Morgunblaðið - 14.02.2012, Page 16

16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 2012
Undirritun Guðmundur Jóhann Jónsson, Atli Örn Jónsson fyrir hönd Varð-
ar, Guðmundur Þór Guðmundsson og Júlíus S. Ólafsson fyrir Ríkiskaup.
tryggingasamningur félagsins til
þessa og hefur hann mikla þýðingu
fyrir Vörð. „Þarna eru allar
fasteignir ríkisins og má þar til
dæmis nefna Alþingishúsið, allar
byggingar Háskóla Íslands,
spítalana, húsnæði ráðuneyta og
fleira. Einnig má geta þess að Vörð-
ur tryggir nú þegar öll ökutæki
ríkisins, Ríkisútvarpið og flug-
vellina í gegnum Isavia, svo þessi
samningur Varðar og Ríkiskaupa
um brunatryggingar er góð við-
bót,“ segir Guðmundur Jóhann.
Ríkiskaup og Vörður tryggingar
hf. hafa að undangengnu útboði
gert samning um að Vörður
brunatryggi allar fasteignir rík-
isins, sem eru tæplega 1.200 talsins
víða um land. Samningurinn er
til þriggja ára og er heildarvirði
hans rúmar 500 milljónir, en sam-
anlagt brunabótamat fasteigna
ríkisins er um 230 milljarðar
króna.
Að sögn Guðmundar Jóhanns
Jónssonar, forstjóra Varðar, er
þetta stærsti einstaki
Vörður tryggir allar
fasteignir ríkisins
STUTTAR FRÉTTIR
● Japanska hagkerfið dróst saman um
2,3% á fjórða ársfjórðungi síðasta árs
sem er umtalsvert meiri samdráttur en
greinendur höfðu sagt fyrir um.
Gengisstyrking japanska jensins hef-
ur gert mörgum útflutningsfyrirtækjum
erfitt fyrir og skaðað samkeppnisstöðu
þeirra á alþjóðamörkuðum. Sökum
þessa var halli á viðskiptum Japana við
umheiminn í desember, en það er í
fyrsta sinn sem slíkt gerist síðan 1980.
Flóðin í Taílandi, sem hægðu á fram-
leiðslu japanskra útflutningsfyrirtækja,
og sölusamdráttur vegna skuldakrepp-
unnar á evrusvæðinu höfðu einnig sitt
að segja.
Samdráttur í Japan
● Helga Björk Eiríks-
dóttir hefur verið ráðin
fjárfesta- og almanna-
tengill hjá Marel hf. og
tekur við starfinu af
Jóni Inga Herbertssyni
sem nú hefur látið af
störfum.
Helga Björk hefur
undanfarið starfað sem
sjálfstæður ráðgjafi á sviði almanna- og
fjárfestatengsla. Hún hafði umsjón með
samskiptamálum fyrir skilanefnd og
slitastjórn Kaupþings banka á árunum
2009 og 2010 en var áður markaðs- og
kynningarstjóri Kauphallar Íslands, síð-
ar NASDAQ OMX Iceland, um átta ára
skeið.
Ráðin almanna- og fjár-
festatengill hjá Marel
Helga Björk
Eiríksdóttir
● Boeing gerir ráð fyrir því að flugfélög
í Asíu, sérstaklega þau á Kyrrahafs-
svæðinu, leiði vöxtinn í flugbransanum.
Boeing segist gera ráð fyrir að félög á
svæðinu panti þotur fyrir 1,5 trilljónir
dollara á næstu 20 árum. Að sögn sér-
fræðinga fyrirtækisins mun flugumferð
á svæðinu vaxa um 6,7% á hverju ári á
svæðinu.
Á svæðinu hefur efnahagurinn batn-
að verulega og miðstéttin stækkað. Of-
an á það hefur tilkoma lággjaldaflug-
félaga á markaðinn aukið möguleika
almennings til að ferðast.
1,5 trilljóna dollara
vöxtur á Asíumarkaði
Inngrip suðurafrískra stjórnvalda í
blómlega námuvinnslu landsins hef-
ur orðið atvinnuveginum til mikils
miska og bitnað með afdrifaríkum
hætti á þjóðinni allri. Líkindin með
námuvinnslu í Suður-Afríku og sjáv-
arútveginum á Íslandi eru merkilega
mikil eins og bent er á í Markaðs-
punktum Arion banka í gær.
Námuvinnsla er ein stærsta at-
vinnugrein Suður-Afríku og er um
10% vergrar landsframleiðslu (VLF)
þarlendis, um 3% landsmanna vinna
við hana en varningurinn er um 50%
útflutningsins. Til samanburðar er
þáttur sjávarútvegs í VLF hérlendis
tæp 11%, um 6% landsmanna vinna
við hann en heildarvöruútflutnings-
verðmæti sjávarafurða er 40%.
Á tíunda áratugnum þegar allt var
í blóma í námuvinnslunni í Suður-
Afríku voru 2⁄3 réttinda til vinnslu í
eigu einkaaðila en stjórnvöld þar í
landi endurskrifuðu auðlindalöggjöf-
ina til að tryggja réttlátari dreifingu
námuvinnsluréttinda og þurftu fyr-
irtæki nú að sækja um leyfi til rík-
isins til að fá úthlutun til 30 ára.
Skemmst er frá því að segja að á
milli áranna 2001-2010 féllu viðskipti
með námuvarning frá Suður-Afríku
niður úr 13 milljörðum í 3 milljarða
dollara. Fyrir þessu verðmætahruni
eru nefndar margar mögulegar
ástæður ofan á ríkisvæðinguna eins
og að óvissan um túlkun nýju lag-
anna hafi leitt til spillingar, dregið
hafi úr fjármunamyndun í iðnaðinum
og fleiri.
Kristrún Frostadóttir sem vann
þessa Markaðspunkta hjá Arion
banka segir að það hafi verið sláandi
hvað líkindin voru mikil. „En þetta
eru bara vangaveltur,“ segir Krist-
rún. „Við Íslendingar teljum okkur
alltaf vera svo sérstök að það sé ekki
hægt að líkja okkur við neinn.“
borkur@mbl.is
Inngrip ríkisins eyðilagði
blómlegan iðnað landsins
 Merkileg líkindi með námuvinnslu og sjávarútvegi
FRÉTTASKÝRING
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Þrátt fyrir að svo virðist sem yfirvof-
andi greiðsluþroti gríska ríkisins
hafi verið afstýrt þá er ljóst að
Grikkir standa enn sem fyrr frammi
fyrir miklum efnahagsþrengingum.
Stefnusmiða Grikklands bíður það
erfiða verkefni að framkalla nægj-
anlegan hagvöxt á næstu árum eigi
að takast að grynnka á ósjálfbærri
skuldastöðu ríkisins – og á sama
tíma að halda áfram að skera harka-
lega niður hjá hinu opinbera.
Helstu hlutabréfavísitölur í evr-
ópskum kaupöllum hækkuðu skarpt
í gær vegna ákvörðunar gríska
þingsins að samþykkja frekari nið-
urskurðartillögur sem eru forsenda
þess að ráðamenn á evrusvæðinu
samþykki 130 milljarða neyðarlán til
Grikkja. Fastlega er reiknað með því
sú lánveiting verði veitt í vikunni.
Flest hefur farið á annan veg en
efnahagsáætlun Evrópusambands-
ins og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
gerðu upphaflega ráð fyrir árið 2010.
Gríska hagkerfið átti að dragast
saman um 3% á liðnu ári – en þess í
stað nam samdrátturinn 6%. Það
hefði ekki átt að koma á óvart.
Harkalegur niðurskurður í ríkisbú-
skapnum samhliða þeirra staðreynd
að Grikkland getur ekki fellt hjá sér
gengið til að örva vöxt í útflutningi
hefur hrundið af stað sjálfsuppfyll-
andi spíral: hagkerfið dregst enn
meira saman og skuldirnar aukast
upp úr öllu valdi.
Árið 2008 námu heildarskuldir
gríska ríkisins 260 milljörðum evra.
Þrátt fyrir tvö neyðarlán að andvirði
samtals 240 milljarða evra – hið
fyrra 110 milljarðar og nú hið síðara
sem nemur 130 milljörðum – og 100
milljarða evra afskriftir á skuldum
gríska ríkisins þá hefur skuldastað-
an hins vegar aðeins versnað. Gangi
allt eftir eiga skuldir gríska ríkisins,
sem hlutfall af landsframleiðslu, að
minnka úr 165% í 120% á næstu átta
árum. Fáir hagfræðingar eru hins
vegar svo bjarstýnir að telja senni-
legt að Grikkjum takist að ná því
markmiði fyrir 2020 án þess að til
komi frekari afskriftir, hugsanlega
fleiri neyðarlán – og enn meira að-
hald í ríkisrekstri.
Brotthvarf Grikkja af evrusvæð-
inu er nú rætt með opinskárri hætti
en oft áður – ekki síst á meðal ráða-
mann í Hollandi, Þýskalandi, Frakk-
landi og Finnlandi – í ljósi þess að
margir óttast að nýtt neyðarlán til
Grikkja sé aðeins tímabundinn
gálgafrestur. Frekari fjárhagsað-
stoðar verði þörf fyrir Grikki síðar
meir eigi að afstýra greiðsluþroti.
Óttinn við greiðsluþrot
Brotthvarf Grikklands af evru-
svæðinu og í kjölfarið greiðsluþrot
myndi óhjákvæmilega hafa í för með
sér harkalega aðlögun. Gengi hins
nýja gjaldmiðils félli að öllum líkind-
um í verði um meira en 50%; verð-
bólga myndi mælast í tveggja stafa
tölum; og hagkerfið færi í gegnum
djúpt en snarpt samdráttarskeið.
Þegar horft er hins vegar til
reynslu þeirra ríkja sem hafa farið í
greiðsluþrot með tilheyrandi geng-
ishruni gjaldmiðilsins þá hefur
reynslan sýnt að hagvöxtur tekur
fljótt kröftuglega við sér auk þess
sem verðbólga lækkar hratt í kjöl-
farið. Á þessum tímapunkti virðast
þó flestir ráðamenn í Grikklandi úti-
loka slíkan valkost – enda óttast þeir
þær gríðarlegu efnahagshörmungar
sem myndu ríða yfir landið til
skemmri tíma. Það er þó ekki úti-
lokað að sú afstaða breytist með
nýrri ríkisstjórn eftir þingkosning-
arnar næstkomandi apríl.
Brotthvarf ekki óhugsandi
Reuters
Stormur í aðsigi? Flestir hagfræðingar telja að nýtt neyðarlán veiti Grikkjum aðeins tímabundinn gálgafrest.
 Rætt um brotthvarf Grikklands af evrusvæðinu með opinskárri hætti en áður
 Nýtt neyðarlán aðeins tímabundinn gálgafrestur  Greiðsluþrot fyrr en síðar
● Hagnaður Aurum Holdings-
skartgripakeðjunnar í Bretlandi jókst
um 53% á síðasta rekstrarári og nam
rekstrarhagnaður hennar 3,6 millj-
örðum ISK (£18,3 milljónir) en keðjan
er í eigu slitastjórnar Landsbankans.
Slitastjórn Landsbankans er með
Aurum Holdings í söluferli en á síðasta
ári kom fram að keðjan væri til sölu fyr-
ir 200 milljónir punda. Landsbankinn
eignaðist Aurum við gjaldþrot Baugs.
Skartgripakeðjan
Aurum hagnast mikið
Útboð á ríkisvíxlum í flokkum
RIKV 12 0515 og RIKV 12 0815
með tilboðsfyrirkomulagi fór fram
hjá Lánamálum ríkisins í gærmorg-
un.
Útboðinu var þannig háttað að öll
samþykkt tilboð buðust bjóðendum
á sama verði. Lægsta samþykkta
verð (hæsta ávöxtunarkrafa)
ákvarðaði söluverðið.
Alls bárust 18 gild tilboð í flokk-
inn að fjárhæð 16.950 m.kr. að
nafnverði. Tilboðum var tekið fyrir
15.950 m.kr. að nafnverði á verðinu
99,270 (flatir vextir 2,94%), sam-
kvæmt fréttatilkynningu frá Lána-
málum ríkisins.
Ríkisvíxlar
fyrir 16
milljarða
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
  
!"# $% " &'( )* '$*
+,+-./
+/,-01
+,+-/2
,+-.2
,+-230
+4-21,
+22-0/
+-05.
+44-/.
+5+-01
+,,-34
+/2-3+
+,,-,/
,+-./1
,+-254
+4-2/5
+22-/5
+-0.+5
+4/-02
+5+-//
,,+-//3+
+,,-2.
+/2-14
+,,-50
,+-404
,+-12+
+4-10
+21-22
+-0.5,
+/3-3/
+5,-11
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á