Fréttablaðið - 13.07.2013, Blaðsíða 16

13. júlí 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 16
Við Jói og Gugga hittumst snemma
morguns í höfuðstöðvum Sam-
hjálpar. Þar er búið að leggja á borð
nýlagað kaffi og ilmandi vínar-
brauð. Gugga er með kaffi frá Kaffi-
tári í pappamáli. „Ég var sendur út
í býtið eftir þessu, segir Jói bros-
andi og nikkar í átt að pappamálinu.
„Já, mig langaði í svona spes kaffi,“
viðurkennir Gugga. „Hún er svo
spes hún Gugga,“ útskýrir hann og
hlýjan leynir sér ekki.
Óendanlega þakklát
Jói og Gugga urðu þjóðþekkt þegar
sjónvarpsþátturinn Kompás fylgdist
með lífi þeirra í neyslu. Nú beinlínis
geislar af þeim enda eru aðstæður
þeirra gerbreyttar.
Gugga: „Mér finnst lífið mitt nú
vera innihaldsríkt og gefandi. Það
er of mikið að segja að það sé yndis-
legt en það er dýrmætt. Ég var búin
að búa lengi á götunni og eftir með-
ferðina vissi ég ekkert hvert ég ætti
að fara. En Samhjálp leiddi mig inn
á áfangaheimili hjá sér og þar fékk
ég vernd og næði til að taka á sjálfri
mér og fá heimili í fyrsta skipti í
átta ár. Fyrir það er ég óendanlega
þakklát.“
Jói: „Það vildu allir skilja okkur
í sundur. Svo endaði það þannig
að ég fór á áfangaheimilið Brú og
Gugga á Sporið og þannig vorum
við bæði undir hatti Samhjálpar.
Karlinn hann Villi Svan sem vinnur
þar ákvað að treysta okkur og setja
málin í okkar hendur. „Þið verðið
bara að sanna ykkur,“ sagði hann.
Það tók fjóra mánuði. Þá fengum við
að búa saman og höfum nú íbúð með
öllu og erum orðin dugleg að elda og
sinna okkur. Þurfum ekkert að vera
á leigumarkaðinum niðri í bæ, hafa
samskipti við gömlu félagana eða
grafa upp eitthvað gamalt, heldur
fáum að eiga nýtt líf í friði. Það er
mest um vert.“
Ég vona að ég spilli ekki þeim
friði með þessu viðtali.
Gugga: „Nei, en við fengum leyfi
hjá okkar ráðgjafa því við viljum
gera allt rétt. Við höfum gert svo
margt rangt. Í neyslunni pælir
maður ekki mikið í því. Henni fylgir
kvöl og böl. En það fallegasta sem
ég hef fengið að hugsa um í þessari
edrúmennsku, fyrir utan Jóa minn,
eru tvær litlar kisur sem við eigum
heima. Þær eru svo kærleiksríkar.
Ég hef alltaf verið góð við dýr en
hef aldrei getað gefið þeim mat og
heimili fyrr.“
Jói: „Ég er ekki kisukarl en
þessar taka á móti mér þegar ég
kem heim.“
Fólk trúði þessu ekki
Hversu lengi eruð þið búin að vera
edrú?
Jói: „Hvaða mánaðardagur er? 10.
júlí? Hjá mér eru það tvö ár, tveir
mánuðir og tíu dagar.“
Gugga: Þann 18. þessa mánaðar
verð ég tveggja ára og tveggja
mánaða en það er ekkert komið að
því. Ég tek bara einn dag í einu.“
Hugsið þið stundum um lífið á
götunni?
Jói: „Nei. Að minnsta kosti alltaf
minna og minna. Gamla lífið elti
mann samt dálítið inn í edrú-
mennskuna. Fólk var ekki alveg
að trúa þessu. En þegar maður er
búinn að segja nei nokkrum sinnum
þá fær maður að vera í friði. Nú
fáum við að heyra að við séum góðar
fyrirmyndir. En það var bara svo-
lítið slæmt fyrst þegar fólk sagði:
„Fyrst að þið getið þetta þá geta
þetta allir.“ Maður var stimplaður
aumingi. Það pirraði mig dálítið.“
Gugga: „Ég tók því líka svona
öfugt. Fólk var að segja á fundum:
Horfið þið bara á Guggu og Jóa.
Þau gátu þetta. Þannig að ég fór að
hætta að fara á fundi niðri í bæ. Ég
hef alveg þurft að hafa mikið fyrir
breytingunum og vinna að batanum
á hverjum degi. En við eigum bara
að taka einn dag í einu og alls ekki
að hafa áhyggjur af framtíðinni.
Gærdagurinn er búinn, morgun-
dagurinn er ekki kominn svo við
höfum bara þann dag sem er. Ég
var alltaf kvíðin og sá kvíði er ekki
alveg farinn. En ég hef verið dugleg
að vinna í sárunum mínum.“
Jói: „Já, hún er svaka dugleg.
Duglegri en ég stundum. En það er
allt í lagi. Hún má það alveg. Það
má samt ekki gleymast að það er
trúin sem bjargaði okkur í gegnum
allt saman. Það að hafa aldrei tapað
trúnni, að hafa farið með bænirnar
í dýpstu neyslunni, trúandi því að
einn daginn fengjum við að stíga upp
úr þessu, þetta væri bara reynsla
sem við þyrftum að eiga til að miðla
af. Hann á efri hæðinni er með
áætlun. Hann vill að við séum hér.
Þetta er bara lífstíðarprógramm.“
Gugga: „Áður vöknuðum við
snemma á morgnana til að redda
okkur dópi, annars urðum við svo
mikið veik. Þannig gekk dagurinn
hjá okkur. Nú snýst hann um að gefa
til baka, vera til staðar fyrir aðra
og hjálpa fólki að stíga sín fyrstu
skref út úr neyslu. Við förum reglu-
lega upp í meðferðarheimilið Hlað-
gerðarkot og fáum að tala þar, hvort
í sinn hálftímann.“
Byrja á að fara á hnén
Hvernig líður annars dagurinn hjá
ykkur?
Jói: „Ég reyni að vera aldrei
kominn á fætur seinna en tíu.
Byrja alltaf á að fara á hnén á
morgnana og þakka fyrir að fá að
vakna edrú og biðja Jesú að leiða
mig gegnum daginn. Þegar okkur
var sagt að við fengjum að búa hér
spurðum við á móti hvort við mætt-
um taka þátt í þeim störfum sem
þarf að vinna innan Samhjálpar og
því var vel tekið. Svo ég reyni að
hjálpa eitthvað til, ná í matvörur
á litla bílnum og skutla einhverju
hingað og þangað. Það eru verk og
trú sem gefa lífinu gildi.“
Gugga: „Ég er dugleg að fara á
fundi og samkomur og mér finnst
rosalega gott að vera hér kringum
þetta Samhjálparhús. Hér erum við
til dæmis á fundum á þriðjudögum.
Það er heimadeildin okkar. Þar
helli ég upp á kaffi, tek á móti nýju
fólki og geng frá eftir fundinn. Mér
finnst það gefandi. Svo finnst mér
gaman að þrífa þetta hús og held ég
standi mig bara þokkalega í því.“
Jói: „Ég hef aldrei séð mann koma
valhoppandi út af klósetti með blóm
í hendi nema hér og segja: „Hver er
að þrífa klósettin? Það er svo gott
að pissa hérna.“ En þetta gerðist um
jólin.“
Gugga: „Já, þetta var jólastjarna
sem hann kom með.“
Jói: „Allir sem starfa hér reynast
okkur vel. Það skiptir mig miklu
máli að fá að vera einn af … hér fæ
ég það. Hér er ekki sagt: „Þú verð-
ur!“ heldur „geturðu Jói?“ „Ertu
til?“ Ef ég sé tíma og möguleika
þá er ég alltaf til. Hef svakalega
gaman af að „vera til“. En ég má
líka segja nei. Ég þarf ekki að segja
já við öllu.“
Gugga: „Ég held að Villi Svan hafi
kennt okkur að segja ekki já ef við
viljum ekki gera hlutina.“
Eigið þið sérstök áhugamál önnur
en edrúmennskuna?
Jói: „Stundum þyrfti ég að hafa 50
tíma í sólarhring ef ég ætti að geta
sinnt áhugamálunum. En það tekur
alveg X ár að hreinsast af drullunni.
Nú er áhugamálið að verða bara
heill. Ég hef mikinn áhuga á vélum
og bílum og að teikna og hanna. Ég
er Ísfirðingur og ólst upp á bílaverk-
stæði hjá pabba mínum heitnum.
Það veganesti hefur alltaf blundað
í mér. Ég er flinkur í höndunum og
vona að ég eigi eftir fara í Tækni-
skólann þó ég sé að verða fimmtíu
og fimm ára í desember.“
Gugga: „Ég er fjörutíu og eins.
Áhugamálin mín í æsku voru
íþróttir og hestamennska en núna
snúast þau um fólk og að vera edrú
og öðrum fyrirmynd.“
Jesús getur gert allt
Jói er frá Ísafirði, en þú Gugga?
Gugga: „Ég er úr Vogahverfinu í
Reykjavík þar sem ég var alin upp
hjá ömmu minni. Ég missti tengslin
við hana um tíma en hún er komin
inn í líf mitt aftur og það er yndis-
legt. Við spjöllum stundum saman í
síma í klukkutíma, einn og hálfan.
Okkur Jóa þykir báðum æðislega
vænt um hana.“
Jói: „Já, hún er sérstök kona.“
Gugga: „Það er ekkert auðvelt að
koma úr þessum dópheimi og það
verður ekkert allt frábært strax.
Ég er samt oftast glöð og aldrei í
fýlu. En ég er búin að vera mikið
líkamlega veik síðan ég varð edrú,
þannig að ég er oft þreytt en geri
samt það sem ég þarf að gera. Einn
vinur minn vill ekki vera edrú því
þá finnur hann svo til. En maður
getur það alveg ef maður þráir að
vera edrú. Það er magnað. Hann
þarna uppi gefur manni kraftinn.“
Jói: „Við eigum okkar góðu og
slæmu daga. Ég er líka búinn að
ganga í gegnum magasár og gall-
steina og um daginn átti ég að vera
kominn með hvítblæðiskrabbamein.
Gugga: „Jói var mikið veikur og
læknarnir voru mjög áhyggjufullir
á tímabili. Blóðið hans var allt í
ólagi og beinin.“
Jói: „Þetta lýsti sér eins og um
hvítblæði væri að ræða en svo
var tekinn beinmergur og þá bara
fannst ekki neitt. Ég varð var við
þegar þetta kom inn í líkamann og
svo fann ég það fara út, það var á
bænastund inni í herbergi.“
Gugga: „Já, Jesús getur gert
allt. Ég trúi rosalega sterkt á hann.
Held hann hafi þetta allt saman í
hendi sér.“
Gunnþóra
Gunnarsdóttir
gun@frettabladid.is
Verk og trú gefa lífinu gildi
Jóhann Traustason og Guðbjörg Inga Guðjónsdóttir, betur þekkt sem Jói og Gugga, voru á götunni í átta ár en sneru við
blaðinu fyrir rúmum tveimur árum og fóru í meðferð. Nú lifa þau innihaldsríku lífi en hafa þurft fyrir því að hafa.
GUGGA OG JÓI „ Það fallegasta sem ég hef fengið að hugsa um í þessari edrúmennsku, fyrir utan Jóa minn, eru tvær litlar kisur sem við eigum heima. Þær eru svo kærleiksríkar,“ segir Gugga sem hér heldur á annarri
kisunni. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Nú fáum við að
heyra að við séum góðar
fyrirmyndir. En það var
bara svolítið slæmt fyrst
þegar fólk sagði: „Fyrst að
þið getið þetta þá geta
þetta allir.“ Maður var
stimplaður aumingi. Það
pirraði mig dálítið.