Læknablaðið - 15.09.1984, Blaðsíða 64

242
LÆKNABLAÐID
KCl og amiloríð vel. Fyrrnefnda meðferðin er
ódýrari, en hin síðarnefnda er e.t.v. þægilegra
lyfjaform.
Athyglisvert er, að þegar lyfjaskammtarnir
voru tvöfaldaðir (100 mg HCTZ/10 mg A, 100
mg HCTZ/52 mmól KCl), lækkaði blóðþrýst-
ingur ekki frekar. Kemur þetta heim við rann-
sóknir, sem benda til, að skammtasvörunar-
kúrfa þvagræsilyfja í háþrýstingi sé fremur flöt
og meginblóðþrýstingsfallið verði eftir fyrstu
25 mg af HCTZ (13). Það er því sjaldnast
ástæða til að gefa meira en 50 mg af HCTZ í
háþrýstingsmeðferð. Áhrif aukinna skammta á
sermi-kalium voru þau, að við 100 mg
HCTZ + 52 mmól KCi féll kalíum enn frekar,
en sermi-kalíum hélst óbreytt við 100 mg
HCTZ+10 mg amiloríð. Þessar niðurstöður,
sem byggðar eru á athugun mjög fárra sjúk-
linga, benda til, að ef notaðir eru stærri-
skammtar af HCTZ en 50 mg, sé einfaldara að
koma í veg fyrir hyþokalemiu með amiloríð en
KCl.
Langtímameðferð með þíasíðum skerðir
sykurþol (10, 14, 15), eykur blóðfitu (16, 17) og
þvagsýru (18). Niðurstöður okkar benda til, að
amiloríð breyti ekki tveimur fyrrnefndu hjá-
verkunum HCTZ. Athyglisvert er, að blóð-
sykur eykst við svo skamma meðferð, en því
hefur einkum verið lýst við langvarandi með-
ferð. Því hefur verið haldið fram, að þvagræsi-
Table III. Side effects.
Side effects Placebo HCTZ/KCl HCTZ/A
Anorexia — — —
Nausea . — — —
Vomiting . — — —
Abdominal pain .... . — — —
Diarrhea . — — —
Constipation . — i —
Dry mouth . — — —
Thirst . — — —
Rash . — i —
Itching . — — —
Tiredness . 2 — 1
Numbness . - — —
Leg cramps . — — —
Dizziness . 1 — —
Visual disturbance .. . — — —
Headache . 2 i —
Dry/irritated eyes .. . 2 — i
Acute arthritis . — — —
Chest pain . - — —
Dyspnea . — — —
Impotence 1 i —
lyf skerði sykurþol með því að draga úr
kalíumþéttni í sermi, sem dragi aftur úr
insúlínframleiðslu. Sambandið, sem hér fannst
milli minnkaðs sermi-kalíum og aukins blóðsy-
kurs bendir til, að svo sé. Ef rétt er, gæti hér
verið enn ein ábending um að bregðast við
lágu sermi-kalíum samfara gjöf þvagræsilyfja.
Þvagsýra í sermi eykst minna við lyfjasam-
bandið HCTZ/A en við HCTZ eitt sér. Á-
stæðan er líklega hagstæð áhrif amiloríðs á
flutning þvagsýru yfir nýrnaganga, því að hlut-
fallið milli þvagsýru »clearance« og kreatinin-
»clearance« féll minna við HCTZ/A en
HCTZ/KCl meðferðina. Hugsanlegt er, að
aukningin á sermi-fosfati stafi af minnkuðu
líkamsvatni samfara þíasíðgjöf (19).
Þessi athugun leiðir í ljós, að 50 mg
HCTZ/26 mmól KCl hefur jafnmikil blóð-
þrýstingslækkandi áhrif og 50 mg HCTZ/5 mg
amiloríð. Þessi lyfjaform eru einnig sambæri-
leg hvað varðar áhrif á kalíumbúskaþ. Ef
gefnir eru stórir skammtar af HCTZ (100 mg
eða meira), er amiloríð sennilega áhrifameira
en KCl til að koma í veg fyrir hypókalemíu.
Önnur efnaskiþtaáhrif eru einnig sviþuð nema
amiloríð virðist draga úr en ekki koma í veg
fyrir aukningu þvagsýru af völdum HCTZ.
Rannsókn okkar bendir til, að lítill læknis-
fræðilegur ávinningur sé að gefa HCTZ/A
frekar en HCTZ/K við háþrýstingi. Segja má
þó, að HCTZ/A sé nokkru þægilegri fyrir
sjúklinginn (færri og minni töflur). Einnig er
hugsanlegt, að sjúklingur með mikla sermi-
þvagsýru fái síður þvagsýrugigt af HCTZ/A en
HCTZ/K. Ef 50 HCTZ nægja ekki til að
leiðrétta háþrýsting, er ástæða til að bæta við
öðru lyfi eða breyta um lyf, fremur en að auka
skammtinn frekar.
SUMMARY
A randomized, double blind, cross-over study com-
paring hydrochlorthiazide 50 mg plus amiloride 5
mg plus amiloride 5 mg (HCTZ/A) and hydrochlort-
hiazide 50 mg plus 26 mmol potassium chloride
(HCTZ/K) was conducted in 18 patients with mild
essential hypertension (diastolic pressure 90 to 105
mmHg9. The sequence of treatment was: placebo
for 2 weeks, one active drug for 3 weeks, placebo
again for 2 weeks and the other active drug for 3
weeks. The two agents were significantly and
equally efficacious in lowering the systolic and
diastolic blood pressure. Baseline vs. treatment
mean serum potassium levels were 3,82 vs. 3,78
mmol/1 for HCTZ/A and 3,82 vs. 3,70 mmol/I for