Akureyri - 17.10.2013, Blaðsíða 20

20 17. október 2013
Börnin okkar læri að elska sjálf sig
Nú þegar börnin hafa sett skólatösk-
urnar á bakið vaknar ýmisskonar
tómstundastarf úr sumardvala. Úr
mörgu er að velja og ekki alltaf ein-
falt mál að púsla saman skóla og
frístundaiðkun, sérstaklega á barn-
mörgum heimilum. Oft hefur verið
bent á forvarnargildi frístundastarfs
en af og til skýtur sú umræða einnig
upp kollinum að börn hafi of mikið
á sinni könnu utan skóla og að tími
þeirra sé of skipulagður. Enn aðrir
benda á að tómstundastarf sé hluti
af þeirri reglu sem nauðsynleg sé í lífi
barna. Auk þess geti það starf sem
boðið er upp á utan ramma skólanna
víkkað sjóndeildarhring þeirra og
bætt lífsgæði. En ef litið er framhjá
hinu sjálfsagða forvarnargildi, til
hvers eru tómstundir barna? Er það
til þess að gefa þeim kost á að þjálfa
og verða „góð” í einhverri einni list-
eða íþróttagrein? Eða felast kostir
skipulagðs frístundastarfs í auknum
lífsgæðum frekar en afrekum? Hér
verður skyggnst undir yfirborðið í
nokkrum íþrótta- og listgreinum og
skoðað hvað frístundastarf barna
felur í sér – fyrir þau.
SUND HJÁ SUNDFÉLAGINU ÓÐNI
LENGSTA ÁSTARSAMBANDIÐ ER
SAMBANDIÐ VIÐ OKKUR SJÁLF
Ragnheiður Runólfsdóttir, sem oft
hefur verið nefnd sunddrottning
Íslands, þjálfar afrekshóp sundfé-
lagsins Óðins en líka börn sem eru
að taka sín fyrstu sundtök. „Sundæf-
ingar standa öllum til boða,” segir
Ragnheiður „…en það er mjög
blandaður hópur sem iðkar sund í
frístundum.” Sameining sé innbyggð
í kerfið en þannig æfi allir saman
án aðgreiningar, t.a.m. fatlaðir og
ófatlaðir. Sund sé líka ein fárra
íþróttagreina þar sem bæði kynin æfi
saman. Sundfélagið bjóði uppá mikla
og góða kennslu þar sem menntaðir
kennarar séu í öllum stöðum. Og þótt
sundfélagið miði út frá afreksstefnu
þá sé það val hvers og eins hvort
hann eða hún fari þá leið.
Á sundæfingum barna er mikið
lagt upp úr félagslegum tengslum og
þroska, t.a.m. að þau æfi með sínum
jafnöldrum og vinum þótt þau standi
ekki jafnfætis þeim í getu. Markmið-
ið sé að ná til sem flestra hópa sam-
félagsins og sinna margbreytilegum
þörfum. Sundbörnum sé því frjálst
að stefna að keppnum eða nýta sund-
ið til ánægju og til þess að byggja
upp og viðhalda góðri andlegri og
líkamlegri heilsu. „Ég hef mikla trú
á vatni,“ segir Ragnheiður og bend-
ir á að hreyfing í vatni hafi jákvæð
áhrif bæði á líkamlega og andlega
heilsu. „Við erum skepnur sem eru
gerðar til að hreyfa sig. Sundið hefur
einnig góð áhrif á allskyns kvíða, sem
virðist verða sífellt algengari meðal
barna. Það hefur sýnt sig að líkamleg
hreyfing hefur mikið að segja þar en
auk þess veitir vatnið bæði ánægju
og slökun.”
Aðspurð hvort gerðar séu of mikl-
ar kröfur á börn í frístundastarfi
og tími þeirra of skipulagður segir
Ragnheiður að skipulag og rútína
sé hluti af vellíðan barna. „Auðvit-
að geta börn verið undir of miklu
álagi. Ég held að foreldrar sjái það
fljótt og þá er ágætt að hvíla örlítið.
Álag og kröfur eru hinsvegar ekki
það sama. Foreldrar ættu að mínu
mati að vera óhræddir við að gera
kröfur til barnanna sinna. Þannig
undirbúum við þau betur undir lífið
sjálft.” Ragnheiður bendir á að kröfur
þurfi ekki endilega að miðast við að
barnið skili sér í afreksflokk. „Að
mínu mati er of mikið lagt upp úr af-
reksþjálfun í íþróttum. Við erum alls-
konar og markmiðin eiga því að vera
allskonar. Þær kröfur sem foreldrar
geri til barna geti því verið eitthvað
allt annað en að þau skari fram úr,
t.d. að gera eitthvað gott fyrir sjálf
sig. Mestu máli skipti að vera ánægð
með náungann og ekki síður að vera
ánægð með sig sjálf. „Ég segi oft við
krakkana sem ég þjálfa, að lengsta
ástarsambandið í lífinu sé sambandið
þeirra við sjálf sig.”
ÍSHOKKÍ HJÁ SKAUTAFÉLAGI
AKUREYRAR
STELPURNAR BLÓMSTRA
Sarah Smiley hefur þjálfað börn í
íshokkí hjá Skautafélagi Akureyrar.
Á æfingar mæta börn allsstaðar að
úr bænum allt niður í fjögurra ára
aldur. „Það þarf varla að kenna þeim
yngstu á skauta, þau ná því ótrúlega
fljótt sjálf í gegn um leiki á svellinu,
t.d. stórfiskaleik og tröllaleik” og
bætir við að þau yngstu fái lánað-
an búnað hjá Skautafélaginu. Til að
byrja með sé miðað að því að þau
læri að skauta og höndla pökkinn,
leikskilningur komi á síðari stigum.
Hinsvegar fái allir að keppa, jafnvel
yngstu hóparnir.
„Stelpurnar blómstra í íshokkí,”
segir Sarah og bendir á að íshokkí
kvenna sé sú íþróttagrein í heiminum
sem sé í hvað örustum vexti. Fyrir
fjórtán ára aldur keppi strákar og
stelpur saman, annaðhvort saman í
liði eða strákalið á móti stelpuliði.
„Stelpur vilja stundum halda sig til
baka þegar þær keppa með strák-
um, en við hvetjum þær til að láta
ekki sitt eftir liggja. Það hefur mjög
góð áhrif.” Hún bætir við að íþróttin
sé samfélagslega frábær fyrir bæði
kynin. „Það sem íshokkí hefur um-
fram aðrar íþróttagreinar er að vegna
þess hve búnaðurinn er mikill verja
krakkarnir löngum tíma í búnings-
klefanum,” segir Sarah. Þau séu því
mikið saman utan svellsins þar sem
þau fái tækifæri til að hanga saman
og spjalla. Búningsklefinn verði
nokkurskonar félagsmiðstöð og það
haldi jafnvel áfram út lífið þar sem
nokkuð sé um að eldra fólk hittist
enn til að spila á svellinu og spjalla
í klefanum.
Aðspurð hvort henni finnist
sem börn verji of miklum tíma í
skipulagðar tómstundir og íþróttir
segir Sarah að allt sé gott í hófi og
auðvitað sé foreldrum treystandi til
að sjá til þess að börnin séu ekki út-
keyrð. „Á meðan að það er gaman
og þau eru ekki útkeyrð þá er allt í
lagi.” Að sögn Sarah er lögð áhersla á
æfingar en síður á keppnir. Þar skipti
máli að menning Skautafélagsins
miði að því að allir séu með og spili
miðað við eigin hæfni. „Við viljum
leyfa þeim að finna keppnisgleðina.
Það þurfa allir smá keppni”.
MYNDLISTARNÁMSKEIÐ MYNDLISTA-
SKÓLANS Á AKUREYRI
Í SKÖPUNINNI ERU
ALLIR VEGIR FÆRIR
„Allir hafa þörf fyrir að skapa, “ segir
Rannveig Helgadóttir kennari við
Myndlisarskólann á Akureyri. Að
sögn Rannveigar er sköpun frumþörf
og gefandi fyrir hvern og einn. „Á
ströndinni skrifar fólk í sandinn sem
er lýsandi fyrir að allir hafa þörf fyr-
ir að setja mark sitt á veröldina.” Við
Myndlistaskólann á Akureyri hefur
jafnan verið lögð áhersla á námskeið
fyrir börn og unglinga. „Við byrjum
tímana yfirleitt á því að sýna þeim
skyggnur sem varða verkefnið, tengja
það við listasöguna og kynna þau
fyrir öðrum listamönnum. Það veit-
ir þeim innblástur og þau eru mjög
spennt að byrja að gera sín eigin
verk,” segir Rannveig. Börnin séu
kynnt fyrir margskonar efniviði til
að vinna með en í lok tímans hengi
þau myndirnar sínar upp, hver kynni
sitt verk og svo ræði hópurinn það.
Rannveig segir að þótt bóklegir
þættir kennslu séu afar mikilvægir
sé einnig mikilvægt að hugsa út fyrir
þann ramma. Námskeiðin séu því
hugsuð sem viðbót við þá kennslu
sem grunnskólarnir bjóði uppá.
Markmið þeirra sé einkum tvíþætt.
Annars vegar að þroska sjónræna
eftirtekt og næmi nemenda fyrir
sjónlistum. Í stað þess að meðtaka
gagnrýnislaust það sem þau sjái læri
nemendur að upplifa og mynda sínar
eigin skoðanir sem auki læsi þeirra
á umhverfinu. Hins vegar sé það
markmið námskeiðanna að virkja
þann sköpunarkraft sem búi innra
með hverju barni með því að fá þeim
verðug og fjölbreytt verkefni að
glíma við. „Þegar við sköpum erum
við í núinu,” segir Rannveig og bendir
á að mikilvægt sé að listsköpun gefi
börnum rými til þess. „Markmiðið
er ekki endilega að skapa afburða
listamenn, heldur að börnin upplifi
í gegn um þann sköpunarkraft sem
býr í hverju og einu þeirra. Þann þátt
ANDARTAK Á AKUREYRI
Í AKUREYRARLAUG þjálfar Ragnheiður Runólfsdóttir meðal annars litla sæhesta. Völundur