Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.2007, Blaðsíða 24

Lengi vel voru Danir illa liðnir af Íslendingum
sökum nýlendustefnu þeirra. Við tókum okkar
sjálfstæði eins og allar alvöru þjóðir meðan Danir
voru undir Þjóðverjum. Gamlir Danir eru meira en
liðlegir að röfla um þetta atriði. En undir lok seinustu
aldar opnuðust augu Íslendinga fyrir því hvað Danir
voru að gera margt sniðugt. Frjálslynd þjóð í ástum
og víni sem bar velferð allra fyrir brjósti án þess að
skipta sér af því hvað fólk gerði heima hjá sér. Bjórinn
sjálfsagður, ódýr og engar opinberar hömlur á neyslu
hans. Minnisvarðar um velheppnað hippatímabil
stóðu til merkis um
umburðarlynda þjóð.
Hústökuhús fólks sem
hafði ákveðið að haga
lífi sínu öðruvísi, fríríkið Kristjanía og friðsamasta
útihátíð heims í Hróarskeldu. Innflytjendur frá
vanþróaðri löndum boðnir velkomnir og fjölmenni
frá Tyrklandi, Írak og Íslandi nýttu sér heimboðið.
Danmörk er í ruglinu
Í byrjun febrúar var vörubílstjóri skotinn í hnéð
með skammbyssu. Í janúar rændu skammbyssumenn
skartgripaverslun og eigandinn skaut þá niður með
skammbyssu að sjálfsögðu. Skammbyssur eru orðnar
vandræðalega algengar en það er bara toppurinn á
ísjakanum. Löggan danska skýtur líka til bana fleiri
en áður. Síðast í ágúst. Ofbeldi hefur aukist grimmt.
Auðvitað bera útlendingarnir síðan ábyrgðina á
þessu þótt hinir kynhreinu glæpamenn í Hells Angels
hafi bæði staðið fyrir skotárás á Kastrup-flugvelli
og flugskeytaárás í miðri Kaupmannahöfn. Danski
þjóðarflokkurinn sem er einni kveðju frá því að vera
fasískur er stuðningsflokkur hægristjórnarinnar og
útlendingahatrið blómstrar. Íslendingar eru þar ekki
undanskildir og mikið er röflað um glæpsamlega
innreið íslenskra markaðsmanna. Dönsk stjórnvöld
leggjast ásamt Bandaríkjastjórn gegn tilraunum
Sameinuðu þjóðanna til að gera dauðarefsingar
útlægar á heimsvísu. Enda er í lagi að drepa og vera
drepinn. Danir í Írak drepa ekki bara heimamenn
heldur hefur þeim tekist að drepa tvo af sínum eigin
mönnum, þar af einn í lokaþjálfuninni heima. Þeir
segjast vera að hjálpa Írökum en senda flóttamenn
þaðan til baka í helvítið. Danir létu síðan Afgana í
hendur Bandaríkjamanna til pyntinga. Og frjálslyndið
er farið að súrna, Kristjanía er eyðilögð með
alvarlegum afleiðingum, Ungdomshuset á Nørrebro
er selt ofan af unglingunum til trúarofstækissafnaðar.
Múhameð er svívirtur og danskir nasistar búa við
meira frjálsræði en nokkurs staðar í hinum vestræna
heimi. En á sama tíma eru blaðamenn saksóttir af
ríkinu fyrir að afhjúpa lygar Íraksstríðsins með hjálp
uppljóstrara. Leiktækin í gleðiríkinu Tívolí eru farin
að snúast hægar.
Hvað varð eiginlega um Kim Larsen?
Hvað gerðist eiginlega? Hverju er um að kenna?
Hin dannaða áfengismenning Dana (að kyngja
fjórum bjórum á dag) hefur ekki farið vel í lifur
landsmanna og búið er að herða áfengislöggjöfina.
Takmark er komið á aldur áfengiskaupenda og
hvenær selja má öl í sjoppum. Er það ástæðan fyrir
hnignun Danaveldis? Drukku þeir kannski of mikinn
bjór? Menn verða vissulega fúllyndir og þreyttir af
of miklu flotbrauði enda ekkert grín að vera fullur
af öli. Meltandi, ropandi og prumpandi klára þeir
síðan vinnudag sem í kjölfarið á innflytjendastraumi,
meðal annars frá Íslandi, hefur orðið lengri. Það þola
Danir illa svo þeir röfla tvöfalt meir en áður og það
er varla hægt. Þeir sem reyna að segja að Danir séu
afslappaðir og geri ekki mál úr smáatriðum skilja
einfaldlega ekki dönsku. Fólk sem þú hefur aldrei
séð á ævinni finnst sjálfsagt að benda þér á hvernig
þú eigir að lifa lífinu. Ef þú dinglar stoppbjöllunni í
strætó of seint að mati annara farþega færðu að
heyra hið klassíska danska „hov hov“. Danir hafa
alltaf verið „hov hov“ og voru aldrei „ligeglad“ nema
náttúrulega í Kristjaníu enda er verið að eyðileggja
hana. Já Danmörk er í ruglinu... og svo náttúrulega
unnu helvítis pulsurnar okkur í handbolta.
föstudagur 9. febrúar 200724 Helgarblað DV
Hvers vegna nýtti Magnús Stefánsson félagsmálaráðherra ekki
tækifærið og bað þolendur viðbjóðsins í Breiðuvík afsökunar
fyrir hönd embættisins sem hann gegnir? Var það vegna þess að
stjórnmálamenn samtímans eru svo geldir, svo kjarklausir, að þeir
þora ekki að standa upp og segja það sem þeim býr í brjósti?
Þolendur viðbjóðsins í Breiðuvík vilja að yfirvöld biðji þá
afsökunar. Ekki vegna þess að þeir sem nú stjórna hafi tekið
ákvarðanir um hryllinginn, ekki vegna þess að embættismennirnir
beri persónulega ábyrgð á þeim glæpum sem framdir voru í
Breiðuvík. Alls ekki. Heldur vegna þeirra embætta sem þeir
gegna núna, viljinn er til að ráðherrar og forseti biðji þolendurna
afsökunar fyrir hönd þjóðarinnar, og ekki síst fyrir hönd þeirra sem
áður gegndu embættunum. Það er málið.
Þolendur ofbeldisins í Breiðuvík voru sviptir æskunni,
sennilegast skemmdir fyrir lífstíð og nú eru einhverjir möguleikar á
að bjarga megi seinni hluta ævi þeirra sem enn lifa, þeirra sem hafa
ekki tekið eigið líf eftir hörmungar eða látist af öðrum orsökum.
Hver er tregða ráðamanna, þarf að bíða eftir nefndarvinnu til að
taka á málinu? Eru afleiðingarnar ekki augljósar? Kannski skynja
ráðamenn ekki málið, þeir sem mestu ráða þekkja líklega ekki
óvissuna og angistina, hafa ekki verið andvaka af ótta og vita ekki hvað
er að vera fullur kvíða, þekkja ekki óvissu um hvort matur verði til
næsta dag, hafa ekki óttast ofbeldi og fátækt, þekkja ekki erindisleysi
bæna og óska um miskunn. Má vera að þeir sem hafa óskað eftir að
ganga fremst meðal okkar eigi erfitt með að taka á Breiðuvíkurmálinu
vegna reynsluleysis af dökkum hliðum mannlífsins? Má vera að þeir
sem hafa ekki þurft að örvænta, ekki kviðið að vakna að morgni, geti
ekki höndlað mál sem þetta? Mögulega.
Auðvitað geta stjórnmálamenn samtímans ekki breytt því sem
gerðist. Samt skortir á að þeir sýni þolendum hryllingsins samúð
og hluttekningu. Ekki bara af því að hafa séð hörðustu menn bresta
í grát. Það er bara ein birtingarmynd þess sem á undan er gengið.
Það er vegna DV og það er vegna vinnu ritstjórnar þess blaðs
að Breiðuvíkurhryllingurinn var upplýstur. Með því hefur DV
bent stjórnmálamönnum á verðug verkefni. Þeir verða að taka
við keflinu og í krafti embætta sinna verða þeir að stíga fram,
opna faðm embættanna og bæta það sem bætt verður, bæði með
andlegri hjálp og peningum.
Angist og sársauki þolendanna verða aldrei skilin af þeim sem
ekki reyndu. Til þess er lífsreynsla þeirra of mikil, of hörð og of
mótandi. Ungir drengir voru fylltir hatri og það er okkar hinna að
aðstoða þá til að losa um sársaukann. Máttur fjölmiðla getur verið
mikill. Allir starfsmenn DV hafa tekið þátt í mikilli vinnu við að
opna Breiðuvíkurmálið. Þakkir þolendanna eru bestu meðmæli
sem starfsfólkið getur fengið. Og þær skortir ekki.
Hrífast af farþeganum
Eftir að DV opnaði Breiðuvíkurmálið og eftir að DV fann týndu
skýrsluna var aðeins einn fjölmiðill sem tók eftir hversu alvarlegt
Breiðuvíkurmálið er, það var fréttastofa Ríkissjónvarpsins og
fréttakona þaðan fékk inni í Kastljósi sama dag til að halda áfram
með málið. Eftir það kviknaði áhugi Kastljóssins, en hingað til
hefur það aðeins sinnt einföldustu þáttum málsins, tekið viðtöl og
fátt annað. Það er meira en hinir fjölmiðlarnir hafa gert.
Enginn fjölmiðill, annar en DV, hefur sýnt málinu nægan
áhuga. Áhugaleysi fjölmiðla er illskiljanlegt og sennilega verður
ekki hægt að skilja hvers vegna áhuginn á þessu vonda máli er
ekki meiri meðal fjölmiðlafólks en raun ber vitni. Kjarklausustu
fjölmiðlarnir hafa látið duga að segja af viðbrögðum, viðbrögðum
stjórnmálamanna, helst ekki annarra. Með afskiptaleysinu er engin
hætta á að fjölmiðill finni andbyr, þurfi að taka erfiðar ákvarðanir
um framsetningu og fréttamat. Sennilega er það þess vegna sem
stórir fjölmiðlar kjósa lognið, aðgerðaleysið.
Alþingismenn vöktu athygli þegar nokkrir dagar voru frá því
að DV opnaði Breiðuvíkurmálið. Málið var ekki rætt á Alþingi fyrr
en þingmennirnir, með Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur fremsta
í flokki, höfðu séð tárin falla og hrausta menn brotna saman. Þá
fyrst áttuðu þingmennirnir sig á málinu. Þeir náðu ekki málinu
með að lesa DV þó að þar væri vitnað um hrottaskapinn og birtar
staðreyndir úr ritgerð Gísla Guðjónssonar réttarsálfræðings, ritgerð
sem DV fann en hún hafði verið falin í þrjátíu ár. Þingmennirnir,
að Guðrúnu Ögmundsdóttur undanskilinni, sýndu að þeir áttuðu
sig ekki á Breiðuvíkurmálinu fyrr en menn grétu í sjónvarpinu.
Það þurfti tár til að opna augu þingmanna. Þeir kappkostuðu að
mæra farþegann í Breiðuvíkurmálinu, Kastljósið, en viku ekki orði
að þeim fjölmiðli sem af krafti fór í gryfjuna, fann særðu mennina,
fann skýrsluna sem stjórnmálamenn þess tíma földu og upplýsti
um þetta vonda mál.
Það er ekki traustvekjandi ef stjórnmálamenn samtímans skynja
ekki þjóðfélagið nema með mynd og hljóði. Má vera að texti á blaði
sé ekki nóg? Má vera að fólkið sem hefur kosið að verða fulltrúar
þjóðarinnar sé svo upptekið af smærri málum að það skynji ekki
stærstu mál samtímans nema að vera matað sem smábörn, að það
þurfi að stappa ofan í það matinn - og helst með tárum, annars
nærist það bara ekki?
Sigurjón M. Egilsson
Umbrot: dV. Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja. Dreifing: Pósthúsið ehf. - dreifing@posthusid.is. dV áskilur sér rétt til að
birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
Þeir töpuðu æskunni
Útgáfufélag: Dagblaðið-Vísir útgáfufélag ehf.
Stjórnarformaður: Hreinn loftsson framkVæmDaStjóri: Hjálmar Blöndal
ritStjóri og áByrgðarmaður: Sigurjón m. Egilsson
fréttaStjóri: Þröstur Emilsson ritStjórnarfulltrÚi: janus Sigurjónsson
Danir eru pulsur
Það verður fróðlegt að vita, þótt vitað sé fyrir eins
og flest hér á landi, hvaða stefnu stefnuleysið tek-
ur í þetta sinn hjá Hafnfirðingum um stækkun ál-
versins. Ákvörðunin mun sverja sig í ætt við vega-
kraðakið í kringum þá og hjá okkur yfirleitt sem
ökum á leið hugsana-
og stefnuleysis. Eng-
inn veit hvar vegir okk-
ar hefjast, hvert þeir liggja, hvaða tilgang þeir hafa,
hvort eða hvert sé rétt að færa þá með tilliti til hvað-
an þeir voru færðir síðast eða hvort þeir séu nokkr-
ir vegir. Nóg er samt til af þeim en kannski bara svo
stórvirk vinnutæki hafi eitthvað að gera með körl-
um sem vilja djöflast. Reykjanesskaginn er orðinn
kynlegt vegarugl. Vegir þar eru lagðir hver á annan
þveran, þeir eru teknir aftur, látnir liggja eða hætt
við lagningu þeirra í miðjum klíðum. Núna er Hafn-
firðingum heitið einum í viðbót með nýrri tilfærslu,
samþykki þeir stækkun álversins. Valið er freistandi.
Aldrei er nóg af vegum fyrir vinstriflokk með endur-
heimta stefnu hægriflokks sem missti völdin. Óviss-
an er hjá álverinu. Það grípur til alkunns ráðs, hótar
að fara fái það ekki sitt. Fólk hræðist þetta ef það er að
kaupa bíla. Fari álverið, minnkar þá ekki vegaúrval-
ið? Bandaríski herinn hótaði okkur svipuðu, þjóðin
varð hrædd og kaus hann yfir sig. En þegar hann fór
gat hún auðsæilega án hans verið. Sömu sögu verð-
ur að segja um álverin. Færi álverið úr Straumsvík
tapaði það mest. Nú vill enginn álver nema násker.
Hið athyglisverða er það að vinstristjórnin sem sit-
ur að völdum í Firðinum hefur vikið frá fyrri skoðun
og fylgir álverinu að málum og lofar tekjuaukningu
með stækkuninni. Hver hefur ekki þörf fyrir gróða?
Til að styrkja stöðuna hefur álverið fengið málsvara,
unga konu sem ber fram vísindaleg rök með meyj-
arsvip og segir að aukin mengun valdi engum skaða.
Best að stækka og breyta þjóðveginum, beygja hann
undir erlendan vilja og viðhalda vegleysu í hugs-
un. Hin nýju handhægu, sameiginlegu rök hægri-
stjórnarinnar og vinstri stjórnarandstöðunnar fyrir
stóriðju á Íslandi með erlendu vinnuafli verða þess
vegna þau að annað sé útlendingahatur úr Frjáls-
lynda flokknum.
GuðberGur berGsson
rithöfundur skrifar
Nú vill enginn álver
nema násker.
Kjallari
Kjallari
Vegir og stefnuleysi
erpur Þ. eyvinDarson
tónlistarmaður skrifar
Er það ástæðan fyrir
hnignun Danaveldis?
Drukku þeir kannski
of mikinn bjór?