Fréttir - Eyjafréttir - 06.01.2000, Blaðsíða 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 6. janúar 2000
Ungt fólk í hringborðsumræðum um framtíðina, trúna, eiturlyfin, fjölskylduna og lífið almennt
Ármót eru oft tími heitstrenginga
og ýmiss konar gegnumtöku sálar
og Ííkama. Nú jafnvel finnst
mönnum enn þá meira um að
viðhafa einhvers konar endurlit og
framtíðarsýn vegna þeirra mörgu
núlla sem staðsett eru aftan við
tölustaiinn tvo í þessu ári. Sumir
flippa kannski einungis vegna
myndrænnar sýnar sinnar á þetta
ártal, en aðrir vegna þeirrar
skoðunar að nú séu aldamót,
árþúsundaskipti, þúsaldarskipti
eða einhvers sem engum er
skiljanlegt nema þeim sem ávaxtar
sitt prívat líf utan við tíma og
jafnvel rúm. Fréttir fara að
sjálfsögðu ekki varhluta af allrí
þessari umræðu og leggja að
sjálfsögðu sitt af mörkum í
umræðuna Til þess að fá
sjónarmið ungs fólks á téðum
tímamótum fóru Fréttir því á
stúfana til þess að heyra ofan í
líðan nokkurra ungmenna, sem
luku prófum frá FIV nú í
desember. Ákveðið var að viðhafa
einhvers konar hringborðs-
umræðu og allir möguleikar opnir.
Hópurinn sem stóð saman af
fjórum einstaklingum hittist á Café
Maríu eitt mjúkt vetrarkvöld milli
jóla og nýárs. Þeir sem þátt tóku í
umræðunni voru Guðbjörg
Guðmannsdóttir stúdent af
náttúrufræðibraut, Guðlaug
Gísladóttir stúdent af
hagfræðibraut, Þórarinn
Hjörleifsson stúdent af
náttúrufræðibraut og Guðmundur
Árni Pálsson sem lauk námi í
múrsmíði. Benedikt Gestsson
blaðamaður reyndi svo að hafa
einhvers konar stjórn á
umræðunni.
Að vera Eyjamaður
Þið eruð með sanni Eyjafólk, hvað er
það að vera Eyjamaður að ykkar
mati?
Guðbjörg: ,Ja ég veit það ekki,
kannski fyrst og fremst að vera fædd
og uppalin hér og segir heimþráin allt-
af til sín eftir langa íjarveru héðan.
Guðmundur Ámi: „Þetta er náttúru-
lega ákveðin staða, vegna þess að
maður hefur ekki prófað neitt annað.
En það er mjög gott að hafa alist upp
héma. Ég hef til dæmis búið í Reykja-
vík í nokkur ár núna og mann langar
alltaf að koma heim. Hins vegar er
atvinnan ekki eins mikil úti á landi.“
Guðlaug: „Það er alltaf svo gott að
koma heim þegar maður er búinn að
vera einhvers staðar, eða ferðast
mikið.“
Þórarinn: „Að vera Eyjamaður. Það er
að vera mjög sérstakur Islendingur,
kannski dálítið lokaður gagnvart öðr-
um íslendingum. Að vera Eyjamaður
hefur hins vegar mikla þýðingu fyrir
mig.
Guðmundur Árni: „Það er líka mjög
gott þegar maður er búinn að vera í
Reykjavík, þá þekkir maður svo
marga hér og það er tekið svo vel á
móti manni. Svona - Blessaður, ert þú
kominn aftur - maður fær hlýjar mót-
tökur.“
Guðbjörg: „Ein stór fjölskylda.“
Guðlaug: „Ég hef búið í þrjú ár í
Reykjavík og kom aftur núna í haust
og líkar langbest héma og vil hvergi
annars staðar vera.“
Benedikt: Er þá eitthvað svona vont
við Reykjavík?
Guðlaug: „Nei þetta er bara allt öðru
vísi en það sem maður þekkir. Mikil
traffík og alltaf svo tímabundinn."
Guðbjörg: Eins og með öll þessi
loforð stjórnmálamanna, þau
rugla mann og maður spyr sig
hvort maður hafi kosið rétt.
Guðmundur Árni. „Ég fer nú
bara aldrei í kirkju, nema
kannski á jólum. Ég bara teysti á
sjálfan mig, læt það duga.
Þórarinn: „Ég er ekki mjög
trúaður, en trúi þó á tilvist guðs.
Ég fer hins vegar ekki mikið í
kirkju.“
Guðlaug: „Ég þekki að minnsta
kosti mjög fáa sem eru svart-
sýnir og sjá ekki björtu hlið-
arnar.“
Guðbjörg: „Maður þekkir til dæmis
engan í búðinni sem maður fer í, svo-
lítið einmanalegt."
Þórarinn: „Héma býður maður öllum
góðan daginn, jafnvel þó að maður
þekki hann ekki neitt.“
Guðbjörg: „í Reykjavík er maður
miklu meira nobodý.“
Nærveran skapar líka aðhald
Benedikt: Er þá ekkert óþœgilegt við
þessa nœrveru héma í Eyjum?
Guðbjörg: „Ef þú gerir eitthvað af þér
þá fréttir allur bærinn það.“
Guðmundur Ámi: „Þetta er þá kannski
aðhald í leiðinni."
Benedikt: Virkarþað eitthvað?
Þórarinn: „Það gerir það ábyggilega.
Svo venst þetta bara eins og allt
annað.“
Guðlaug: ,Já, ég er alveg sammála."
Benedikt: Er það svo mikið aðhald að
ekki er hœgt að eiga viðhald?
(hlátur)
Þórarinn: „Ég er alveg sammála því að
maður þorir stundum ekki að gera
neitt af sér, þá er mamma kannski búin
að frétta það og kannski á undan
manni sjálfum, liggur við. Svo auð-
vitað myndast kjaftasögur, sem er
kannski það vonda við það.“
Guðbjörg: „Þetta er bara lítil eyja og
allir þekkja alla og ekkert við því að
gera.“
Skipta launin máli?
Benedikt: Nú fóruð þið öll í nám. Af
hverju?
Guðbjörg: „Reyndar var ég ekkert
ákveðin í hvað ég ætlaði, en ég fór til
námsráðgjafa og hann taldi skynsam-
legast hjá mér að fara í náttúmfræði.
Þegar maður byrjar í skólanum er
maður ekki að pæla mikið í þessu. Eg
sé kannski svolítið eftir þessu núna og
hefði langað að prófa hagfræði, en
maður fattar þetta ekki oft fyrr en eftir
á. Ég átti mér hins vegar þann draum
og á hann reyndar enn þá að verða
tískuljósmyndari, en það verður þá
meira auka sem áhugamál í fram-
tíðinni. Ég ætla að minnsta kosti í
framhaldsnám."
Þórarinn: „Af hveiju ég fór á náttúm-
fræðibraut? Það er það sama og Guð-
björg er að segja. Ég var ekki alveg
viss, en námsráðgjafinn sagði að ég
væri með það góðar einkunnir að ég
ætti að fara á þá braut og ég sé ekki
eftir því. Þegar ég var lítill hugsaði ég
aldrei um það hvað ég ætlaði að verða
þegar ég yrði stór, nema þá að verða
atvinnumaður í fótbolta, en það geng-
ur líklega ekki lengur. Ég er kannski
núna að pæla í lyíjafræði, en á reyndar
eftir að kynna mér það nánar.“
Guðlaug: „Ég byrjaði reyndar í nátt-
úmfræði og var þar í eitt og hálft ár, en
ég skipti svo yfir í hagfræði vegna
þess að ég hafði svo gaman að
bókfærslu og þess háttar. Einu sinni
ætlaði ég að verða ljósmóðir þegar ég
var yngri, af hverju veit ég hins vegar
ekki.“
Guðmundur Ámi: „Pabbi minn er
múrari og ég byrjaði að vinna með
honum þegar ég var fjórtán ára, svo
æxlaðist þetta bara þannig. Það em
mjög fáir sem dettur það í hug að fara
að læra múrverk, það er orðin undan-
tekning núna. Eg átti mér engan
sérstakan draum um eitthvað annað.
Ég hef reyndar mikinn áhuga á
bifvélavirkjun og hef unnið við það
svolítið, og byrjaði á þeirri braut, en
fór svo í múrverkið. Það er betur
launað.“
Benedikt: Skipta launin miklu máli
þegar ungt fólk velur sér starfs-
vettvang?
Guðmundru Ámi: „Að sjálfsögðu."
Guðlaug: Það er mjög stór partur af
þessu. Maður vildi ekki vilja læra
eitthvað sem gefur ekki neitt. Ég
myndi ekki gera það.“
Guðbjörg: „Ég vildi samt ekki vilja
læra eitthvað bara vegna launanna og
þola svo ekki vinnuna og jafnvel
kvíða því að fara í hana. Ég myndi
heldur vilja vera í einhverju skemmti-
legu starfi. Ég myndi ekki vilja sitja
bara og horfa á klukkuna á fimm
mínútna fresti í vinnunni vegna
leiðinda. Þá myndi ég heldur vilja
meta launin og hafa þá gaman af
starfinu."
Þórarinn: Ég myndi ekki vilja læra
eitthvað, sem tæki kannski sex ár og
fengi bara hundrað þúsund kall á
mánuði. Maður reynir að stefna að því
að fá há laun, einhvem veginn verður
maður að lifa.“
Benedikt: Hafið þið unnið ífiski?
Guðbjörg: „Ætli það hafi ekki allir
gert það eitthvað."
Þórarinn: „Ég vann í saltfiski síðustu
þijú sumur, nema núna í sumar."
Benedikt: Þið hafið ekki séð fram-
tíðardraumana á þeim vettvangi.
Allir: „Nei.“
Guðmundur Ámi: „Maður byrjaði
náttúmlega að gella átta eða níu ára og
fór á loðnu og síldarvertíðir. Jújú,
maður hefur prófað þetta.“
Aldamót eða ekki?
Benedikt: Hugsið þið mikið um
aldamótin?
Guðmundur Ámi: „Auðvitað hugsar
maður eitthvað um það og kannski
hundrað ár til baka og hvemig lífið var
þá. Ég er alla vega feginn að hafa ekki
verið uppi þá.“
Guðlaug: „Mér finnst þetta eins og
hver önnur áramót."
Þórarinn: „Það er nú svo mikill rugl-
ingur með þessi aldamót. Ég lenti til
dæmis í umræðum í gær, þar sem
mikill ágreiningur var um hvort alda-
mót væm núna eða að ári. Ég lít alla
vega á þessi áramót sem aldamót og
bara næstu líka.“
Guðmundur Ámi: „Af því að það
kemur 2000, þá finnst manni það
passa betur við að hafa aldamót. Hitt
er hins vegar réttara, manni finnst
asnalegt að halda aldmót árið 2001,
eiginlega fáránlegt.“
Guðlaug: „Ut af fyrir sig em þetta hins
vegar merkileg tímamót, því það em
ekki allir sem fá að lifa aldamót."
Guðbjörg: „Spuming um töluna,
þannig séð em þetta eins og hver
önnur áramót, en mismunandi hvemig
fólk tekur í það.“
Þórarinn: „Þegar ég var yngri hugsaði
ég alltaf að ég yrði tvítugur árið 2000
og á Þjóðhátíð, en fyrir mér er 2000
aldamót og ekkert meira um það að
segja."
Fjölskyldan skiptir miklu
máli
Benedikt: Hvemig eru samskipti yldcar
við foreldra og systkini?
Guðbjörg: „I mínu tilfelli em þau
mjög náin. Hins vegar er faðir minn
alltaf á sjó, þannig að samskiptin em
miklu meiri við mömmu, en það er
alltaf jafn gott að fá pabba heim. Ég á
eina fjórtán ára systur og okkar sam-
skipti em mjög góð.“
Þórarinn: „Ég á mjög náin samskipti
við mína foreldra, spjalla oft við þau.
Stundum finnst mér eins og yngri
krakkar séu fjarri foreldmm sínunt en
ég var og er. Ég er til dæmis að vinna
inni í Féló og ég sé að mamma og
pabbi em eitthvað svona - Æi - Ég á
einn yngri bróður sem er tólf ára. ég
píndi hann kannski dálítið þegar ég
var yngri og þoldi hann kannski ekki
stundum, en núna skemmtum við
okkur stundum vel saman Ég held að
hann líti nú ekki upp til mín.“
Guðlaug: „Ég á mjög náin samskipti
við mína foreldra. Reyndar kom
tímabil þegar maður var tólf ára og
upp í sextán, eða á gelgjuárunum vom
þau eitthvað losaraleg, en það er mikið
breytt í dag. Ég á þrjár eldri systur. Ég
hef hins vegar aldrei búið með þeim,
þvi þær vom fluttar að heiman, en
samband okkar er mjög gott og við
náum mjög vel sarnan."
Guðmundur Ámi: „Ég er alveg sam-
mála og á mjög náin samskipti við
foreldra mína.“
Benedikt: „Þú ert ekki ( neinu sér-
stöku uppáhaldi af því að þú fórst í
múrverkið eins og pabbi?
Guðmundur Ámi: „Nei það held ég
ekki. Ég á einn eldri bróður og það er
alveg jafnt metið hvað hvor er að gera.
Reyndar emm við eins og svart og
hvítt. Maður heyrir kannski í honum
einu sinni í mánuði eða svo. Það hefur
þróast þannig og ég hef ekkert litið
sérstaklega upp til stóra bróður sem
fyrirmyndar.“
Ýkt kvenréttindabarátta
Benedikt: Aðeins út í aðra sálma. Eitt
afþví sem einkennt hefur þann tíma
sem þið hafið verið að alast upp er
kvenréttindabarátta og aukin virkni
kvenna í samfélginu. Hvert er viðhorf
ykkar til þeirrar þróunar í sam-
félaginu?
Guðbjörg: „Maður styður að sjálf-
sögðu svona baráttu upp að vissu
marki. Stundum er þetta frekar ýkt.
Kynin eiga að hafa sömu réttindi. En
þessi hugmynd um að konan eigi bara
að vera heima og sjá um bömin hefur
sem betur fer breyst og mér finnst það
af hinu góða. Annars er þetta trikkí
spurning."
Þórarinn: „Þú þorir ekki að segja neitt
mikið?“
Guðbjörg: „Nei.“
Þórarinn: „Ég er alveg sammála því að
konur og karlar eigi að vera jöfn, en
mér finnst á undanfömum ámm að
karlamir hafi farið dálítið halloka. í
fréttum em konur alltaf að kæra eitt-
hvað til jafnréttisráðs, vegna þess að
þær fá ekki einhveija stöðu. Kven-
réttindabaráttan er þörf, en hvort
jafnrétti er í raun held ég að sé ekki og
karlar em með hærri laun fyrir sam-
bærileg störf, eins og kannanir hafa
sýnt og em í fleiri stjómunarstöðum.
Konur verða bara að sætta sig við það
enn um sinn.“
Gðmundur Ami: „Þær verða að halda
áfram baráttunni.“
Guðbjörg: „Ég held að karlmenn séu