Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Side 66

nær þursáskegg (Kobresia myosuroides) verulegri tíðni, sauðamergs
(Loiseleuria procumbens) og túnvinguls (Festuca rubra) gætir veru-
lega. Hlutföll tegundaflokka og lífmynda eru alllík því, sem er í kræki-
lyngs-holtasóleyjarhverfinu, enda eru staðhættir líkir. Er þetta einn
hinna fáu staða, þar sem ég hefi séð beitilyngs hverfi þar sem fremur
er snjólétt og áveðra. Þó er þess að gæta, að athugunin er gerð í víð-
áttumikilli dæld, þar sem snjór getur haldizt stöðugur allan veturinn,
þótt hann að öllum líkindum sé grunnur.
c. Víðiheiði, grávíði-loðviði-sveit. (Salicetum glaucae-lanatae).
Ein algengasta gróðursveit hálendisgróðursins á íslandi er víðiheið-
in (Salicetum), eða víðigrundin, eins og ég hefi stundum kallað hana.
Gróðursveit þessa er hvarvetna að finna, þegar kemur upp fyrir 400 m
hæð, þar sem jarðvegur er hæfilega þurr, má segja að frá um 450 m
hæð taki hún sæti krækilyngsheiðarinnar, og blettir með víðiheiði geta
fundizt upp undir 700—750 m hæð. Þó er það reglan, að fyrir ofan
600 m tekur luin að verða sjaldséð, enda er þá að jafnaði lítið um
samfelld gróðurlendi. Einkennistegundirnar eru grávíðir (S. glauca)
og loðvíðir (S. lanata). í miðhálendinu vaxa þeir sjaldnast saman, grá-
víðirinn er á rakari stöðunum en loðvíðirinn þar sem sendnara er og
þurrara. Þannig skiptist gróðursveitin í tvær megindeildir grávíðideild
og loðvíðideild. Takmörk víðiheiðarinnar og annarra gróðurlenda eru
enganveginn skýr. Grávíðihverfin eru, eins og fyrr getur, þar sem
fremur er raklent, og snjór getur legið alllengi. í votlendi hverfur
gróðursveitin smám saman yfir í mýri eða flóa. (Sbr. Steindórsson 1945
pp. 434-439).
Á rannsóknarsvæðum þeim, sem hér um ræðir, er víðiheiðin mjög
misjafnlega útbreidd. Um sunnanverðan Kjöl hverfur hún mjög fyrir
krækilyngsheiðinni, en nær aukinni útbreiðslu norðar, þegar raklend-
ara verður. Á Gnúpverjaafrétti gætir hennar fremur lítið, og nær hún
þar óvíða yfir stór svæði. Á Kaldadalssvæðinu er sáralítið um hana, og
eins á Holtavörðuheiði, sem raunar skiptist að mestu milli mýra og
mosaheiðar. Á Bárðdælaafrétti er víðiheiðin hinsvegar mjög útbreidd.
Á lægri svæðum afréttarins skiptist hún að nokkru á við krækilyngs-
heiðina, en þegar kemur inn fyrir byggð verður hún að mestu einráð
í heiðargróðrinum. En þar er loðvíðiheiðin yfirgnæfandi. í ritgerð
minni 1945 er engu loðvíðihverfi lýst, því að á þeim svæðum, sem sú
ritgerð fjallaði um, voru víðiheiðarnar yfirleitt raklendar.
Eftir því sem séð verður af bókum, stendur víðiheiðin íslenzka ekki
64 Flóra - tímarit um íslenzka grasafræði