Morgunblaðið - 07.05.2014, Blaðsíða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 2014
Fallegar peysur
toppar, bolir, buxur,
leggings og pils fyrir
konur á öllum aldri
Stærðir S-XXXL
Einnig erum við með
vinsælu velúrgallana
Stærðir S-XXXXL
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
Ný sending
Verið velkomin
–– Meira fyrir lesendur
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
PÖNTUNARFRESTUR AUGLÝSINGA:
fyrir kl. 16 mánudaginn 19.maí.
GARÐAR OG GRILL
Blaðið verður með góðum upplýsingum um garðinn,
pallinn, heita potta, sumarblómin, sumarhúsgögn
og grill ásamt girnilegum uppskriftum.
SÉRBLAÐ
Morgunblaðið
gefur út
glæsilegt
sérblað um
garða og grill
föstudaginn
23. maí
Endalaust horfum
við á afleiðingar þess
að fjármagn vantar í
ríkiskassann, þrátt fyr-
ir það að við séum með
hvað hæstar þjóð-
artekjur á mann í
heiminum og ættum að
öllu eðlilegu ekki að
vera í stórum vanda
með stofnanir okkar og
er fróðlegt að skoða
hvar fjármunir lenda þegar allt kem-
ur til alls.
Við getum alls ekki sætt okkur við
að unga fólkið okkar skuli sífellt
vera í vanda að halda sér og börnum
sínum heimili og eldra fólkið lifi við
þann valkost að greiða sífellt meir til
fjármagnseigenda og það meir en
tekjur þess duga til, eða að hrekjast
úr íbúðum sínum vegna aukinna
skulda eins og er að gerast í íbúðum
eldri borgara í Hafnarfirði þessa
dagana, þar eru skuldir að vaxa svo
mikið að reksturinn ræður ekki
lengur við þær og íbúum gert að
greiða upphæðir sem skipta millj-
ónum og er það nokkuð sem fæstir
sem komnir eru á efri ár hafa burði
til að mæta.
Erum við stolt af þjóðfélagi sem
leyfir það að fólk sem hefur þrælað
alla sína ævi til að gera þessa þjóð að
því sem það er í dag þurfi að búa við
slíkt óöryggi?
Einhvern veginn virðist fjár-
magnið sífellt streyma í hendur
þeirra sem lítið eða ekkert taumhald
hafa á græðgi sinni.
Hvað er það sem réttlætir það að
vextir hér á landi eru svo miklum
mun hærri en í nágrannalöndunum?
Eru það kannski lífeyrissjóðir
okkar sem þar hafa forustu með stíf-
um ávöxtunarkröfum sínum? Það á
jú að tryggja öldruðum áhyggjulaust
ævikvöld.
Er það réttlætanlegt að vera svo
ákafir í að tryggja kjör aldraðra, að
þær kröfur smiti út í allt hagkerfið
og setji þá sem verða að greiða þessa
háu vexti, unga fólkið okkar sem og
fyrirtækin í landinu, á hausinn? Og
það á meðan fjármagnseigendur
birta sína spikfeitu ársreikninga.
Líklega tryggði það bara betur
kjör aldraðra ef það næðist að koma
böndum á fjármagns-
streymið í landinu og
þar með tryggja það að
í landinu búi afram fólk
sem vinnur fyrir lífs-
björg þjóðarinnar.
Verið er að flytja
vinnslu og kvóta frá
hinum ýmsu stöðum
vítt og breitt um land-
ið.
Við sem munum eitt-
hvað aftur á síðustu öld
munum þá tíma þegar
útgerðin vítt og breitt
um landið var að gefast upp og það
þrátt fyrir að fyrirtækin væru til
orðin fyrir nálægð við góð fiskimið,
þrautseigju og dugnað þeirra sem
staði þessa byggðu.
Vísir var fiskvinnslufyrirtæki sem
stóð á gömlum merg og vildi með
þrótti sínum, og reynslu, aðstoða
landsbyggðarfólk við að halda at-
vinnu á staðnum og hafa þau mál
gengið sæmilega í nokkur ár. Nú er
svo komið að Vísir er að gefast upp í
þeim málum, sem er dauðadómur yf-
ir lífsbjörg íbúanna á þessum stöð-
um.
Hvað er það sem er að hrjá okkur
endalaust í þessu góða landi okkar?
Það virðist sama grunnvanda-
málið sem við rekumst alls staðar á.
Vald auðsins er svo svakalegt í
landinu okkar að það fær að soga til
sín megnið af tekjum þeim sem
vinnufúsar hendur fólksins í landinu
skapa.
Það er sama hvort það eru ein-
staklingar eða fyrirtæki, valdi auðs-
ins er leyft að mergsjúga svo þá sem
skapa verðmætin í landinu að eftir
verður landið og heimilin sem sviðin
eyðimörk.
Einhverjir kunna að segja það
eðlilegan hlut að fjármálastofnanir
vilji fá væna sneið af kökunni. En
hvað er þá eðlilegt í þeim málum?
Væri ekki raunhæft að miða okkar
vexti við vexti í nágrannaríkjum
okkar?
Verðtrygging þarf ekki að vera
slæm leið til að tryggja eðlilega
vexti, en til þess þurfa forsendur
vísitölunnar að vera upp byggðar af
sanngirni og góðri þekkingu á því
sem henni er ætlað að þjóna.
Getur það talist eðlilegt að vísitala
okkar í dag skuli vera þannig upp-
byggð að ef brennivín hækkar í verði
þá skuli hún virka þannig að við það
hækka greiðslur unga fólksins af
lánum fjölskyldu sinnar? Margt
smátt gerir eitt stórt.
Það vill svo til að við eigum stofn-
un sem á að búa svo um hnútana að
ekki sé hægt að svína svo á afkomu
fólksins í landinu að þrautalendingin
verði að flýja af landi brott.
Ef Alþingi okkar er ekki þess
megnugt að setja okkur þær reglur
að lífvænlegt sé fyrir alla þegna
landsins að búa í því, þá liggur ef til
vill þar ein af ástæðum þess að rétt-
lætanlegt verði að halda áfram við-
ræðum okkar við EES og gerast að-
ilar að þeim samtökum.
Við verðum að ætlast til þess að
hið háa Alþingi okkar hafi burði þess
að setja hér þær starfsreglur að allir
þegnar landsins hafi sæmilega af-
komu í okkar góða landi.
Ekki er hægt að loka augunum
fyrir þeirri staðreynd að lægstu laun
þurfa mikillar leiðréttingar við.
Væri ekki burðugra að fyrirtækin
í landinu gætu fengið fjármagn til
síns reksturs með eðlilegum vöxtum
og hefðu þar með rýmri fjárráð til
hærri launagreiðslna sem þá þýddi
um leið hærri tekjur ríkissjóðs í
formi skatta.
Hugsið ykkur hvað það væri betri
leið fyrir fólkið í landinu að geta
greitt skilvíslega af sínu og geta
stolt séð fjölskyldum sínum borgið í
stað þess að vera sífellt með áhyggj-
ur af næsta degi og þurfa endalaust
hjálp frá hinu opinbera.
Þingmenn góðir, þið eruð varð-
menn dugandi þjóðar, gerið allt sem
þið getið til að stemma af þetta skít-
uga fljót sem virðist rífa aflafé þjóð-
arinnar á fáar óseðjandi græðgi-
hendur.
Tekjur og útgjöld þjóðar
Eftir Hjálmar
Magnússon » Vald auðsins er svo
svakalegt í landinu
okkar að það fær að
soga til sín megnið af
tekjum þeim sem vinnu-
fúsar hendur fólksins í
landinu skapa.
Hjálmar Magnússon
Höfundur er fv. framkvæmdastjóri og
áhugamaður um þjóðmál.
Mér finnst frábært
að eiga bíl. Ég tek
undir allt sem fólk seg-
ir um þau lífsgæði sem
felast í því að eiga – og
reka – einkabíl. Ég
versla þegar mér hent-
ar, skutlast vegna
tómstunda barnanna,
hef val um að aka í
vinnuna þegar veður
eru válynd, bruna út á
land þegar mér sýnist og svo fram-
vegis. Frelsið er yndislegt á einka-
bílnum.
Mér finnst samt enn skemmti-
legra að hjóla og vel hjólahnakkinn
frekar en bílsætið þegar ég kem því
við. Ég hef sem betur fer heilsu til
þess og hjólavegalengdir til og frá
vinnu henta mér vel. Ég á góð hlífð-
arföt og hjólið tryggir mér góða lág-
markshreyfingu þegar ég nota það.
Við erum fjögur fullvaxin í minni
fjölskyldu og hjólum flestra leiða
okkar en höfum svo val um að geta
gripið í bílinn.
Ég hef hjólað í borgarlandinu í
tæp 30 ár, eða frá því ég var ungling-
ur. Obbann af þessum tíma hef ég
verið eins og aðskotahlutur á göt-
unum sem eru hannaðar og hugs-
aðar eingöngu fyrir bíla. Svo eru
hjólandi líka aðskotahlutir á gang-
stéttum sem er jú hannaðar fyrir
gangandi. Maður hefur því sætt lagi
gegnum tíðina en þau eru nokkurn
veginn óteljandi skiptin sem svínað
hefur verið fyrir mig og komið fram
eins og ég væri ekki til á hjólinu eða
að þvælast fyrir alvöru akandi fólki.
En ég hef látið þetta yfir mig ganga
vegna þess að þrátt fyrir allt finnst
mér kostir þess að hjóla fleiri en að
aka.
Á síðustu árum hef ég upplifað
stórkostlegar breytingar víðsvegar
um borgina þar sem í fyrsta skipti er
beinlínis gert ráð fyrir hjólandi veg-
farendum í umferðinni. Það eru
komin fáein umferðarljós eingöngu
fyrir hjólandi, lögð hefur verið brú
sem nýtist hjólreiðafólki, hjólreiða-
stígar víðsvegar hafa tekið stakka-
skiptum og við nokkrar götur í
Reykjavík hafa verið
gerðir sérstakir hjól-
reiðastígar. Skilaboðin
eru skýr. Hjólandi veg-
farandur eru velkomnir
í umferðinni. Í fyrsta
skipti er gert ráð fyrir
þeim stigvaxandi fjölda
fólks sem kýs að hjóla
flestra eða allra sinna
leiða, hluta úr árinu eða
árið um kring.
Sú staðreynd að við
fáum í fyrsta sinn svo-
lítið pláss í borginni, pláss sem er
eingöngu ætlað hjólreiðafólki er ekki
aðför að einkabílnum né til marks
um hatur núverandi meirihluta í
borginni á bílum. Enginn er að segja
að allir eigi að hjóla alltaf. Stað-
reyndin er hinsvegar sú að æ fleiri
velja að hjóla. Bæði oftar og lengra á
sumrin og sífellt fleiri fá sér nagla á
veturna og hjóla allt árið. Svo er
hægt að hjóla t.d. í vinnu og taka
Strætó með hjólið heim.
Æ fleiri átta sig á að hjólið er
betra fyrir heilsuna, eldsneytisinn-
kaup og umhverfið.
Að lokum gleymist stundum að
það er betra fyrir þá sem aka að sí-
fellt fleiri velji hjólið sem sitt helsta
samgöngutæki. Það skapast nefni-
lega hellingur af plássi á götunum
þegar fólk ákveður að hjóla í stað
þess að aka. Skýrasta dæmið er ég
sjálf sem skottast um á níu manna
frúarbíl akandi – en tek aðeins 1/9 af
því ummáli þegar ég hjóla.
Aðförin ógurlega
að einkabílnum
Eftir Dóru
Magnúsdóttur
Dóra Magnúsdóttir
» Sú staðreynd að við
fáum í fyrsta sinn
svolítið pláss í borginni,
pláss sem er eingöngu
ætlað hjólreiðafólki er
ekki aðför að einkabíln-
um né til marks um hat-
ur núverandi meirihluta
í borginni á bílum.
Höfundur er í 8. sæti Samfylking-
arinnar í Reykjavík.