Sagnir - 01.06.2006, Qupperneq 94

noos
C*C6rj~eft
tun
J\éttin(Ta[jarátta
sajníjnfineýbra á ifsíandi
\irta
jjörnscfóttir er
fœddljjy. ffún fauff
’rcfi {sacjnfrœði
frá frfffaustið 2005.
Gay Pride ganga árið 2003.
Þótt samkynhneigð hafi verið hluti mannlegrar breytni frá upphafi er það ekki fyrr en á allra síðustu áratugum sem samkynhneigð hefur verið
viðurkennd og rædd opinberlega. Þó að Fom-Grikkir hafi vegsamað ástarsambönd karla og drengja og að hin virta gríska skáldkona Saffó hafi ort
konum ástarljóð á eyjunni Lesbos hefur samkynhneigð gegnum nær alla mannkynssöguna verið litin homauga og lítið sem ekkert um hana rætt.
Jafnréttisbarátta samkynhneigðra komst fyrst í fjölmiðla árið 1969 í Bandaríkjunum þegar Stonewall-uppþotin svokölluðu áttu sér stað á
samnefndum bar fyrir samkynhneigða í New York. A útfarardegi Judy Garland komu margir samkynhneigðir saman á Stonewall til að minnast
söngkonunnar. Lögregla hafði gert það að vana sínum að ráðast með jöfnu millibili inn á staðinn og handtaka þar menn eða ganga í skrokk á þeim
fyrir það eitt að vera samkynhneigðir. Þetta kvöld, þann 27. júní 1969, þótti gestum Stonewall nóg komið og gerðu uppreisn gegn lögreglumönnunum
sem hugðust ráðast inn á staðinn. Talsverðar óeirðir urðu við staðinn í kjölfarið og samkynhneigðir voru komnir í heimspressuna.1
Ekki var til orð yfir fyrirbærið samkynhneigð á íslensku fyrr en nýyrðið kynvilla birtist í Skirni árið 1922 í grein um nýjungar í læknisfræði."
Fram eftir öldinni einkenndust þær litlu umræður og blaðaskrif sem þó fóru fram í samfélaginu af fordómum og vanþekkingu á samkynhneigð.
Meðal annars segir í grein Mánudagsblaðsins frá árinu 1953: „Merkir læknar hér hafa upplýst blaðið um það, að veikgeðja unglingar geta orðið
„homosexuals", ef þeirra er freistað á þessu sviði af eldri mönnum eða jafnöldrum sínum, sem tekið hafa „sjúkdóminn" beinlínis jafnframt
kynþroska sínum og aldrei verið það sem kalla má „normal“.“3 Blaðið segist ekki vilja upplýsa um einstök atriði „sjúkdómsins", enda sé það á
fæstra færi. I greininni er jafnframt varað við kynvillu og sagt að vitað sé til fjölda manna í samfélaginu sem séu kynvilltir. Astæða blaðaskrifana
sé þó ekki „að ákæra neinn sérstakan mann eða stofnun, en aðeins undirstrika að til þeirra sést og um þá sé vitað."4 Þess ber þó að geta að
Mánudagsblaðið fjallaði gjaman um menn og málefni í æsifréttastíl og þessi umræða rataði ekki inn á síður neinna dagblaða.
Árið 1924 var maður í fyrsta og eina sinn dæmdur fyrir kynhneigð sína hér á landi þegar Guðmundur Sigurjónsson Hofdal var dæmdur í
y2 ^Saynir 2006