Læknablaðið - 01.09.1943, Síða 18

44
LÆK NAB LAÐIÐ
áhrifa loftslagsins á líkamann svo
sem ýmissa veöurbreytinga, t. d.
aukins kulda samfara raka eSa
næöingi, breytts loftþrýstings, á-
stands loftrafmagns (ionisering).
2. Myosis, myopathia e functi-
one, sem myndast hefir vegna of-
reynslu um lengri tima, eða vegna
langvinnrar þreytu.
3. Myotiskar breytingar þar sem
um er að ræða truflun á efna-
skiptum, hækkaðan l)!óðþrýsting,
jafnvægisröskun á innri secretion.
Skoðast myosis í slíkum tilfellum
öllu frekar secunder.
Um kælingu sem orsök til myosis
er stuðst við greinargerð Francis
Eack í bókinni ,,The Rheumatic
Diseases“ eftir Sir Leonard Hill
cg Phi'.ip Elleman.
Kuldi crsakar í líkamanum re-
flectoriska samdrætti í æðum húð-
arinnar og vöðva þ°irra, sem liggja
dýpra í sömu svæðum.
Við þessa capiller blóð'ásar-
truflun á stærri eða minni vöðva-
svæðum, vegna áhrifa kuldans,
verður autonom capiller samdrátt-
ur með eftirfarandi capiller hyp-
eræmi sem svo verður orsök til
breytinga innan vöðvans. Verður
nánar vikið að þessu síðar.
Meðal hinna lærðu manna eru
þó nokkuð skiptar skoðanir um
hvort staðlíundin (local) kæling
sé orsök til myosis. Goldscheider,
Schade, og Lange, halda því fram
að st"ðbimdin kæling sé orsök.
Virðist capiller smásjárrannsókn
á svæðum, sem orðið hafa fyrir
kuldaáhrifum styðja þá skoðun.
Aðrir, svo sem Lorenz og A.
Schmidt, hafna slíku. Sennilegast
er að hér muni mörg atriði bæði
þekkt og óþekkt koma til greina
eins og áður er nefnt.
Myosis eftir kælingu getur ver-
ið staðbundin eins og t. d. við
„stífan háls“ (Torticollis) þar sem
sár verkur kemur öðrumegin i
hnakkavöðvana og sjúkl. á bágt
með að hreyfa höfuðið vegna sár-
sauka þar. Við þuklun finnast
vöðvarnir stifir, harðir, spennt-
ir, aumir.
En stundum eru áhrif kælirgar
almenn (universal), allir kannast
við að albuminuria getur komið
eftir kalt bað.
Er mjög liklegt að vasomotor-
kerfið hafi i þessum efnum all-
mikla þýðingu. Fræðimaðurinn W.
Petersen, sem mikið hefir fengist
við að athuga áhrif veðurlagsins
á menn, heldur því fram að veð-
urfarið verki á likamann gegnum
slétta vöðvakerfið og taugar æð-
anna.
Ahrif rafmagns loftsins hefir
eflaust mikla þýðingu þegar um
rheumatiska verki er að ræða. A
ég þá við ionasion loftsins, en um
slíkt eru skoðanir manna mjög á
reiki ennþá. Dessauej- hefir kom-
ist að raun um að neikvæð ionasion
hefir góð áhrif, en jákvæð ionasion
slæm.
Langvinn áreynsla er næsta al-
geng orsök til myotiskra b'eyt-
inga. Mun revnt að skýra það
nokkuð. Fræðimenn eru á eitt
sáttir um það að vöðvafruma hefir
efnaskipti (metabolismus) þ. e.
frurnan tekur til sín súrefni frá
blóðinu, breytir og notar það þeg-
ar hún starfar. Fruman skilar aftur
til blóðsins efnunum N og CO2.
Vinna vöðvanna er á tvennan hátt.
r. Statisk þ. e. vöðvi eða vöðva-
flokkar halda lið eða lim, svo
nefnt sé dæmi, í föstum sko'ðum.
2. Dvnamisk þ. e. vöðvi eða vöðva-
flokkur hreyfa í lið eða lim.
Ef vöðvaflokkur eða einstakur
vöðvi starfar svo hratt að b’óðið
sem flytur næringu til cellanna
og úrgang frá þeinr, hefir ekki und-
an að flytja burtu ónothæf úr-