Morgunblaðið - 28.11.2012, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 2012
SVIÐSLJÓS
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
„Þó að ekki séu gerðar neinar kröfur
um niðurskurð þá eru fjárveitingar
almennt ekki að aukast. Það verður
erfitt fyrir stofnanir að ná saman
hallalausum rekstri, við höfum ekki
fengið allar kostnaðarhækkanir
bættar að fullu. Enginn niðurskurður
þýðir að menn verða samt að taka á
sig skerðingar í þjónustu á sumum
stöðum,“ segir Birgir Gunnarsson,
forstjóri á Reykjalundi og formaður
Landssambands heilbrigðisstofnana,
en sjúkrastofnanir eru þessa dagana
að ganga frá rekstraráætlun næsta
árs og skila þeim til velferðarráðu-
neytisins fyrir 1. desember nk.
Þrátt fyrir að ekki sé komin end-
anleg niðurstaða í fjárveitingum seg-
ir Birgir að almennt sé ekki verið að
tala um niðurskurð á fjárveitingum
næsta árs. Það sé fagnaðarefni og
löngu kominn tími til.
Flestar stofnanir hafa gengið í
gegnum 20% niðurskurð á síðustu
fjórum árum og Birgir segir bærilega
hafa tekist til í flestum tilvikum.
„Menn hafa náð að útfæra þetta
þannig að þjónusta hefur verið skert
sem minnst. Sumar stofnanir eru enn
að kljást við rekstrarvanda, sem þarf
að skoða í hverju tilviki fyrir sig.
Þetta var komið upp fyrir þolmörkin
víðast hvar og ekki nokkur leið að
leggja meiri sparnaðarkröfu á heil-
brigðisstofnanir nema að stórskaða
þjónustuna. Það var ekki hægt að
ganga lengra og í raun kraftaverk að
okkur hafi tekist að komast sæmilega
heil í gegnum þetta þrátt fyrir allt.“
Reykjalundur hefur á undanförn-
um fjórum árum þurft að spara í
rekstri um 300 milljónir króna. Birgir
segir þetta hafa tekist án þess að
skerða þjónustu. Áfram sé verið að
veita þjónustu á sömu meðferðarsvið-
um og fyrir hrun en með öðrum
hætti.
Þyngri rekstur á Sauðárkróki
Tap Heilbrigðisstofnunarinnar á
Sauðárkróki stefnir í að verða 35
milljónir króna á þessu ári. Hafsteinn
Sæmundsson forstjóri segir þetta
vera nærri tvöfalt meira tap en reikn-
að hafði verið með. „Reksturinn hef-
ur þyngst verulega á seinni hluta árs-
ins og ýmislegt sem spilar þar inn í
eins og aukin veikindi og meiri launa-
kostnaður. Við höfum ekki náð öllu
því sem við ætluðum að skera niður
en getum bara ekki skorið meira nið-
ur í umönnun og annarri slíkri þjón-
ustu,“ segir Hafsteinn, sem hefur að
undanförnu átt í viðræðum við stjórn-
völd um vanda stofnunarinnar. Hann
segir velferðarráðherra hafa gefið
ádrátt um viðbótarfé til að tryggja
áframhaldandi starfsemi endurhæf-
ingarinnar. Stofnunin er með 806,5
milljónir á fjárlögum næsta árs, mið-
að við 1. umræðu á Alþingi, en Haf-
steinn segir að til að tryggja óbreytt-
an rekstur þurfi 40 milljónir króna til
viðbótar. Vonandi skýrist málin í 2.
umræðu um fjárlögin á þingi.
Óttast Hafsteinn að komi ekki til
frekara fjármagn þá þurfi að draga
úr þjónustu eins og heimahjúkrun um
helgar. Við það sé hætt við að biðlist-
ar eftir hjúkrunarrými lengist en þeir
eru nú þegar mun lengri en almennt
gerist á landinu, eða 7-8 manns að
jafnaði. „Við lifum í þeirri von að ráð-
herra muni tryggja viðbótarframlag
þannig að við getum haldið endur-
hæfingarstarfseminni úti óbreyttri.
Þetta hefur verið þungt hjá okkur og
verður það áfram,“ segir Hafsteinn.
Erfitt að ná
saman halla-
lausum rekstri
 Heilbrigðisstofnanir í áætlanagerð
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Sauðárkrókur Heilbrigðisstofnunin
þarf á auknu fjármagni að halda.
Þungur rekstur
» Heilbrigðisstofnanir þurfa
að skila velferðarráðuneytinu
rekstraráætlunum ársins 2013
fyrir mánaðamót.
» Landssamband heilbrigð-
isstofnana heldur aðalfund
sinn 10. des. nk. þar sem
fulltrúar ráðuneytisins og
Landspítalans eru boðaðir.
Loðnuveiðiskip HB Granda hafa
verið á veiðum norður af Vest-
fjörðum síðan á laugardag. Veiðin
hefur verið heldur dræm þar sem
loðnan stendur djúpt og er dreifð í
gisnum torfum, að því er fram kom á
vef HB Granda í gær. Aðeins er
heimilt að veiða loðnu í nót innan ís-
lenskrar lögsögu á þessum slóðum
en fyrir bræluna var einhver veiði í
grænlensku lögsögunni hjá skipum
eins og Kristinu frá Samherja.
Ingimundur Ingimundarson,
rekstrarstjóri uppsjávarskipa HB
Granda, segir við Morgunblaðið að
líklega muni Ingunn landa sinni
fyrstu loðnu á vertíðinni á Vopna-
firði í fyrramálið. Þar sé allt orðið
klárt til að taka á móti aflanum. Í
gærmorgun var Ingunn komin með
um 430 tonna afla en Lundey NS var
nýkomin á miðin aftur, eftir að hafa
rifið nótina sl. sunnudag og orðið að
fara til viðgerða á Ísafirði.
„Þetta er erfitt þegar loðna stend-
ur svona djúpt,“ segir Ingimundur
en hafís hefur einnig verið að gera
skipunum lífið leitt. bjb@mbl.is
Dræm loðnuveiði en
styttist í fyrstu löndun
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Ingunn AK Loðnuveiði er hafin að
nýju eftir langa brælu undanfarið.
 Loðnan stendur
djúpt og er dreifð
Loðnuveiðar
» Veiðiferð Ingunnar og Lund-
eyjar NS hófst 18. nóvember sl.
en vegna óveðurs á miðunum
leituðu skipin vars á Ísafirði.
Fóru skipin af stað á ný sl.
laugardag. Ingunn fékk 250
tonn á sunnudeginum en
Lundey náði 100 tonnum áður
en nótin rifnaði.
Opið til kl. 16 á laugardögumSmiðjuvegi 2, Kóp - S. 554 0400
Skoðið úrvalið á
www.grillbudin.is
GLÆSILEG JÓLALJÓS
Mjög vandaðar samtengjanlegar seríur
Allt að 1.040 ljós við einn straumbreyti
Frá Svíþjóð
Sögubrot
Fyrstu aðventuljósin sem komu til
íslands um 1960 voru frá KONST SMIDE
meira sé af karfa á þessum slóðum
en sérfræðingar Alþjóðahafrann-
sóknaráðsins telja.
Í ár veiddu íslensk skip um sex
þúsund tonn af karfa á Reykjanes-
hrygg en kvóti Íslendinga var um
níu þúsund tonn. Fyrir árið 2012 átti
heildarkvótinn að vera alls 32 þús-
und á Reykjaneshrygg samkvæmt
fyrrnefndum samningi, en Rússar
tóku sér einhliða 29 þúsund tonna
kvóta.
Athugasemdir við sendiherra
Íslensk stjórnvöld komu síðastlið-
ið vor alvarlegum athugasemdum á
framfæri við sendiherra Rússlands á
Íslandi vegna karfaveiða þeirra á
Reykjaneshrygg. Sérstakur fundur
var í framhaldi af því haldinn um
málið í Reykjavík í september og
síðan hafa málin verið rædd á nokkr-
um fundum, m.a. á vettvangi strand-
ríkjanna og NEAFC, en hvorki hef-
ur gengið né rekið.
Fulltrúar Íslands og Rússlands
ræða samstarfið innan NEAFC á
fundi í Reykjavík eftir tvær vikur og
er líklegt að stjórnun karfaveiða
verði rædd þar.
Einn viðmælandi blaðsins sagði
það skjóta skökku við að Rússar geri
út á karfaveiðar frá Hafnarfirði í
trássi við samninga sem Ísland hef-
ur gert, en Rússar mótmæltu í byrj-
un síðasta árs. Fyrir tveimur árum
sendi LÍÚ sjávarútvegsráðherra til-
mæli um að rússneskum frystiskip-
um yrði bannað að landa karfa af
Reykjaneshrygg og umskipa í flutn-
ingaskip í Hafnarfirði meðan ekki
væri samið um karfaveiðarnar. Eng-
in ákvörðun hefur verið tekin um
slíkt bann.
Hóta með makríl í
deilu um karfaveiðar
 Rússar ræða takmörkun á makrílviðskiptum fái þeir ekki
að landa karfa hér  Ræða NEAFC-samstarfið í Reykjavík
Morgunblaðið/ÞÖK
Karfi Strandríkin hafa áhyggjur af ofveiði úr karfastofnum á Reykjanes-
hrygg. Rússar telja meira vera af karfanum þar og aðeins einn stofn.
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Grípi íslensk stjórnvöld til þess að
banna rússneskum karfaskipum að
landa í Hafnarfirði hafa Rússar sett
fram þann möguleika að banna Ís-
lendingum að landa makríl í Rúss-
landi. Þetta kemur fram í norska
blaðinu Fiskaren og er byggt á sam-
tali í rússneska blaðinu Rybatskaya
Gazeta við Vasily Sokolov, sem er
einn af æðstu mönnum sjávarút-
vegsráðuneytis Rússlands. Rússar
hafa ekki gerst aðilar að samningi
um karfaveiðar á Reykjaneshrygg.
Í Fiskaren er haft eftir Sokolov að
Rússland sé eitt mikilvægasta mark-
aðslandið fyrir íslenskan makríl og
hafi það valdið óánægju í Noregi og
ESB. Sú staða gæti komið upp að
Rússar þyrftu að endurskoða þessi
viðskipti verði þeim á ný hótað lönd-
unarbanni á karfa.
Íslensk veiðiskip landa makrílafla
sínum nánast alfarið á Íslandi. Hins
vegar eru yfir 40% af makrílafurðum
seld héðan til Rússlands, sem er
langstærsti markaðurinn. Ekki
kemur fram í Fiskaren hvort um
væri að ræða bann á löndun úr veiði-
eða flutningaskipum.
Segja meira vera af karfa
Ísland, Færeyjar og Grænland,
ásamt Evrópusambandinu og Nor-
egi, hafa gert með sér samkomulag
um verulegan samdrátt á veiðum úr
karfastofnum á Reykjaneshrygg.
Rússar hafa ekki gerst aðilar að
samkomulaginu og halda því fram að
Umhverfisvænasti og um leið öfl-
ugasti bor Jarðborana hf. var form-
lega tekinn í notkun við Reykjanes-
virkjun HS Orku í gær. Borinn fékk
nafnið Þór og er fyrsti háhitabor-
inn á Íslandi sem er knúinn af raf-
magni en til þessa hafa borar Jarð-
borana eingöngu notað díselolíu.
Þór hefur getu til að bora lengri
stefnuboraðar holur en fyrri borar
og er með því móti umhverfisvænn
með margvíslegum hætti. Hægt er
að bora fleiri en eina holu frá sama
stað og minnkar það til muna jarð-
rask á borsvæði. Þór er af gerðinni
Euro Rig 350 t og kemur lítið not-
aður frá Þýskalandi. Verðmæti nýs
bors af þessu tagi er um 23 millj-
ónir evra eða tæplega 3,8 millj-
arðar íslenskra króna. Borinn var
áður í eigu dótturfélags Jarðbor-
ana.
Haft er eftir Baldvini Þorsteins-
syni, forstjóra Jarðborana, í til-
kynningu að það sé vonandi ávísun
á meiri sátt milli þeirra sjónarmiða
að nýta orkuauðlindir Íslands með
skynsamlegum hætti og þeirra sem
leggja áherslu á umhverfisvernd að
koma með slíkan bor til landsins.
Þór er fullkomnasti bor Jarðborana
Ljósmynd/Hilmar Bragi.
Þór Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, gaf bornum nafnið Þór.