Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1987, Blaðsíða 23

9
OFNÆMISMÖTEFNI (IgE) IÍSLENDINGUM.
Bárður Sigurgeirsson og Helgi Valdimarsson. Rannsóknastofa I Onæmisfræði,
Landspítalinn Reykjavík.
Ofnæmismótefni (IgE) eru mótefnaflokkur sem miöla bráðaofnæmissvari.
Hækkun á IgE finnst í sermi margra sjúklinga meö bráöaofnæmi. Sama gildir um sjúklinga
meö sníklasýkingar og ýmsa aöra sjaldgæfa sjúkdóma. Mæling á IgE er yfirleitt gerö þegar
sjúklingar eru grunaöir um einhvem þessara sjúkdóma. Hingaö til hefur veriö miöaö viö
erlend viömiöunargildi. Viömiöunargildi eru hins vegar mjög mismunandi milli landa og
kynþátta. Þaö þótti því æskilegt aö kanna hvort IgE gildi íslendinga væru sambærileg viö
gildi nágrannaþjóöanna.
400 einstaklingar á aldrinum 31-50 ára, búsettir á Reykjavíkursvæðinu vom valdir
af handhófi. Ofnæmissaga var könnuö og tekin blóösýni. IgE var mælt meö sk. PRIST
aöferö. Niöurstööur voru skráöar í tölvu og úrvinnsla fór fram meö SPSS-PC
tölfræðipakkanum.
IgE var mælt í sermi 294 einstaklinga. Þegar viömiöunargildi vom ákvöröuö vom
þeir einstaklingar sem töldust hafa ofnæmi útilokaöir. Islendingar reyndust hafa lægri
meöalgildi en grannþjóöir okkar. Konur höföu lægri gildi en karlar. Þegar litiö var á
reykingamynstur var IgE lægst hjá þeim sem aldrei höföu reykt og fór vaxandi eftir því
sem menn reyktu meira. Hjá stórreykingamönnum lækkaöi IgE aftur.
Athyglisvert er aö íslendingar viröast hafa lægri IgE gildi en nágrannar okkar.
Hugsanlegt er aö erfðir ráöi hér mestu um. Minni gróóurmengun og færri sníklasýkingar
gætu einnig haft sitt aö segja. Niöurstööumar em mikilvægar fyrir þá sem fást viö greiningu
ofnæmissjúkdóma. Ahrif reykinga em athyglisverö en frekari rannsókna er þörf.
10_____________________________________________________________________________
T FRUMUR 1 GARNASLlMHÚÐ SJÚKLINGA MEÐ GLUTENOFNÆMI. C.E.M Griffiths,
Lionel Fry og Helgi Valdimarsson. Department of Dermetology, St. Mary's
Hospital, London og Rannsóknastofa Háskólans í ónaanisfræði, Reykjavík.
Flestir sjúklingar með glutenofnæmi hafa rýrnaðar slímhúðartotur
(villae) í efri hluta meltingarvegar. Yfirleitt kveður mun meira að
þessari rýrnun í sjúklingum með coeliac sjúkdóm (CD), þannig að frásog
þeirra truflast að því marki að þeir líða af næringaskorti. Sjúklingar með
dermatitis herpetiformis (DH), hafa flestir líka einhverja rýrnun í
meltingarslimhúð, en sjaldan svo mikla að þeir hafi. lausar hægðir eða
næringaskort.
Deildar meiningar hafa verið um orsakir slímhúðarrýrnunar hjá þessum
sjúklingum. Vilja sumir kenna komplimentræsandi glutenmótefnum um, en
aðrir T frumumiðluðu ofnæmi. Vitað var að veruleg aukning er á T frumum i
lamina propria i garnaslimhúð þessara sjúklinga.
Rannsökuð voru slimhúðarsýni frá 13 DH og 6 CD sjúklingum og 6
einstaklingum, sem ekki höfðu glutenofnasmi. Staðfest var að
glutenofnæmissjúklingarnir höfðu verulega aukningu á bæði T hjálparfrumum
og T bælifrumum i slímhúðartotum, einkum í lamina propria. Einnig reyndust
hlutfallslega fleiri T hjálparfrumur heldur en T bælifrumur vera virkar
(tjá HLA-DR sameindir). Þessu fyrirbæri hefur ekki verið lýst áður í
garnaslimhúð glutenofnæmissjúklinga. Það styrkir þá kenningu aó
slímhúðarskemmdirnar orsakist af T frumum, sem e.t.v eru að reyna að
hreinsa gluten úr lamina propria.
23