Þjóðhagsreikningar 1901-1945 - 01.08.1992, Síða 22

samdráttur á mann varð að meðaltali rúmt eitt prósent ár hvert. Hins vegar urðu
gríðarlega miklar sveiflur í framleiðslunni ár hvert samkvæmt þessum útreikningum.
Á árinu 1915 óx framleiðslan t.d. um tæpan fjórðung en dróst aftur saman um
fimmtung árið 1917, aftur varð aukning um röskan fjórðung árið 1919 en þessu
tímabili lauk síðan með 16-17% samdrætti árið 1920.
1.4.4 Árin 1920-1930
Verðbólga eftirstríðsáranna náði hámarki í lok ársins 1920, síðan tók við verð-
hjöðnun, erlendis og innanlands, er kreppti að öllum atvinnurekstri fram til 1924. Upp
úr 1924 urðu verslunarkjör útflutningsatvinnugreina hagstæð og hélst það fram til 1930
er áhrifa heimskreppunnar fór að gæta.
Þrátt fyrir fullveldisviðurkenninguna í desember 1918 var krónan skráð sem ein
dönsk króna allt til ársins 1922 en þá var dönsk króna hækkuð um 16,3% og annar
gjaldeyrir tilsvarandi (desemberskráning). í október 1925 var breytt um viðmiðun og
sterlingspund látið samsvara 22,15 kr., sem þýddi gengishækkun. Þetta fyrirkomulag
hélst óbreytt út allt tímabilið og einnig mest allt það næsta.
Endumýjun og stækkun fiskiskipaflotans var haldið áfram, og voru togarar alls 42
við lok tímabilsins, alls 14.0 þúsund brúttólestir og fiskiskipaflotinn alls 27.8 þúsund
brúttólestir.
Heildarfiskafli óx úr 137 þús. tonnum 1920 í 417 þús. tonn árið 1930 eða um rúm
200%. í landbúnaði urðu einnig framfarir, þannig óx ærstofn um 23% en kýrstofn um
28%, túnstærð um 19%, auk þess sem töðufall á hvem hektar jókst verulega, að
nokkm vegna notkunar á tilbúnum áburði, sem var hverfandi 1920, en tæp þúsund
tonn (hrein efni: N,P,K) árið 1930. Nokkur aukning varð í vélvæðingu landbúnaðar
og árið 1928 var stofnaður verkfærakaupasjóður, sem veitti styrk til kaupa á búvélum.
Árið 1921 tók Elliðaárstöðin til starfa, en henni var ætlað að sjá Reykjavík fyrir
rafmagni. Á þessu tímabili komst skriður á vegalagnir og um 1930 voru helstu
byggðarlög landsins tengd akfærum vegum. Bifreiðaeign landsmanna óx úr 311 árið
1924 í 1434 árið 1930.
Um 1920 voru gerðar tilraunir til flugsamgangna, en reglubundið flug hófst með
stofnun Flugfélags íslands 1928, þótt það ætti eftir að falla niður seinna.
Mannfjöldi óx um tæp 15% á tímabilinu. Veruleg fækkun, rúm 7%, varð í land-
búnaði en um 33% aukning í sjávarútvegi og vinnslugreinum hans sérstaklega hrað-
frystingu. Þessi aukning hélst í hendur við áðurnefnda stækkun flotans og margföldun
afla og því aukna vinnu í landi við fullvinnsluna. Mannfjöldi annarra atvinnugeira óx
um 43%, sbr. kafla 6.
Til samanburðar við þessa lýsingu gefa niðurstöður þjóðhagsreikninga, eins og þeir
liggja fyrir í þessari skýrslu, eftirfarandi mynd:
20