Fréttir - Eyjafréttir - 10.02.2000, Qupperneq 11

Fimmtudagur 10. febrúar 2000
Fréttir
11
tónlistarstarfi heima og erlendis og væntingum á tónlistarsviðinu:
tónlist, en Bandaríkjamenn hafa verið
mjög hrifnir af honum. Ég var hjá
honum tvö ár og síðan í einkatímum
hjá Ron Ford. Lárus bróðir eða Halli
eins og ijölkyldan kallar hann stund-
aði nám í elektrónískri tónlist í Utrecht
nokkur ár á undan mér, en ég er ekki
nógu mikið græjufrík til þess að vera í
þess háttar tónlist. Ég hef hins þegar
mjög gaman af slíkri tónlist og hef
mikið sótt tónleika þar sem elekt-
rónísk tónlist er flutt.“
Markaði Holland einhver þáttaskil í
viðhorfi þínu til tónlsitarinnar?
„í Hollandi kynnist ég svo margs
konar tónlist. Þessi nútímatónlist er
svo margs konar. Það er til dæmis
algengt úti í Evrópu að skrifa ný verk
fyrir barokkhljóðfæri, t.d. blokkflautur
og sembal. Einnig fékk ég tækifæri til
þess að hlusta á hljómsveitir frá
ýmsum löndum leika salza og alls
konar þjóðlagatónlist, sem ég hef
mjög gaman af. A meðan ég bjó í
Hollandi ferðaðist ég dálítið og söng
íslenska þjóðalagatónlist með Didda
fiðlu og Njáli Sigurðssyni. Við
byrjuðum á þessu 1988, þegar við
vorum beðin um að syngja í Radio
France, klukkutíma tónleika í beinni
útsendingu. Eftir þennan konsert
spurðist þetta út og fengum við tilboð
frá Svíþjóð. Lettlandi, Litháen og
Þýskalandi. Ég var þess vegna dálítið
á ferðalögum til þess að fylgja þessu
eftir og var mjög gaman. A þessum
tíma voru einnig flutt verk eftir mig, til
dæmis á Ung Nordisk músíkdögum í
Osló, Kaupmannahöfn og Helsinki, en
einnig voru flutt eftir mig verk í
Hollandi. Þannig að maður býr vel að
þessari reynslu, fyrir utan hversu gott
maður hefur af því að komast frá
Islandi og búa í öðru samfélagi. Arið
1994 var svo eiginlega kominn tími á
að flytja heim, þó að okkur hafi liðið
mjög vel í Hollandi, þá er þetta
einhver tilfinning; líklega er það
kallað heimþrá."
Rætur í kvæðalögum
Hafðir þú eitthvað verið búin að
kynna þér þjóðlagahefð á íslandi?
„Já, já. Pabbi var kvæðamaður, og
mamma líka, svo maður er alinn upp
við þessi kvæðalög. Þegar við vorum
lítil systkinin, fórum við oft með for-
eldrum okkar á fundi og í ferðalög
með kvæðamannafélaginu Iðunni.
Mér fór svo að þykja þetta mjög
heillandi heimur og hef síðan verið að
grúska sjálf í þessari hefð. Einhvem
tíma bað Þórarinn Eldjám mig um að
kveða í þætti sem var í sjónvarpinu þar
sem leikarar fluttu ljóð eftir ýmsa
höfunda.; Ég tók þetta að mér og kvað
upp úr Disneyrímum Þórarins. Eftir
þetta á ég smásjóð í lífeyrissjóði
leikara, sem mér finnst alltaf dálítið
íyndið."
Hringt í Döddu skó
Bára segir að þegar þau fóm að íhuga
heimferð hafi komið upp sú hugsun
hvort lenda ætti í Reykjavík, eða úti á
landi. „Þá litum við á landakortið og
sáum alla þessa litlu staði og
hugsuðum með okkur. „Neeeeeeiiiii,
jú kannski Akureyri. En Eyvindur á
ættir að rekja til Vestmannaeyja og er
fæddur í Eyjum og sjálf á ég
hálfbróður héma, hann Smára. Svo ég
hringdi bara eitt símtal, gott ef ekki til
mömmu Eyvindar og hún talaði við
Döddu skó, sem talaði við aðra og svo
framvegis. Örfáum dögum seinna fæ
ég símhringingu og bréf og allt er
komið í gang og mín beið staða við
gmnnskólann og Tónlistarskólann.;
Það var eins og þetta hefði verið í
undirbúningi í mörg ár. Síðan var bara
pakkað saman og hér er ég. Þannig að
þetta var Amsterdam - Vestmanna-
eyjar.“
Hvemig var svo að koma hingað, er
hægt að kalla það sjokk?
„Það var ofsalega gaman að koma í
þetta fallega umhverfi og rólegheitin
en auðvitað saknaði ég margra hluta.
Mér fannst til að mynda mjög
einhæfur litur á fólki héma, eftir að
hafa búið í samfélagi með Tyrkjum,
aröbum, svertingjum og asíubúum.
Kjötálegg og ostaúrval lítið. Lélegt
grænmeti og lítið úrval, þvf við höfð-
um lifað mikið á því úti. Ég hafði
hlakkað mjög til þess að koma hingað
og fá nýjan fisk en vað fyrir von-
brigðum með hvað úrvalið í búðunum
er lítið. Já við höfðum mikla matarást
á Hollandi.Svo eru þar fjölbreyttir
menningarviðburðir sem hægt er að
sækja: myndlist, söfn, tónleikar, dans,
góðir veitingastaðir og svo fram-
vegis.“
í fótspor Didda fiðlu
Bára segir að þegar hún hafi komið til
Eyja hafi ekki verið neinn kór nema
kirkjukórinn, ekki einu sinni bamakór,
en hins vegar hafði hún heyrt utan að
sér að gaman yrði að fá Samkórinn
aftur sem starfað hafði í Eyjum.
„Hann hafði lítið verið starfandi síðan
Diddi fiðla fór frá Eyjum, en það held
ég að hafi verið ca.fimmtán ámm áður
en ég kom. Ég ákvað síðan að setja
auglýsingu í Fréttir um hvort fólk væri
ekki tilbúið að endurstofna Samkór-
inn. Það hringdu um fimmtíu manns
eftir auglýsinguna og það var skellt á
kóræfingu. Margir komu bara til á
prófa, en ég held að um þrjátíu og
fimm til fjörutíu manns hafi orðið eftir
og það er sá ijöldi sem sungið hefur
með kómum síðan. Sumir hafa líka
verið með frá byrjun, það er að segja
áður en þetta fimmtán ára hlé varð í
starfsemi kórsins. Við sem þekktum
fáa héma þegar við komum, kynnt-
umst svo fullt af góðu fólki í gegnum
starfsemina í kómum. Þannig að
maður komst nokkuð fljótt inn í
samfélagið, en svo auðveldaði það að
Eyvi er innfæddur."
Barstu einhvem kvíðboga fyrir því að
þú myndir ekki samlagast í Eyjum?
„Ég hafði aldrei búið á svona litlum
stað. í Harstad í Norður-Noregi
bjuggu tuttugu og þrjú þúsund manns
og þess vegna enginn smábær á
íslenskan mælikvarða. Að sjálfsögðu
hafði maður heyrt ýmislegt um þessi
litlu samfélög, eins og kjaftaganginn
og ég varð ansi hissa á því hvað fólk
leyfði sér að segja um náungann héma
fyrst þegar ég kom hingað, eiginlega
alveg ótrúlegt.“
En hvað með metnaðinn sem kór-
stjóri. sástu fram á að geta fullnægt
honum héma í Eyjum?
„Já, fyrst þegar ég byrjaði með
kórinn var maður aðallega með óvant
fólk. Þannig að ég byrjaði á að láta
það læra létt lög og venjast sam-
hljómnum. Síðan hef ég unnið þetta
þannig að kórinn æfir alltaf fleiri
krefjandi lög og skemmtileg að flestra
mati, mikið dægur- og jasslög, því ég
trúi því að fólk læri meira með því að
reyna mikið á sig. Ég hef líka verið að
útsetja fyrir kórinn. því það er ekki
alltaf hlaupið að því að fá útsetningar
af því sem maður vill flytja. Hins
vegar er þetta áhugamannakór og
maður getur ekki sett markið of hátt,
það fælir bara frá. Einnig hefúr kórinn
svo mikið félagslegt gildi fyrir fólkið.
Fjöldinn hér í bænum býður heldur
ekki upp á atvinnumannakór, svo að
maður reynir að fara einhvem milliveg
og leitast við að fá það besta út úr fólk-
inu. Islendingar em mikið söngfólk.
Til dæmis, þegar við Islendingamir
sem bjuggum í Hollandi hittumst, var
alltaf verið að syngja og erlendir
félagar okkar vom alveg gáttaðir á
öllum þessum söng og fannst reyndar
rosa gaman að koma í fslendinga-
partýin."
Eyjamenn og sönghefðin
Nú er oft talað um Vestmannaeyinga
sem mikið söngfólk og hér er ákveðin
hefð fyrir tónlist, og kennd við
Eyjalög, hefúr þú eitthvað leitað í þá
smiðju?
„Nei, ekki í mínum lögum, en ég
hef útsett Eyjalög. Ég er mjög heilluð
af því hvað hefðin af þessum lögum er
gömul og hvað þau em fjölbreytt, og
mörg þeirra em miklar perlur. Það
sem ég tek eftir hér er að fólk hér er
mjög duglegt að syngja, hins vegar
lftið um að fólk sé að radda sönginn
Ég er miklu vanari því, eins og fyrir
norðan að lög séu rödduð í hópsöng.
Vestmannaeyingar kunna mikið af
textum, en þessi Eyjalög og Þjóð-
hátíðarlög em alveg sér á parti, fyrir
norðan er allt önnur söng- og
lagahefð."
Bára segir að áður en hún byrjaði að
kenna í Hamarsskólanum, hafi tón-
menntakennslan verið dálítið glopp-
ótt. „Ég varð því dálítið að byrja á
upphafspunkti og þróa hvað hentaði
krökkunum og mér. En ég hef lagt
mikið upp úr því að krakkamir syngi
og ég heyri mikinn árangur og sumir
bekkimir syngja æðislega vel. Og af
því að við vomm að tala um Eyjalögin
finnst mér nauðsynlegt að krakkamir
læri þau, en ég nota þau mikið, sér-
staklega á miðstiginu í fjórða - sjö-
unda bekk.“
„Fyrstu tvö árin söng Kór Ham-
arsskóla á jólatónleikum Samkórsins.
En þegar Michelle Gaskell kom
hingað og hóf að stjóma Kór Bama-
skólans sá ég fram á að við gætum sett
upp dagskrá með skólakórunum
sérstaklega. Það var vorið '97 og síðan
hafa verið tónleikar þeirra ásamt
sönghóp frá Rauðagerði bæði fyrir jól
og á vorin.“
Tónlistarfjölskylda
Bára og Eyvindur em bæði í tón-
listinni og því freistandi að spyrja
hvort nokkuð annað komist að hjá
fölskyldunni?
„Heimilislífið snýst ansi mikið um
tónlist. Eyvindur leikur á gítar f
hljómsveitinni Dans á rósum og leikur
undir hjá söngvumm og því fylgja
æfingar. Nú og við tökum oft lagið
saman íjölskyldan því Andri leikur á
saxófón og klarinett og svo var Ey-
steinn að byrja að læra á blokkflautu í
haust.
Ég fer á tónleika í Reykjavík ef svo
ber undir. Og núna hef ég verið að fara
til Reykjavíkur, vegna þess að ég er að
æfa íslensk þjóðlög með Didda fiðlu
og KK, því við emm á leiðinni til
Kanada í mars til að spila á þorrablóti
Esjudeildar þjóðræknisfélags í Ar-
borg. Þetta kom til af því að Davíð
Gíslason hringdi til mín, en ég hafði
hitt hann á fundi hjá Kvæðamanna-
félaginu og ég sagði honum hvað ég
hafði verið að gera með Didda fiðlu
og Njáli á sínum tíma Ég er líka mikið
að grúska í gömlum nótnahandritum í
Þjóðarbókhlöðunni. Það er mjög
spennandi verkefni sem ég vinn í
samvinnu við Collegium Musicum í
Skálholti.; Þá er ég líka að útsetja
sálma og lög fyrir kóra, en einnig nota
ég þetta efni í tónsmíðum mínum,
þannig að ég hef enga aðra kosti en að
fara til Reykjavíkur að sækja það. Eins
og er, emm við bæði sátt við þetta
fyrirkomulag og okkur líður vel héma.
Hins vegar viljum við ekki ákveða
neitt um framtíðina og leyfum þessu
öllu að ráðast."
Tónskáldið
En þegar þú ert að semja sjálf, þarftu
að setja þig í ákveðnar stellingar, eða
bíða eftir að andinn komi yfir þig,
liggur kannski mikið grúsk að baki
hverju verki?
„Þetta er svo sem alla vega og fer
eftir því hvað ég er að semja hverju
sinni. Eins og þegar ég samdi verk
fyrir Hljómeyki, Draum Brynjólfs, þá
er það verk byggt á latneskum texta.
Ég var búin að finna stef í handritum
sem mér leist vel á . Síðan byrjaði ég
að vinna út frá þessum stefjum og
fann hljóma sem féllu vel að þessu. Ef
ég er að semja með texta nota ég hann
til þess að hjálpa mér að byggja upp
formið. Ef hins vegar ef ég er að semja
hljóðfæraverk hugsa ég meira teknískt
og um formið, hljóma og mótív sem
ég vinn með.“
Bára segir að núna sé hún mikið að
fást við tónsmíðar. „Ég er farin að
starfa miklu meira við tónsmíðar núna
en áður Ég titlaði mig sem tónlistar-
kennara, en leyfi mér að kalla mig
tónskáld, þó að ég sé meira og minna
allt í öllu, auk þess auðvitað að vera
húsmóðir. Það sem mig langar
kannski mest til er að geta helgað mig
tónsmíðum meira. Það bíða mín
verkefni, því ég verð staðartónskáld í
Skálholti næsta sumar, þar sem flutt
verða verk eftir mig. Einnig er ég að
vinna verk fyrir Caputhópinn sem
verður frumflutt í nóvember.Ég verð
að hafa næði þegar ég er að semja og
stundum gengur á ýmsu í þeim efnum
þegar maður er líka í húsmóður-
hlutverkinu, en ég tók mér nú frí frá
kennslu íTónlistarskólanum í veturtil
þess að geta samið. En ég er ánægð í
Eyjum og ef mig vantar eymakonfekt
er hægt að setja disk undir geislann,
eða þá að fara á tónleika hér eða í
Reykjavík, stundum getur það verið
svekkjandi að komast ekki vegna
veðurs en svona er þetta bara. Synir
okkar era hamingjusamir hér og við
Eyvindur eram það líka.“
Benedikt Gestsson
FJÖLSKYLDAN, Eyvindur og Bára með soninn Júlíus.
BÁRA, Diddi fiðla og Njáll Sigurðsson.