Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Page 56

heldur hrjónótt en eiginlega þýft. Annars fer þýfi verulega eftir jarð-
vegsþykkt og rakastigi. Utan í ásum og hólum er þýfið meira og
stundum stórþýft. Jarðvegur er mjög misþykkur, frá nokkrum
sentimetrum og upp í 2—3 metra. Ég hefi mælt rofbörð á Kili
utan með krækilyngsheiði upp í fulla 3 metra, en þar hefir vit-
anlega áfok átt þátt í að gera þau hærri. Alls staðar þar, sem þessi
gróðursveit er, mun vera allsnjóþungt, en annars er afstaða krækilyngs-
tegundanna til snjóþyngsla allbreytileg, og er þar enginn munur þeirra.
Einna skýrast hefi ég séð þetta á Fljótsheiði. Það skal þó tekið fram,
að heiðin er öll fremur snjóþung. Land er þar víðast öldótt, ávalar
ásabungur og grunnar dældir, þar sem heiðagróðurinn þó helzt órof-
inn. Víðast hvar eru fjalldrapi (Betula nana) og víðir (Salices) áber-
andi. Þessir runnar haga svo útbreiðslu sinni, að efst á bungunum er
krækilyngið algerlega einrátt, eða sums staðar blandað holtasóley. Þar
sem ögn lægra ber á nær fjalldrapinn hámarki sínu, en í dýpstu dæld-
unum hverfur hann með öllu, en krækilyng og víðir verða drottnandi.
Þannig virðist krækilyngið vera ónæmt gagnvart snjódýptinni á þessu
svæði, en hinir runnarnir skipta sér í belti ei’tir snjólaginu. Vitanlega
kemur skjól og raki hér einnig til greina. Rétt er þó að taka fram, að
krækilyngið hverfur að mestu á þeim stöðum, sem snjóberastir eru og
mest veðurbarðir. í allri krækilyngssveitinni er krummalyng (E. herm-
afroditum) drottnandi annaðhvort í gróðursvip eða fleti, en oftast þó
hvorttveggja. Samt er það svo, þar sem fjalldrapi eða víðir ná veru-
legri tíðni, gætir þeirra meira í gróðursvipnum, af því þeir eru há-
vaxnari en lyngið. Algengustu tegundir þessarar gróðursveitar eru:
(Tölurnar sýna í hve mörgum blettum af 25 þær hafa fundizt).
Krummalyng (E. hermafroditum) 25, bláberjalyng (Vaccinium uligi-
nosum), túnvingull (Festuca rubra), kornsúra (Polygonum viviparum)
24, geldingahnappur (Armeria vulgaris), brjóstagras (Thalictrum al-
pinum) 21, stinnastör (Carex Bigeloiuii), sauðamergur (Loiseleuria
procumbens), fjalldrapi (Belula nana) 18, grávíðir (Salix glauca) 17.
Hinsvegar er mikill munur tíðni þeirra í einstökum gróðurhverfum,
og ekki síður á fleti, eða gróðursvip.
Samanburður á þessari gróðursveit við önnur lönd er dálitlum
vandkvæðum bundinn, þó virðist mér íslenzka krækilyngssveitin heyra
til fylkinu Loiseleurieto-Arctostaphilion Kalliola 1930 eða Empetrion
emyrtillosum (Du Rietz 1943 p. 133) í Skandinavíu. Þá er íslenzka
gróðursveitin í furðugóðu samræmi við Empetreto-Vaccinietum í
Alpafjöllunum (Braun Blanquet 1926). Það sem helzt greinir milli ís-
lenzku gróðursveitarinnar og þeirra skandinavísku er, að miklu meira
54 Flóra - tímarit um íslenzka grasafræði