Læknablaðið - 15.10.1987, Síða 10

318
LÆKNABLAÐIÐ
Aðrir þættir sem vernda lifrina í íslenskum
áfengissjúklingum geta falist í þeim almennu
áhrifum sem fylgja góðum og jöfnum lífskjörum
og tryggingakerfi sem sér um að enginn líði
brýnan skort. Ennfremur er fæði hérlendis mjög
ríkt af eggjahvítu (18% af daglegum hitaeiningum
koma úr eggjahvítu). Vannæring í íslenskum
áfengissjúklingum er mjög sjaldgæf.
Það er vert að taka eftir að tíðni skorpulifrar af
völdum annarra orsaka en áfengis er einnig
fallandi. Sýkingar- og umhverfisáhrif sem valda
lifraráverkum eru mjög sjaldgæf á íslandi.
Lifrarbólgufaraldur af völdum A-vírus hefur ekki
komið síðan 1952 og einstök tilfelli eru mjög
sjaldgæf (10). Tíðni á lifrarbólgu B-mótefni í
blóðgjöfum er 0,07% sem er meðal þess lægsta
sem skráð er (11). Arfgengir víkjandi sjúkdómar
eins og járnofhleðsla og Wilsonssjúkdómur
virðast ekki algengari á íslandi en annars staðar.
Hinn óvanalega hái 5 ára lifitími (50%) fyrir bæði
þá sem höfðu skorpulifur af völdum áfengis og
hinna sem höfðu skorpulifur af öðrum orsökum
stafar væntanlega af öllum þessum þáttum sem
nefndir eru hér að ofan. Skorpulifur er í sjálfu sér
ólæknandi og lækningainngrip vegna fylgikvilla
skorpulifrar virðast lítið breyta horfum (4) og
þessi þáttur ætti því ekki að hafa áhrif.
SUMMARY
An epidemiological study of cirrhosis in Iceland showed
that the mean annual incidence per 100.000 in the
decade 1971-80 was 1.3 for mortality, 3.4 for clinical
cases and 1.5 for cases found incidentally at autopsy.
Time trend analysis showed a decrease in mortality from
2.5 in 1961-65 to 1.1 in 1975-80. The clinical incidence
decreased from 4.5 in 1971-75 to 3.0 in 1976-80, and the
proportion of unsuspected cirrhosis found at autopsies
decreased by 40% between the same periods. Alcoholic
cirrhosis accounted for 30% of cases in the mortality
study, 46% in the clinical survey and 35% in the autopsy
study. The 5 year survival was 50% and equal for
alcoholic and non alcoholic cirrhosis.
HEIMILDIR
1. Hislop WS, Masterton N, Bouchier IAD, Hopwood
D. Cirrhosis and primary liver cell carcinoma in
Tayside. Scot Med J 1982; 27: 29-36.
2. Hodgson HJF, Thompson RPH. Cirrhosis in South
London. Lancet 1976; 2: 118.
3. Helgason T. Epidemiology of Mental Disorder in
Iceland. Page 126. Munksgaard Copenhagen 1964.
4. Saunders JB, Walters JRF, Davies P, Platon D. A
20 years prospective study of cirrhosis. Brit Med J
1981; 282: 263-6.
5. Lelbach WK. Epidemiology of alcoholic liver
disease in Continental Europe. In Hall P. ed.
Alcoholic liver disease. London Edward Arnold
1985, 130-60.
6. Thorarinsson AA. Mortality among men alcoholics
in Iceland 1951-74. Journal of Studies of Alcohol
1979. Vol 40, 7: 704-18.
7. Rubin E, Liber CS. Clinics in Gastroenterology
Relation of alcoholic liver injury to cirrhosis. May
’75, p. 268.
8. Helgason T. Alcoholvaner i Island pp 17-27.
Alcohol och narcotica 1978; 72: 17-27.
9. Helgason T. Alcoholmisbrugets epidemiologi. Nord
Med 1984; 99: 290-3.
10. Briem H, Weiland O, Friðriksson I, Berg R.
Prevalence of antibody to hepatitis A in Iceland in
relation to age, sex and notified cases of hepatitis.
American Journal of Epidemiology 1982; 116:3,
451-5.
11. Guðmundsson S, Jensson O. Leit að
lifrarbólguveiru B hjá blóðgjöfum. Læknablaðið
1978; 64: 2: 91-5.