Læknablaðið - 01.08.1946, Blaðsíða 10

100
LÆKNABLAÐIÐ
naftókínón er miklu virkara en
Kx og K2-
Fjöldi hinna tilbúnu efna er
orðinn næsta mikill. Sameigin-
legt þeim öllum er naftókínón
kjarninn og 2-methyl samband-
ið. Þetta samh. leysist illa upp í
vatni, og hafa því verið sett sam-
an ýmis naftókínón sambönd,
sem lej'sast annað livort upp í
vatni eða í alkalislcum vökva.
Þessi efni er bæði hægt að gefa
inn og dæla þeim í líkamann.
Þau sjúgast öll upp úr melting-
arfærunum þó að gallsúr sölt
séu þar ekki. Styrkleikinn er
mældur i alþjóðaeiningum, ein
eining svarar til verkunar 1 mg.
af hreinu 2-methyl-l,4 naftó-
kínón.
Við notkun þessara efna til
lækninga, hæði hinna tilbúnu
og upprunalegu, hafa ekki sézt
nein eitureinkenni. Fullorðnu
fólki liafa verið gefin 60 mg. á
dag af tilbúnu efnunum í lieilan
mánuð án nokkurra óþæginda.
200 mg. gefin í einum skammti
liafa ekki heldur valdið neinum
toxiskum einkennum. Það er
enn ekki vitað, live mikil liin
daglega K-vítamínþörf er.
Það sem við læknarnir viljum
fyrst og fremst fá að vita um
K-vítamínið, er, hvernig það
verkar og hvenær við eigum að
nota það.
Hin liffræðilega verkun K-
vítamínsins er eingöngu bundin
við slorknun blóðsins. Ef líkam-
ann skortir K-vítamín, þá hverf-
ur eitt af storknunarefnunum,
próthrombínið, úr blóðinu, eða
próthrombíninnihald blóðsins
minnkar svo mikið, að afleið-
ingin verður diathesis hæmorr-
hagica.
Sökum þess, að ekki er unnt
að mæla K-vítamínið sjálft in
vivó, verður að gera það óbeint,
og það má með því móti, að
mæla próthrombíninnihald
hlóðsins. Prólhrombínskortur í
blóðinu er tákn K-vítamín-
skorts. En eins og minnst verð-
ur á siðar, eru þar þó örfáar
undantekningar.
Til skýringar á þvi sem á eft-
ir kemur, ætla eg að fara nokk-
urum orðum um storknun
blóðsins og þá einkum um
próthrombínið og mælingu á
því.
Storknun blóðsins á sér stað
fyrir samverknað fjögurra efna,
en þau eru vefsefnið, sem er í
öllum líkamsfrumum, einkum
í heilavef og í thrombócytum,
próthrombín, calcíumionar og
fibrinogen, sem öll eru í blóð-
plasma.
Það liafa verið settar fram
ýmsar kenningar um það,
hvernig þessi efni verkuðu hvert
á annað þegar blóðið storknar.
Samkvæmt þeirri kenningu,
sem kennd er við Morawitz, fer
storknunin fram í tveim þátt-
um. I fyrra þætti leysist vefs-