Fréttir - Eyjafréttir - 10.02.2000, Blaðsíða 16

16
Fréttir
Fimmtudagur 10. febrúar2000
Gosminjasafn er
draumur sem gæti
orðið að veruleika
-Gosið 1973 ekkert einkamál Vestmanna-
eyinga, segir Gunnhildur Hrólfsdóttir
GUNNHILDUR var í sárum eftir gosið: -Ég var með mikla heimþrá og gekk um grátandi með
sólgleraugu. Lífið gaf mér enga gleði því að ég var búin að missa fótfestuna, heimilið mitt var horflð.
Unaðslegur kökuilmur mætir
vitum blaðamanns þegar útidyra-
hurð á snotru húsi í Sigtúninu í
Reykjavík er opnuð. Gunnhildur
Hrólfsdóttir rithöfundur ætlar að
halda upp á afmælið sitt á morgun
og var að enda við að skella köku í
ofninn. Hún er róleg og yfirveguð
þegar hún losar af sér svuntuna og
býður blaðamanni að ganga til
stofu. Gunnhildur lætur hugann
reika til fortíðar og rifjar upp
góðar æskuminningar í Vest-
mannaeyjum og erfiðan tíma eftir
gosið.
Framtíðin er heldur ekki langt
undan í hugarskoti Gunnhildar en
hún á sér draum um að byggt verði
gosminjasafn í Eyjum. Gunnhildur
ólst upp í Vestmannaeyjum í faðmi
stórrar ljölskyldu. „Það var mjög
skemmtilegt að vera bam í Eyjum,
fjölbreytileiki og mikil nálægð við
atvinnuveg þjóðarinnar, fiskvinnsl-
una. Þetta var svo nálægt manni;
sjórinn, lundapysjurnar og mann-
lífið,“ segir Gunnhildur og minnist
tímans fyrir 1968 þegar ekki var búið
að leggja vatnsleiðslu. „Þetta var
mjög sérstakt mannlíf, sérstaklega
áður en vatnsleiðslan var lögð þvt þá
varð að spara hvern einasta vatns-
dropa og ég spara enn vatn,“ segir
Gunnhildur og brosir við. „Það gekk
illa að útrýma útikömram vegna þess
að gamla fólkinu fannst það bara vera
hreinasta sóun að nota vatnið í
salemin. Það er svo margt sem gerir
þennan tíma sérstakan," segir
Gunnhildur dreymin á svip.
Hún sagði skilið við æskuslóðimar
eftir gosið, fluttist með fjölskyldu
sinni til Mosfellsbæjar fyrst um sinn
og heí'ur aldrei snúið aftur til Eyja
nema sem gestur. Gunnhildur bjó við
gamla Helgafellið en sú byggð fór
undir hraun. Hræringamar í móður
jörð settu ekki einungis mark sitt á
umhverfið heldur einnig tilfinningalíf
manna. Gosið fékk mjög mikið á
Gunnhildi eins og alla aðra sem það
upplifðu: „Eg var með mikla heimþrá
og gekk um grátandi með sólgler-
augu. Lífið gaf mér enga gleði því að
ég var búin að missa fótfestuna,
heimilið mitt var horfið,“ segir
Gunnhildur. Það átti þó eftir að
breytast því að í dag unir hún sér vel
í Laugardalnum og hefur ekki hugsað
sér að flytja aftur til Eyja. Hún á þar
fá skyldmenni en heimsækir oft
æskuslóðimar á sumrin.
Gunnhildur fékk hugmyndina að
gosminjasafni í Eyjum þegar hún var
að vinna að gerð útvarpsþátta um
Vestmannaeyjar. „Eg ias mjög mikið
um sögu staðarins því mér fannst
áhugavert að hugleiða hvað hafði
skapað þessa menningu og þessi sér-
kenni sem virðast einkenna Vest-
mannaeyinga," segir Gunnhildur og
verður hugsað til harðduglegra Eyja-
manna sem oft á tíðum hafa þurft að
takast á við náttúruna. „Það voru
margir bátar sem fórast og mikil
hræðsla. Það er dálítill gálgahúmor í
Eyjamönnum sem kannski þarf til
þess að yfirstíga þetta en auðvitað eru
skipin orðin miklu betur útbúin en
var í þá daga.“
„Ég tók viðtöl bæði við unga sem
gantla og það sló mig svolftið hvað
unga fólkið vissi lítið um söguna og
hvað það var í raun áhugalítið," segir
Gunnhildur og bætir við; „Það er
ekki á hverjum degi sem upp kemur
eldgos í byggð, hvorki hér á landi né
annars staðar. Þetta tilheyrir ákveðnu
tímabili í sögu lands og þjóðar og á
ekki að vera einkamál Vestmanna-
eyinga og jafnvel ekki þjóðarinnar
heldur allrar Evrópu. Við fengum
geysilegan stuðning frá íslensku
ríkisstjórninni, Norðurlöndunum og
Evrópuþjóðunum. Mér finnst að það
eigi að reisa minnisvarða um þennan
atburð,“ segir Gunnhildur um leið og
hún stendur upp úr sófanum og
gengur að fallegri vatnslitamynd af
æskuheimili sínu sem Guðjón
Olafsson málaði eftir ljósmynd sem
tekin var fyrir gos. „Þama fyrir neðan
Landagötu 21 bjuggu Tóti með-
hjálpari og Siggi múrari,“ segir hún
og bendir á einstök hús. Nú eru þau
horfin sjónum manna en Gunnhildi
er mikið í mun að varðveita minn-
ingu fortíðar og hefur fastmótaðar
hugmyndir um hvernig gosminja-
safnið eigi að líta út.
„Þetta á að vera stórt hús, bæði
gosminja- og byggðarsafn sem sýnir
m.a. foma atvinnuhætti. Þegar maður
gengur inn á að vera líkan af þeim
hluta bæjarins sem ior undir hraun.
Það á að vera hægt að hlusta á frá-
sagnir á mörgum tungumálum og sjá
kort af framvindu gossins með
ljósamerkingum og dagsetningum,"
segirGunnhildur.
Hún segist aðspurð vel sjá fyrir sér
hvar safnið eigi að rísa. „Ég sé safnið
fyrir mér í brekkunni vestan við nýja
Éldfellið eða hugsanlega bara upp á
hrauninu sjálfu,“ segir Gunnhildur og
vonar innilega að hugmyndin um
gosminjasafn eigi eftir að verða að
veruleika. ,Jig er alveg sannfærð um
að það muni ekki hafa minna
aðdráttarafl heldur en Keikó.“
Kakan í ofninum er tilbúin og tími
til kominn að kveðja kjarkmiklu
konuna sem fylgir eftir sínum
draumum. Það er aldrei að vita nema
þeir eigi eftir að rætast.
Elt'n Lilja Jónsdóttir, nemandi í
hagnýtri fjölmiðlun við HÍ.
FRÉTTIR litu urn helgina við á Fjörunni sem nú hefýir verið
breytt í eina almennilega dansstaðinn í bænum. Um leið er
möguleiki fyrir spjallarana að láta fara vel um sig á meðan
hinir fá sér snúning. Sixties lék fyrir dansi og gerði það með
miklum ágætum.
iggK# _ ■ J Bvf- — n
T- -***+>,
■ ■1 „ y ' J
P'I ■ y 1