Morgunblaðið - 29.08.2014, Blaðsíða 20
20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. ÁGÚST 2014
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Stjórnvöld í Washington og Úkraínu
sökuðu í gær Rússa um að taka þátt í
átökunum í austanverðri Úkraínu og
sögðu að rússneskir hermenn berð-
ust þar með aðskilnaðarsinnum sem
hafa lýst yfir stofnun „alþýðulýð-
veldis“. Óttast er að blóðug átök geti
blossað upp milli Úkraínumanna og
Rússa.
Einn leiðtoga aðskilnaðarsinn-
anna, Alexander Zakhartsjenko, við-
urkenndi að 3.000 til 4.000 rússnesk-
ir hermenn eða fyrrverandi hermenn
berðust með uppreisnarmönnunum.
Hann fullyrti þó að þeir hefðu gert
það af sjálfsdáðum. „Margir fyrrver-
andi herforingjar hafa gengið til liðs
við okkur sem sjálfboðaliðar,“ sagði
hann. „Þeir berjast með okkur, álíta
það skyldu sína. Hér eru líka margir
rússneskir hermenn sem eru í leyfi
og nota það til að vera með okkur,
meðbræður sem berjast fyrir frelsi
sínu, frekar en að liggja á strönd-
inni.“
Embættismenn Atlantshafs-
bandalagsins sögðu að minnst þús-
und rússneskir hermenn væru nú í
Úkraínu.
„Hófu nýtt stríð“
Embættismenn Evrópusam-
bandsins sögðust hafa miklar
áhyggjur af fréttum um að rússnesk-
ir hermenn hefðu farið yfir landa-
mærin til að styðja aðskilnaðarsinna
í Úkraínu. Málið verður rætt á leið-
togafundi sambandsins um helgina.
Angela Merkel, kanslari Þýska-
lands, hefur krafið Vladímír Pútín
Rússlandsforseta svara við því hvort
rússneskir hermenn taki þátt í átök-
unum. Francois Hollande, forseti
Frakklands, sagði að það væri „óvið-
unandi“ ef Rússar hefðu sent her-
menn til Úkraínu.
Ríkisstjórn Úkraínu óskaði eftir
aðstoð Evrópusambandsins og Atl-
antshafsbandalagsins. „Rússar hófu
nýtt stríð í Evrópu af ásettu ráði,“
sagði Arsení Jatsenjúk, forsætisráð-
herra Úkraínu. Hann hvatti leiðtoga
NATO-ríkja til að samþykkja aðstoð
við Úkraínu á fundi þeirra í Wales í
næstu viku. Rússar hafa lagst gegn
nánari samvinnu milli Úkraínu og
NATO og talið er að ein af ástæðum
þess að þeir hafa stutt aðskilnaðar-
sinnana sé sú að þeir hafi áhyggjur
af því að Úkraína tengist bandalag-
inu nánari böndum.
Sendiherra Úkraínu mótmælti
meintri innrás Rússa á fundi Ör-
yggis- og samvinnustofnunar Evr-
ópu í Vín í gær en sendiherra Rúss-
lands sagði að engir rússneskir
hermenn væru í Úkraínu.
Stjórnvöld í grannríkjum Úkra-
ínu, meðal annars í Póllandi og
Eystrasaltslöndunum, hafa miklar
áhyggjur af málinu. Ríkisstjórn
Litháens sakaði Rússa um innrás í
Úkraínu og hvatti öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna til að efna til fundar
um málið sem allra fyrst. „Stjórn
Litháens fordæmir harðlega þessa
augljósu innrás hersveita Rússlands
í Úkraínu,“ sagði í tilkynningu frá
utanríkisráðuneyti landsins í gær.
Vilja ná landsvæði milli
Rússlands og Krímskaga
Geoffrey Pyatt, sendiherra
Bandaríkjanna í Kænugarði, sakaði
Rússa um hernaðaríhlutun í Úkra-
ínu. „Sífellt fleiri rússneskir her-
menn blanda sér í átökin á úkraínsku
landsvæði,“ sagði bandaríski sendi-
herrann á Twitter í gær. „Rússar
hafa einnig sent nýjustu loftvarna-
tæki sín, meðal annars SA-22, inn í
austanverða Úkraínu og taka núna
með beinum hætti þátt í átökunum
þar.“
Uppreisnarmennirnir höfðu átt
undir högg að sækja vegna sóknar
stjórnarhersins sem reyndi að ein-
angra þá í helstu vígjum þeirra,
borgunum Donetsk og Lúhansk. Að
sögn fréttamanna í austanverðri
Úkraínu virðist viðsnúningur hafa
orðið í stríðinu síðustu daga vegna
gagnsóknar uppreisnarmanna frá
svæðum við landamærin að Rúss-
landi. Fregnir herma að uppreisnar-
mennirnir hafi lagt hafnarborgina
Novoazovsk og nálæg þorp undir sig
og herji nú á hafnarborgina Maríu-
pol til að ná öllu Azov-hafi á sitt vald.
Fréttaskýrendur telja að markmið
uppreisnarmannanna sé að leggja
undir sig landsvæði á milli Rúss-
lands og Krímskaga, sem var inn-
limaður í Rússland í mars. Fyrir inn-
limunina höfðu stjórnvöld í Kreml
neitað því að rússneskir hermenn
hefðu verið sendir á skagann.
Nokkrir fjölmiðlar í Rússlandi
hafa skýrt frá því að tveir rússneskir
hermenn hafi verið grafnir með
leynd í rússnesku þorpi og höfðu eft-
ir skyldmennum þeirra að þeir hefðu
fallið í Úkraínu. Ráðist var á frétta-
menn sem hugðust skoða gröf her-
mannanna.
Mæður og eiginkonur hermanna í
herstöð norðan við Moskvu hafa
krafist svara við því hvort þeir hafi
verið sendir til Úkraínu. Fjölskyld-
um hermannanna var sagt að þeir
hefðu átt að taka þátt í heræfingu en
síðan hefur ekkert spurst til þeirra.
„Okkur var aðeins sagt að þeir væru
ekki í Rússlandi,“ sagði ein þeirra.
Rússar sakaðir um innrás
Þúsundir rússneskra hermanna sagðar berjast með uppreisnarmönnum í Úkraínu Óttast er að
átök blossi upp milli Úkraínu og Rússlands Ríkisstjórn Úkraínu óskar eftir aðstoð NATO og ESB
AFP
Grefur sér skotgröf Uppreisnarmaður í grennd við Donetsk þar sem harðir bardagar hafa geisað síðustu daga.
Yfir 2.200 manns
liggja í valnum
» Embættismenn Sameinuðu
þjóðanna áætla að yfir 2.200
manns hafi beðið bana í átök-
unum í austanverðri Úkraínu
frá því að þau hófust um miðj-
an apríl. Yfir 5.040 manns hafa
særst.
» Yfir 400.000 manns hafa
flúið heimkynni sín, að sögn
embættismanna SÞ. Að
minnsta kosti 188.000 þeirra
hafa flúið til Rússlands.
» Sendiherrar ríkja Atlants-
hafsbandalagsins koma saman
í Brussel í dag til að ræða
fréttir um að rússneskir her-
menn berjist í suðaustanverðri
Úkraínu.
» Talsmaður varnarmálaráðu-
neytis Rússlands neitaði því að
rússneskir hermenn hefðu ver-
ið sendir til Úkraínu.
Liðsmenn samtaka íslamista, Ríkis
íslams, voru í gær sagðir hafa tekið
tugi hermanna af lífi eftir að hafa
tekið þá til fanga. Fregnir herma að
Barack Obama Bandaríkjaforseti sé
að íhuga að heimila loftárásir á liðs-
menn samtakanna í Sýrlandi.
Sex af foringjum íslamistanna
biðu bana í loftárásum stjórnarhers
Sýrlands í gær, að sögn mannrétt-
indahreyfingarinnar Syrian Ob-
servatory for Human Rights, sem
hefur aðsetur í Bretlandi. Fulltrúi
hreyfingarinnar sagði að liðsmenn
samtakanna hefðu tekið meira en
160 hermenn af lífi í Raqa-héraði
eftir að hafa náð herstöð þeirra á sitt
vald. Hermennirnir voru teknir til
fanga eftir að þeir lögðu á flótta.
Samtökin birtu myndir af líkum her-
mannanna á netinu eftir aftökurnar.
43 friðargæsluliðar í haldi
Embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna sögðu að hópur uppreisnar-
manna hefði tekið 43 friðargæsluliða
til fanga á sýrlensku landsvæði á
Gólanhæðum. Á þessum slóðum eru
alls 1.200 friðargæsluliðar frá sex
löndum: Filippseyjum, Fídjí-eyjum,
Hollandi, Indlandi, Írlandi og Nepal.
Sýrlenskir uppreisnarmenn, m.a.
íslamistar í al-Nusra fylkingunni,
sem nýtur stuðnings al-Qaeda, hafa
barist gegn sýrlenska stjórnar-
hernum í grennd við Gólanhæðir.
Samtökin Ríki íslams (áður nefnd
ISIS á ensku) hafa náð stórum
svæðum í austanverðu Sýrlandi og
norðurhluta Íraks á sitt vald og lýst
yfir stofnun kalífadæmis. Liðsmenn
samtakanna hafa framið mörg
grimmdarverk á yfirráðasvæðum
sínum, m.a. myrt fjölda manna í öðr-
um trúarhópum. bogi@mbl.is
Tugir hermanna
voru teknir af lífi
Friðargæsluliðar teknir til fanga
AFP
Á vergangi Börn úr röðum íraskra
flóttamanna í Sýrlandi.
Allt að 80% minna gegnumflæði
hita og óþægilegra ljósgeisla
SÍ A 196
9
GLER OG SPEGLARSmiðjuvegi 7 Kópavogi • Sími 54 54 300 • ispan .is
SENDUM UM LAND ALLT
COOL LITE
SÓLVARNARGLER