Morgunblaðið - 30.05.2014, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. MAÍ 2014
STOFNAÐ1987
einstakt
eitthvað alveg
Ú r v a l e i n s t a k r a m á l v e r k a o g l i s t m u n a e f t i r í s l e n s k a l i s t a m e n n Sk i pho l t 50a | S ím i 581 4020 | www.ga l l e r i l i s t . i s
M
ál
ve
rk
:
Æ
ja
AF LISTUM
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
Fjölmennur hópur listamannaundir leikstjórn MargrétarVilhjálmsdóttur bauð gest-
um á Listahátíð í Reykjavík að fara
í ferðalag gegnum maga hvals í
leiksýningunni Fantastar. Fyr-
irfram hljómaði hugmyndin afar
spennandi og það var því með
nokkurri eftirvæntingu sem und-
irrituð mætti í Brimhúsið að Geirs-
götu 11 við höfnina sl. sunnudag.
Þar var gestum skipt í fjóra
hópa á grundvelli lygamælinga-
prófs sem allir þurftu að und-
irgangast. Hver hópur naut leið-
sagnar sérstaks bjargvættar sem
leiddi gesti um hin mismunandi
rými. Það veitti sannarlega ekki af
bjargvættum því það var alls ekki
alltaf hlaupið að því að komast milli
rýma og hefði mátt vara gesti betur
við því sem beið þeirra í myrkrinu.
Gestir þurftu m.a. að príla upp og
niður snarbrattan heimasmíðaðan
tréstiga, staulast eftir ísilögðum
gangi jafnvel á hálum sumarskóm,
klöngrast eftir lágreistum göngum
og gæta sín á lausum gólfflísum.
Mögulega var ætlunin að minna
gesti á þær náttúruhættur sem íbú-
Í maga hvalsins
Ljósmynd/Hulda Sif Ásmundsdottir
Ferðalag „Hafi ætlunin verið að skapa einhvers konar mystík í því and-
lega ferðalagi sem talsmönnum listahópsins hefur orðið tíðrætt um í að-
draganda frumsýningar, þá tókst það ekki sem skyldi.“
ar þátttökulanda verksins hafa í
gegnum aldirnar þurft að lifa við,
en ætlunin hefur varla verið að
hætta á að slasa fólk í raun.
Mikið lagt í hið sjónræna
Í kynningu á sýningunni kom
fram að í iðrum hvalsins myndu
verða sagðar sögur af afhafna-
skáldum þátttökulandanna, þ.e. Ís-
lands, Grænlands, Færeyja og Dan-
merkur. Meðal þess sem fyrir augu
bar í sýningunni voru spámiðill,
færeyskur sjómaður sem bæði spil-
aði á harmóniku og klifraði í kaðli,
ísbjörn gjafmildur á sælgæti, græn-
lenskur dansari, netagerðarmaður
sem reið net, Ólöf eskimói, nöldr-
andi guð í svífandi bát, víd-
eóinnsetning með frásögn af tilurð
kokteilsósunnar á Íslandi og veislu-
borð hlaðið annars vegar allskyns
kjötmeti úr hvalnum og hins vegar
sætindum sem litu út eins og meðal
annars skeljar, perlur og steinar.
Strax í fyrsta rými sýning-
arinnar, anddyrinu, þar sem sjá
mátti eftirlíkingu af tungu og
hvalaskíði, var ljóst að hópurinn
sem að sýningunni stendur hefur
nostrað talsvert við sjónræna út-
færslu hinna ólíku rýma. Einnig
mátti ljóst vera að ætlunin hefur
verið að örva hin ólíku skynfæri,
því auk íssins var gestum boðið að
ganga á sandi í einu rými og stein-
völum í öðru, jafnframt því sem
sterk lyktin af hvalkjötinu á veislu-
borðinu var alltumlykjandi í alrým-
inu.
Innihaldið rýrt
Áhorfendur voru leiddir áfram
af miklum aga og eftir, að því er
virtist, nákvæmu tímaplani gegnum
Brimhúsið. Engu að síður datt
tempóið of oft niður með tilheyr-
andi bið. Sögurnar sem ætlunin var
að segja voru hreint ekki nógu
áhugaverðar til þess að vekja sterk
hughrif, en þess skal getið að oft á
tíðum drukknaði textinn í óheyri-
legum hávaða og drunum sem
hvíldi yfir öllu. Hafi ætlunin verið
að skapa einhvers konar mystík í
því andlega ferðalagi sem tals-
mönnum listahópsins hefur orðið
tíðrætt um í aðdraganda frumsýn-
ingar, þá tókst það ekki sem skyldi.
Þannig reyndist innihaldið ekki
standa undir þeim væntingum sem
flott ytri umgjörð hafði skapað og
vinna hefði þurft mun markvissar
með dramatúrgíu sýningarinnar.
Leikararnir Benedikt Karl
Gröndal og Ragnar Ísleifur Braga-
son sýndu ágætis takta í lokarými
sýningarinnar og náðu að fram-
kalla bros hjá áhorfendum á leið út.
En heilt yfir skildi sýningin lítið eft-
ir annað en sterka hvalkjötslykt
sem seint vildi hverfa úr vitunum.
»En heilt yfir skildisýningin lítið eftir
annað en sterka hval-
kjötslykt sem seint vildi
hverfa úr vitunum.
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þetta er hugmynd sem við Sig-
urgeir höfum gengið með í mag-
anum í allnokkur ár,“ segir Anna
Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari
sem ásamt Sigurgeiri Agnarssyni
sellóleikara mun flytja heildarverk
Ludwigs van Beethoven fyrir selló
og píanó, fimm sónötur og þrjú verk
í tilbrigðaformi, á þrennum tón-
leikum í Listasafni Íslands dagana
2.-4. júní kl. 20 öll kvöldin. Tónleika-
röðin er hluti af Listahátíð í Reykja-
vík og fer flutningurinn fram í sýn-
ingarsalnum þar sem sýningin Píanó
stendur yfir.
„Sú sýning er mikið fyrir augað og
rýmið býður upp á skemmtilegt
samspil við tónlistina sem við flytj-
um,“ segir Anna Guðný.
Verkin endurspegla í heild hug-
arástand tónskáldsins
Í samtali við Morgunblaðið bendir
Anna Guðný á að Beethoven hafi
orðið fyrstur heldri tónskálda til að
semja verk fyrir selló og píanó þar
sem báðum hljóðfærum er gert jafn-
hátt undir höfði. „Verkin eru því
hornsteinar sellótónbókmenntanna,
ásamt sellósvítum J.S. Bach. Verkin
spanna öll þrjú tónsmíðatímabil
Beethoven, allt frá fyrstu árum hans í
Vínarborg til þeirra síðustu. Þau end-
urspegla því í heild hugarástand tón-
skáldsins á hverjum tíma en einnig
tónsmíðaferli hans, líkt og sinfóníurn-
ar, strengjakvartettarnir og píanó-
sónöturnar.“
Á fyrstu tónleikunum, mánudaginn
2. júní, verða leikin Sónata op. 5 nr. 1,
12 tilbrigði WoO 45 „Judas Macca-
beus“ og Sónata op. 102 nr. 2. Á öðr-
um tónleikunum, 3. júní, verða leikin
Sónata op. 5 nr. 2, 12 tilbrigði op. 66
„Ein Mädchen oder Weibchen“ og
Sónata op. 102. nr.1. Á þriðju og sein-
ustu tónleikunum, miðvikudaginn 4.
jún,í verða leikin 7 tilbrigði WoO 46
„Bei Männern welche Liebe fühlen“
og Sónata op. 69.
Flókið að koma tónlistinni
fallega til skila
„Það kom af sjálfu sér að spila ein
tilbrigði á hverjum tónleikum,“ segir
Anna Guðný þegar hún er spurð um
samsetningu efniskránna þriggja.
Bendir hún á að tilbrigði fyrstu tón-
leikanna hafi Beethoven samið við
stef úr óratóríu eftir G.F. Händel, en
seinni tilbrigðin tvö séu samin við stef
úr óperum eftir W.A. Mozart. „Eftir
að hafa legið yfir verkunum enduðum
við á að spila á fyrstu tónleikunum
fyrstu og síðustu sónötuna og á öðr-
um tónleikunum næst fyrstu og næst
síðustu. Við endum tónleikaröðina
síðan á þekktustu sónötu tónskálds-
ins,“ segir Anna Guðný og tekur fram
að sónötur óp. 5 nr. 1 og 2 séu lengstu
sónöturnar, en síðan hafi tónskáldið
orðið knappara með aldrinum.
Spurð hver sé helsta áskorunin við
flutning verkanna segir Anna Guðný
það vera að halda öllum boltum á lofti
í einu. „Þegar um svona stór verkefni
er að ræða felst helsta áskorunin yf-
irleitt í því að fá nægilega góða yf-
irsýn yfir hvert verk fyrir sig. Það
tekur tíma og við Sigurgeir höfum
sem betur fer getað gefið okkur góð-
an tíma.
Í fyrri sónötum sínum minnir
Beethoven á Mozart að því leyti að
stefin í tónlistinni eru frekar einföld
og mikið af skölum og fjöri, en það má
kannski segja að músíkalst sé erf-
iðara að komast að kjarnanum í
seinni verkunum hans,“ segir Anna
Guðný og tekur fram að þó nóturnar
virki ekki erfiðar við fyrstu sýn sé
samt býsna flókið að koma tónlistinni
fallega til skila.
Mörgum boltum haldið á lofti
Gefandi samstarf Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari og Sigurgeir Agnarsson sellóleikari hafa gengið með
hugmyndina að verkefninu í nokkur ár. Þau segja tónleikarými Listasafnsins bjóða upp á skemmtilegt samspil.
Ljósmynd/Valgarður Gíslason
Listahátíð í Reykjavík 2014