Morgunblaðið - 07.11.2013, Blaðsíða 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. NÓVEMBER 2013
fi p y j g p
C p i ð lh kl lme va netu-vinaigrette og ettasa ati Grafið lam
Villibráðar-paté prikmeð pa
Bruchetta tarsmeð tvíreyktu hangikjöti, balsamrauðlauk og piparró
Bruchetta með hráskinku, balsam nmog grill uðu Miðjarðarhafsgræ
- salat skufer
ðbo
arðameð Miðj
kjRisa-ræ
með peppadew iluS
ajónmeð japönsku m
het
Hörpuskeljar má, 3 s
Frönsk súkkulaðikaka skum/rjóma og fer
Vanillufylltar vatnsdeigsbollur arbSúkkulaðiskeljar með jarð
Kjúklingur-satay á spjóti með ídýfu Teryaki-lamb á spjóti R
ahörpuskel maríneruð á pinna Túnfiskur í sesamhjúp á spjóti mSími 511 8090 • www.yndisauki.is
Veitingar fyrir öll tækifæri,
stór og smá, fyrir einstaklinga
og fyrirtæki.
Markmið okkar er alltaf það
sama, glæsilegar veitingar
og ómótstæðilegt bragð.
Persónuleg og góð þjónusta.
Ágæti landlæknir.
Svanhvít Harð-
ardóttir heiti ég og
vil vekja athygli á
máli varðandi
ákveðna smit-
sjúkdóma.
Ég er menntaður
tanntæknir og vinn á
tannlæknastofu í
Reykjavík. Flestir
heilbrigðisstarfsmenn
eru bólusettir fyrir lifrarbólgu A
og B. Það er byrjað að bólusetja
tannlæknanema í Læknagarði á
fyrsta ári en tanntæknanemum er
ekki boðið upp á þessa bólusetn-
ingu nema að þeir greiði fyrir
hana sjálfir.
Þannig má segja að tannlæknar
séu varðir fyrir lifrarbólgu A og B.
Enn er ekki til bólusetning fyrir
lifrarbólgu C eða HIV. Sumir
tannlæknar bjóða starfsmönnum
sínum upp á þessa bólusetningu en
alls ekki allir.
Þegar ég var í verknámi í
Læknagarði voru sérstakar var-
úðarráðstafanir fyrir sjúklinga
með ofangreindu sjúkdóma. Það
var allt sett í ákveðna tegund af
pokum og svo beint inn í ofn. Þeg-
ar ofninn var búinn var allt tekið
úr pokanum og sett í venjulegt
hreinsunarferli. Venjulegt hreins-
unarferli er að flokka nálar, deyfi-
lyf, saumnálar og hnífsblöð og
setja það í sér ílát. Svo eru hin
verkfærin sápuþvegin, þurrkuð,
(sum sett í ultrasonic vél) og svo
inn í ofn. Ákveðnum verkfærum
fyrir aðgerðir er pakkað inn eftir
hreinsunarferlið og sett svo inn í
ofninn.
Okkur er kennt að koma fram
við alla sjúklinga eins og þeir væru
sýktir. Samt eru gerðar sér var-
úðarráðstafanir fyrir sýkta sjúk-
linga. Ef það ætti að setja allt í
poka og beint inn í ofn eftir hvern
einasta sjúkling og svo í venjulegt
hreinsunarferli þá kostar það meiri
vinnu og meiri peninga. Helst auka
starfsmenn.
Það sem ég vil vekja
athygli á er að fólki
sem er smitað af ofan-
greindum sjúkdómum
ber engin skylda til að
segja frá því áður en
það er meðhöndlað hjá
tannlækni. Mjög
margir segja ekki frá
því og eru með því að
stofna heilbrigð-
isstarfsfólki í hættu.
Til eru mörg dæmi um
að fólk hefur jafnvel
ekki sagt frá nema eftir stunguó-
höpp eða jafnvel að lokinni með-
ferð hjá tannlækni. Þeir sem hafa
þessa sjúkdóma eru með þetta
skráð í sjúkraskýrslum sínum. Af
hverju ættu tannlæknastofur ekki
að hafa þetta skráð líka? Það ætti
að samnýta þessar upplýsingar á
milli heilsugæslustöðva, sjúkra-
húsa og tannlæknastofa.
Tannlækningar eru líka hluti af
heilbrigðiskerfinu hér á landi þó að
maður spyrji sig oft á tíðum hvort
heilbrigðiskerfið á Íslandi líti ekki
á munnheilbrigði fólks sem hluta
af almennu heilbrigði. En það er
allt annað mál og ekki alveg það
sem þetta bréf á að fjalla um.
Þó vil ég nefna það að það er
alltaf ákveðin áhætta að með-
höndla alla einstaklinga, hvort sem
þeir eru sýktir eða ekki eða viti
ekki af að þeir séu sýktir. Heil-
brigðisstarfsmenn eru meðvitaðir
um það.
En af hverju eigum við ekki að
fá að vita um ákveðna sjúkdóma
þegar það kemur okkur við? Við
meðhöndlum blóðug verkfæri og
nálar. Tannlæknastofur eru „lítil
munnsjúkrahús“ og því er sjálfsagt
að þær séu tengdar ákveðnum
upplýsingabanka þar sem hægt er
að nálgast upplýsingar um hvern
og einn sjúkling en þá innan
ákveðinna marka. Eingöngu til að
geta gert varúðarráðstafanir og að
við séum meðvituð um öryggi okk-
ar og sjúklinganna.
Hvað varðar persónunefnd þá
eru starfsmenn á tannlæknastofum
bundnir þagnarskyldu.
Vænti þess að fá svör við þessu
bréfi og vona að þetta skapi um-
ræður um að breyta kerfinu okkar
til hins betra, fyrir alla.
Opið bréf
til landlæknis
Eftir Svanhvíti
Harðardóttur.
Svanhvít Harðardóttir
» Sumir tannlæknar
bjóða starfsmönnum
sínum upp á þessa
bólusetningu en alls
ekki allir.
Höfundur er tanntæknir.
Í leiðara Frétta-
blaðsins 29. október sl.
undir fyrirsögninni
„Millilending í flugvall-
armáli“ segir Ólafur
Stephensen, ritstjóri
blaðsins: „Sam-
komulagið (milli ríkis
og borgar) gerir ráð
fyrir að vera flugvall-
arins í Vatnsmýrinni sé
framlengd um sex ár,
til 2022. Það þýðir að fótunum verð-
ur ekki kippt undan innanlandsflug-
inu á næsta kjörtímabili borg-
arstjórnar og leiðir reyndar líka af
sér að flugvöllurinn verður ekki
kosningamál í næstu borgarstjórn-
arkosningum. Það skiptir verulegu
máli að í samkomulaginu opnar ríkið
á þann möguleika að innanlands-
flugvelli verði fundinn nýr staður á
höfuðborgarsvæðinu. Það var ágætt
að Hanna Birna Kristjánsdóttir inn-
anríkisráðherra skyldi hvorki hlusta
á Sigmund Davíð Gunnlaugsson for-
sætisráðherra, sem vildi skapa
„sátt“ um að flugvöllurinn yrði í
Vatnsmýrinni til frambúðar, né
Höskuld Þórhallsson flokksbróður
hans, sem vildi taka skipulagsvaldið
í Vatnsmýrinni af Reykvíkingum.“
Óskiljanleg eftirgjöf
Hér er um afar merkilega grein-
ingu að ræða hjá ritstjóranum, sem
er einn nánasti samstarfsmaður inn-
anríkisráðherrans. Í borgarstjóratíð
minni skrifaði ritstjórinn gegn
meirihluta F- og D-
lista og núverandi inn-
anríkisráðherra „hlust-
aði“ lítt á mig, þó að
fyrir lægi skýr mál-
efnasamningur. Ég
reyndi að standa gegn
þessu, þrátt fyrir veikt
bakland. Þess vegna
finnst mér sárt að
horfa upp á eftirgjöf
forsætisráðherra, sem
hafði eindreginn þjóð-
arvilja á bak við sig í
flugvallarmálinu. Leift-
ursókn flugvallarsinna með glæsi-
legri undirskriftasöfnun er þar með
runnin út í sandinn. Flugvallarmálið
er í raun verr statt en áður, því að nú
hefur ráðherra undirritað sam-
komulag, sem getur skuldbundið
ríkisvaldið til að byggja óþarfan
flugvöll fyrir tugi milljarða króna!
Hvert á að sækja þá fjármuni? Auk
þess felur samkomulagið í sér lokun
NA/SV brautarinnar, sem skerðir
flugöryggi og veikir besta kostinn í
flugvallarmálinu. Hvílíkur skaðræð-
isgjörningur hjá innanríkisráðherra
og flumbrugangur hjá forsætisráð-
herra!
Samkomulag í þágu
flugvallarandstæðinga
Samkomulagið um flugvöllinn í
Vatnsmýri hefur á sér mjög pólitísk-
an blæ, eins og kom fram í Stak-
steinum Morgunblaðsins 28. október
sl., þar sem segir: „Samkomulagið
gera borgarfulltrúar meirihlutans í
viðleitni sinni til að láta skera sig
niður úr snörunni fyrir kosning-
arnar. Í raun veitir samkomulagið
flugvellinum aðeins gálgafrest og er
gagnlegt eftir því.“ Við þetta má
bæta, að innanríkisráðherra er meiri
pólitískur bandamaður flugvall-
arandstæðinga í öllum flokkum
borgarstjórnar, en nokkurn tíma
forsætisráðherra eða fjármálaráð-
herra, eins og dæmin sanna.
Sérkennileg forgangsröðun
Að lokum gef ég ritstjóra Frétta-
blaðsins orðið, þar sem hann segir:
„Samkomulagið er ekki gallalaust,
áfram er gert ráð fyrir að hæstu
trén í elsta útivistarskógi borgarbúa
verði söguð niður og sett ljót lend-
ingarljós á annað útivistarsvæði við
Skerjafjörð. Það er ákveðin huggun
að í samkomulaginu er kveðið á um
að gera ljósin minna ljót og tak-
marka skógarhöggið.“ Þessi orð
bera vitni um sérkennilega for-
gangsröðun og visst skilningsleysi á
því, að flugöryggi og bráðaþjónusta
er dauðans alvara. Fyrir þeim mál-
um þarf að berjast áfram, m.a. í
næstu borgarstjórnarkosningum.
Eftir Ólaf F.
Magnússon
» Þess vegna finnst
mér sárt að horfa
upp á eftirgjöf forsætis-
ráðherra, sem hafði ein-
dreginn þjóðarvilja á
bak við sig í flugvall-
armálinu.
Ólafur F. Magnússon
Höfundur er er læknir og fv.
borgarstjóri.
„Millilending“ í flugvallarmáli
- með morgunkaffinu
Karl Þorsteins ritar
grein um fjárfesting-
arleiðina í Morg-
unblaðið 4. nóvember
sl. Í greininni vekur
hann réttmæta athygli
á mikilvægi þess fyrir
land með ónógan gjald-
eyri „að stuðla að auk-
inni verðmætasköpun
með fjárfestingum í at-
vinnugreinum sem
skapa gjaldeyri eða atvinnugreinum
sem draga úr þörf fyrir innflutning“.
Þetta var einmitt eitt af meginmark-
miðum Seðlabankans þegar til gjald-
eyrisútboðanna var stofnað, þ.e. að
liðka fyrir losun hafta á fjármagns-
hreyfingar með gjaldeyri, án þess að
það valdi verulegum óstöðugleika í
gengis- og peningamálum eða tefli
fjármálastöðugleika í tvísýnu.
Greinarhöfundur
gagnrýnir regluverk
fjárfestingarleiðarinnar
sem hann telur virka að
einhverju leyti vel fyrir
Íslendinga sem eiga
fjármagn erlendis og
vilja kaupa fasteignir
eða ríkisskuldabréf á
Íslandi. Síður fyrir er-
lenda fjárfesta. Erlend-
ir fjárfestar hafa með
þátttöku sinni til þessa í
fjárfestingaleiðinni af-
sannað ofangreint.
Greining á þátttakendum í útboðum
það sem af er árinu 2013 leiðir í ljós
að 38% heildarfjárhæðarinnar koma
frá innlendum og 62% frá erlendum
fjárfestum. Við greininguna eru er-
lend fyrirtæki í eigu íslenskra aðila
flokkuð sem innlendir fjárfestar og er
hér horft til fjárfestingarleiðarinnar
eingöngu. Frá því fyrsta útboðið í
fjárfestingarleiðinni var haldið í febr-
úar 2012 hefur hlutdeild innlendra
aðila verið 35% og hlutdeild erlendra
aðila 65%.
Greinarhöfundur finnur að bindi-
tíma fjárfestinga sem hann telur full-
komna óvissu ríkja um. Um þetta at-
riði ríkir þó ekki óvissa að því leyti að
forsenda þátttöku fjárfestis í útboð-
um byggist á samþykki hans um að
undirgangast bann til fimm ára um
ráðstöfun fjárfestingarinnar. Þessu
verður ekki breytt og er því ekki háð
óvissu.
Það er hins vegar rétt að ekki ríkir
fullkomin vissa um það réttarástand
sem mun ríkja að loknu fimm ára
tímabili ráðstöfunarbanns á fjárfest-
ingum. Fjárfestar geta hins vegar
valið í stað þátttöku í fjárfesting-
arleiðinni að skrá fjárfestingu sína
sem „nýfjárfestingu“ samkvæmt gr.
13. m. gjaldeyrislaganna. Slíkar fjár-
festingar falla ekki undir takmark-
anir gjaldeyrislaganna og við inn-
lausn skráðra nýfjárfestinga getur
fjárfestir því keypt erlendan gjald-
eyri fyrir söluandvirðið og haldið af
landi brott með sína fjármuni. Þetta
er þýðingarmikið atriði fyrir fjárfesta
að hafa í huga þegar þeir velja á milli
þátttöku í útboðum með tilheyrandi
kvöðum um bindingu og eignarhald
og þess að skrá fjárfestingu sína sem
nýfjárfestingu án slíkra kvaða en
verða þá af ávinningi af útboðsþátt-
töku.
Útboðin hafa þegar skilað þeim
ávinningi að lækka verulega stofn
kvikra krónuinnstæðna í innlendu
bankakerfi. Það býr í haginn fyrir það
markmið sem felst í skilmálum fjár-
festingarleiðarinnar að losa fjár-
magnshöftin innan fimm ára bindi-
tímans, þótt ekki sé tímabært að
tímasetja slík skref á meðan óvissa
ríkir um slit búa föllnu bankanna.
Eftir Þorgeir
Eyjólfsson »Útboðin hafa þegar
skilað þeim ávinn-
ingi að lækka verulega
stofn kvikra krónu-
innstæðna í innlendu
bankakerfi.
Þorgeir Eyjólfsson
Höfundur er verkefnisstjóri
í Seðlabankanum.
Um fjárfestingarleiðina