Fréttablaðið - 24.08.2013, Blaðsíða 29

LAUGARDAGUR 24. ágúst 2013 | HELGIN | 29
áhættu og flúði land nokkru síðar, þó ekki
af þessum ástæðum sem þó voru ærnar …
Fórnarlamb fordóma
Ég vil taka fram að ég hefi löngum átt
ágætis samstarf við lögregluna, bæði á
Íslandi og í Svíþjóð, og veit engan þann
starfandi lögreglumann á Norðurlöndum
í dag sem vildi feta í fótspor félaga sinna
fyrir tveimur áratugum, en hugsið ykkur.
Það eru bara 27 ár síðan Sigurgeir var
laminn af lögreglunni á Lindargötunni í
Reykjavík.
Það er ástæða til að minnast Sigur-
geirs í dag. Hann var eitt af fórnar-
lömbum fordóma gegn samkynhneigðum
og hann komst aldrei í gleðigöngu. Hann
varð aldrei aðnjótandi mannréttinda sem
flestum þykja eðlileg í dag en varð iðu-
lega fyrir barðinu á ofbeldi og fordómum
gamalla nöldurseggja af því tagi sem
nú sjá ofbeldi í kærleika milli tveggja
einstaklinga af sama kyni.
Fagna áföngum en baráttunni
er ekki lokið
Gleðiganga hinsegin fólks er ekki bara
gleðiganga. Hún er til að fagna áföngum
sem hafa náðst en er um leið hvatning til
fólks um að taka okkur í sátt, ekki aðeins
í Reykjavík heldur um allan heim. Þar
vantar mikið upp á og því er gleðigangan
nauðsynleg og því fjölmennari sem hún er,
því sterkari skilaboð erum við að senda út
til heimsbyggðarinnar. Við þurfum einnig
að hvetja alla sem geta til að taka þátt í
mannréttindastarfi Samtakanna 78 með
því að skrá sig sem félaga og sýna þar
með gömlu nöldurseggjunum að fordómar
þeirra verði ekki liðnir í framtíðinni.
Þegar Bubbi Morthens gaf út lagið sitt
um Strákana á Borginni varð viðhorfsbylt-
ing í viðhorfi til samkynhneigðra á Íslandi.
Hegðun gömlu nöldurseggjanna sýnir að
hvergi má slaka á. Baráttunni er ekki lokið.
Er lögreglu-
mennirnir (sem voru
greinilega ráðnir
fyrir daga upp-
lýsingar um
mannlegt eðli)
uppgötvuðu hvers
kyns var, tóku þeir drenginn inn í
Svörtu Maríu og tuskuðu til að
hætti þess sem valdið hefur.
Anna Kristjánsdóttir
Þetta er grein um Sigurgeir, unga mann-inn sem laganna verðir lömdu og tuktuðu til inni í Svörtu Maríu hér um
árið. Fjölskylda Sigurgeirs frétti fyrst af
þeim atburði í pistli Önnu Kristjánsdóttur í
ágúst 2013. Sigurgeir var yngri bróðir minn.
Af athugasemdum við pistil Önnu má ráða að
margir hafi munað eftir Sigurgeiri frá þess-
um tíma, en fæstir vitað hvað varð um hann.
Sumarið 1972 var Sigurgeir lítill drengur
sumarlangt í sveit hjá góðu fólki í Skagafirði.
Þá fékk ég bréf:
Sæl Silla mín. Mér líður vel. Ég var í stutt-
buxum í gær. Haukur er byrjaður að slá. Það
eru komnir aðrir krakkar og það er ekkert
gaman. Ég á lítið bú. Ég er búinn að gera garð
við búið mitt. Það eru komnar nýjar rólur.
Strákarnir eiga nýjan fótboltavöll.
Þinn Sigurgeir, bless.
Fann sér ekki stað á Íslandi
Allir sem þekktu Sigurgeir vissu hvers kyns
var. Það var ekki fyrir honum haft. Sigurgeir
var enginn engill frekar en við hin. Hann var
hugmyndaríkur og gat verið hrekkjalómur
hinn mesti. Flest var það græskulaust grín.
Þessi ungi og kvenlegi karlmaður fann ekki
sinn stað í tilverunni hér á Íslandi níunda
áratugarins.
Meðfylgjandi mynd af Sigurgeiri (hér að
ofan) tók ég þremur dögum áður en hann fór
með vinum sínum í ferð um Evrópu vorið
1986. Hann sagði mér þá að hann hygðist
ekki koma aftur til Íslands. Hann varð eftir
í Lindau í Þýskalandi og hóf þar störf á
hjúkrunarheimili við umönnun aldraðra.
Hann bjó hjá aldraðri konu, Adelheid zu
Eulenburg, sem reyndist vera systir Rich-
ard von Weizsacker, þá forseta Vestur-
Þýskalands. Adelheid tók miklu ástfóstri við
Sigurgeir og þar var hann í góðu yfirlæti á
ættarheimili Weizsacker-fjölskyldunnar uns
hann neyddist til að snúa heim fárveikur um
haustið.
Lést úr eyðni í faðmi fjölskyldunnar
Sigurgeir lagðist tvisvar inn á sérbúna
sjúkrastofu fyrir eyðnismitaða sjúklinga á
Landspítala áður en hann lést í faðmi móður
sinnar á heimili fjölskyldunnar í Reykjavík
19. febrúar 1987, aðeins 22 ára. Eftir seinni
sjúkrahúsinnlögnina var hann staðráðinn í
því að hafna rannsóknum og meðferð og fara
ekki aftur á sjúkrahús.
Hann gat ekki hugsa sér að verða svo
veikur að hann myndi ekki þekkja okkur fjöl-
skylduna sem hugsuðum um hann.
Rétt fyrir andlátið tók hann af mér nokkur
loforð. Eitt var að þiggja boð Adelheid og
fara með móður okkar til Lindau og sýna
henni það sem hann hafði langað svo mikið
til að sýna henni.
Söng íslensk vögguljóð fyrir aldraða Þjóðverja
Sumarið 1988 nutum við móðir mín gestrisni
og hlýju Adelheid í þessu þrjú hundruð ára
gamla húsi Weizsacker-fjölskyldunnar á
hæðinni fyrir ofan Lindau. Einn daginn
heimsóttum við hjúkrunarheimilið þar sem
Sigurgeir hafði unnið og hittum þar for-
stöðumanninn.
Hann sagði okkur að Sigurgeir hefði verið
sérstakur starfsmaður. Hann hefði t.d. haft
þann sið þegar róa þurfti órólega íbúa heim-
ilisins að taka þá í faðminn og syngja íslensk
vögguljóð sem smám saman urðu kunnugleg
stef í eyrum íbúanna.
Í einni vaktaskýrslunni hafði hjúkrunar-
kona skráð fyrstu línur ljóðsins: „Sofðu unga
ástin mín, úti regnið grætur …“. Þegar ég
spurði Adelheid hvort hún vildi vita um dán-
arorsökina leit hún ákveðin á mig og sagði:
„Þú þarft ekki að segja meira. Geiri er dáinn
og það er sorglegt. Hann var ljúfur drengur.“
Adelheid er nú látin en vináttan við dóttur
hennar og tengdason, Apolloniu og Martin
Heisenberg, son Werner Heisenbergs, sam-
starfsmanns hins danska Niels Bohrs sem
leikrit Michael Frayns, Copenhagen, gerði
skil, stendur enn.
Þessi vinátta sem einkennist af visku, inn-
sýn og æðruleysi þeirra sem mótast hafa af
öllu því sem fylgir nálægðinni við völd, áhrif
og heimssögulega atburði hefur haft djúp og
varanleg áhrif á mig. Þessa vináttu og margt
fleira á ég Sigurgeiri að þakka.
Umræðan einkenndist af hræðslu
og fáfræði
Meðan Sigurgeir beið endalokanna einkenndist
umræðan hér á Íslandi af hræðslu og fáfræði
um eyðni og eyðnismithættu. Þetta lagðist
þungt á Sigurgeir. Oft spurði hann mig hvað
hann hefði gert rangt og hvernig hann hefði
eiginlega átt að vera.
Nokkrum klukkustundum fyrir andlátið
bað hann mig fyrir bréf sem hann vildi að
ég læsi fyrir fjölskylduna þegar hann væri
„farinn“.
Mér þykir svo hræðilegt að þetta skyldi
koma fyrir. Mér þykir vænt um ykkur öll. Ég
missti stjórn á óttanum, ég veit bara ekki
hvað verður um mig og það finnst mér hræði-
legt. Góður Guð styrki ykkur, í Jesú nafni,
amen. Ykkar Sigurgeir. … Ó mamma, fyrir-
gefðu mér. Ég veit ekkert hvað ég á að segja,
ég vona til Guðs að hann styrki ykkur öll.
Það var sárt að missa Sigurgeir og erfitt
að syrgja hann í felum. Sorgin hefur sinn
gang frammi fyrir leyndardómum lífs og
dauða, en vitundin um það að Sigurgeir
hafi dáið með sektarkennd vegna þess hver
hann var og hvernig komið var fyrir honum
gerði sorgina að sársauka sem náði langt út
yfir missinn og tómið sem tók við að honum
gengnum.
Af afdrifum Sigurgeirs
Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir skrifar um bróður sinn, Sigurgeir Þórðarson heitinn.
Meðan Sigurgeir beið
endalokanna einkenndist umræðan
hér á Íslandi af hræðslu og fáfræði
um eyðni og eyðnismithættu. Þetta
lagðist þungt á Sigurgeir. Oft spurði
hann mig hvað hann hefði gert
rangt og hvernig hann hefði
eiginlega átt að vera.
Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir
Náttúrulega
skemmtilegt á Menningarnótt
Meistarafélag kjötiðnaðarmanna mæta með grillvagninn
og grilla lambakjöt fyrir gesti og gangandi milli kl. 13-15 á Miðbakkanum. Gleðilega Menningarnótt - Náttúrulega.
Skemmtidagskrá13:00-13:30 Skoppa og Skrítla13:30-14:00 Sirkus Íslands
14:00-14:30 Jón Jónsson
Kynnir: Atli Þór Albertsson
Miðbakki
Kolaportið
Listasafn
Reykjavíkur
Geirsgata
Grill& gleði
Tryggvagata LAMBAKJOT.IS