Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Page 63

I ritgerð minni um Melrakkasléttu (Steindórsson 1937 p. 464) hefi
ég lýst holtasóleyjarhverfi þar sem holtasóleyjan (D. octopetala) var
algerlega ríkjandi, en næst henni gengu krækilyng (Empetrinn) og loð-
víðir (S. lanata). Stinnastör (Carex Bigelowii) var þar áberandi, en
fjalldrapa (B. nana) vantaði algerlega og bláberjalyng (V. nXiginosum)
var sáralítið. Þar er um að ræða fullkomið holtasóleyjarhverfi. I Skrá
(Steindórsson 1951) er einnig nefnt holtasóleyjarhverfi, þar sem engin
önnur tegund verður ríkjandi, hvorki í gróðursvip né fleti. Sakir of
fárra athugana treystist ég ekki til að gera samanburð við þessi hverfi.
En það er með hálfum huga, að ég færi þetta hverfi undir krækilyngs-
sveitina, sanni nær mun vera að það sé meðalform milli krækilvngs-
og holtasóleyjarsveita.
Lítinn vafa tel ég þess, að holtasóleyjar hverfin íslenzku séu skyld
holtasóleyjar hverfum í Skandinavíu, eða fylkinu Kobresieto-Drya-
dion. Einkum virðist mér mikill skyldleiki með íslenzku hverfunum
og Dryas-Heide í Norður-Finnlandi Kalliola 1932 og 1939, Söyrinki'
1938. Jafnvel má finna þar verulegan skyldleika með hverfi því sem
hér er um rætt. Tvö atriði er þó vert að taka fram. Öllum skandinavisk-
um höfundum kemur saman um, að holtasóleyjarhverfin komi aðal-
lega þar fyrir, sem snjólag er stöðugt yfir veturinn, en er fremur þunnt
og leysir snemma. Nordliagen (1928 p. 248) og Söyrinki (1938 p. 32)
geta þó um undantekningar. Eftir því sem ég veit bezt, eru holtasól-
eyjar hverfin á íslandi venjulegast á svo snjóléttum stöðum, að snjór
getur ekki verið þar stöðugur í venjulegum vetrum. Þá er holtasóleyj-
an í Skandinavíu alltaf tengd við kalkríkan jarðveg. Sá jarðvegur er
ekki til á íslandi, svo að kalkið út af fyrir sig getur naumast verið skil-
yrði, heldur hitt að hún þoli ekki súran jarðveg.
Um einstaka bletti er ekkert sérstakt að segja.
b. Beitilyngssveit (Callunetum vulgaris).
Gróðursveit þessi heyrir naumast til hálendisgróðrinum. Þær fáu
athuganir, sem eru fyrir hendi, eru í útjöðrum hálendisins í um 300—
370 m hæð, en þar fyrir ofan hefi ég ekki fundið fullþroskaða beiti-
lyngssveit. Hæðarútbreiðsla þessarar sveitar samsvarar þannig að kalla
má aðalbláberjasveitinni (Vaccinietum Myrtilli) í snjódældunum, en
nær miklu skemmra upp á við en krækilyngssveitin, en líklega nær
hrein holtasóleyjarsveit ekki svo hátt upp. Skýrust efri mörk beitilyngs-
sveitarinnar hefi ég séð á Kaldadal. Fyrir neðan 300 m hæð er sveitin
algeng á allvíðlendum svæðum, en ofan við 350 m hæð sá ég hvergi
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 61