Helgafell - 01.12.1954, Blaðsíða 3

HELGAFELL
4. HEFTI 1954
---------------^
Listamennirnir og þjóðin
íslendingar eiga mikla þakkarskuld að gjalda þeim framsýnu
mönnum, er stóðu á sínum tíma að stofnun Þjóðminjasafnsins.
Má fullyrða að fáir hafi borið gæfu til þess að vinna ættjörð
sinni þjóðhollara menningarstarf síðustu hundrað árin og mun
sú staðhæfing þykja því auðsærri sem lengra iíður. Fyrir þeirra
atbeina er safnið orðin ein helgasta eign þjóðarinnar í dag, og
mundi nú skilningur vor á fortíð hennar verða um margt annar
og naumari ef ekki nyti við hinna margháttuðu menningar-
sögulegu verðmæta, sem tilvist þess hefur bjargað frá tortím-
ingu. Um sitthvað í daglegu lífi feðra vorra á liðnum öldum eru
sumir þessara gripa jafnvel einir til frásagna.
★
Hið víðtæka heimildargildi Þjóðminjasafnsins tekur ekki hvað
sízt til listsögu þjóðarinnar, og eru þar þó af skiljanlegum ástæð-
um fæst kurlin komin til grafar. Sannast enn í þeim hlutum það,
er íslendingar hafa oft mátt kenna, að efnið er andanum for-
gengilegra. Þannig eigum vér nú fátt sýnilegra menja um list-
iðju. þjóðarinnar frá landnámsöld og allt til þess tíma, er lýs-
ingar hinna elztu handrita koma til sögunnar, en því rikari vitn-
isbúrð er um hana að finna í fornum kvæðum og öðrum skráð-
um heimildum. Verður af þeim ljóst, að myndræn sköpunargáfa
þjóðarinnar hefur frá öndverðu fundið sér margbreytileg við-
fangsefni, og myndvefnaður, málning á tré, útskurður og list-
ræn málmsmíði, hefur snemma staðið í merkilegum blóma. ís-
lenzk myndlist er þannig jafngömul þjóðinni og hefur átt sér
samfellda sögu allt til þessa dags, þó að skilningurinn á þeirri
staðreynd hafi löngum átt erfitt uppdráttar. En vanmatið á þess-
ari merkilegu grein íslenzks menningarlífs kemur ljóslegast fram