Skessuhorn - 02.07.2008, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ
„Ég er bú inn að starfa við rekst­
ur tengd an ferða þjón ustu, með
smá hlé um, í hálfa öld. Byrj aði 25
ára gam all að reka Skíða skál ann
í Hvera döl um, þar var ég í 10 ár
og hef far ið víða síð an en lengst af
ver ið á Vest ur landi. Yf ir leitt ver ið
svona 5­6 ár á hverj um stað,“ seg­
ir Óli Jón Óla son, sem ný lega opn­
aði kaffi hús ið Kaffi Emil í Grund­
ar firði, á samt konu sinni Stein unni
Hans dótt ur. „Það er nú reynd ar
Stein unn sem rek ur þetta kaffi hús,
sér um bakst ur inn og allt sem til
þarf. Ég fæ að fljóta með, get far ið
í sendi ferð ir út í búð og fleira smá­
legt, enda er ég löngu orð ið lög­
legt gam al menni, þetta að verða 75
ára,“ seg ir Óli.
Komu um leið
og skól inn
Það er af nægu að taka þeg ar rætt
er við Óla Jón um ferða mennsku,
veit inga­ og hót el rekst ur. Hann
seg ist ekki hafa orð ið pen inga lega
rík ur á þessu brölti en sé mjög rík­
ur af reynslu og góð um minn ing­
um. „Ég hef aldrei far ið á haus inn
þótt stund um hafi það stað ið tæpt.
Ég hef oft ætl að að hætta að starfa
við þess ar grein ar, sem eru tengd­
ar ferða þjón ustu, en leið in hef ur
alltaf leg ið í þetta aft ur,“ seg ir hann
og lík ir þess um störf um við lífs stíl.
Hann hafi eig in lega aldrei lit ið á
þetta sem vinnu.
Leið þeirra Óla Jóns og Stein­
unn ar lá til Grund ar fjarð ar fyr ir
fjór um árum þeg ar Fjöl brauta skóli
Snæ fell inga tók til starfa. Þau tóku
að sér að reka mötu neyti skól ans.
„ Þarna eru um 280 nem end ur. Þeir
eru nú aldrei all ir í mat í einu, það
er mis jafnt hve marg ir þeirra borða
í skól an um. Þetta er níu mán aða
starf á ári. Það var svo í vor að hann
Ingi Hans, sem er með sam tíma­
safn ið hérna, fór að hvetja okk ur
til að opna þetta kaffi hús. Við slóg­
um til og á kváð um að prófa þetta.
Nafn ið á því, Kaffi Emil er til heið­
urs þeim manni, sem byggði hús ið
og rak hér versl un áður fyrr; Emil
Magn ús syni. Hérna bjóð um við
upp á kaffi og heima bakst ur, svo er
súpa í há deg inu og það er gam an að
segja frá því að við erum strax far in
að fá heima fólk hing að til okk ar.“
Kynntu heima mönn um
ferða þjón ust una
Á þjóð há tíð ar dag inn 17. júní blés
hóp ur á huga fólks sem þau Óli og
Stein unn eru í, á samt öðr um sem
starfa að ferða þjón ustu í Grund ar­
firði, til kynn ing ar með al Grund­
firð inga. „Við vild um opna ferða­
þjón ust una fyr ir heima mönn um,
kynna þeim hvað ver ið er að gera í
þess um mál um hérna. Það er mik­
il vægt að heima menn þekki þetta
og viti hvað er í boði. Þannig geta
þeir vís að gest um leið ina. Við mót ið
er svo mik il vægt. Gest irn ir þurfa að
finna sig vel komna á stað inn og því
þurfa heima menn að vera með vit­
að ir um hvað er í boði. Þessi kynn­
ing tókst mjög vel,“ seg ir Óli og
talið berst að mik il vægi ferða þjón­
ust unn ar.
Á öll um svið um
sam fé lags ins
Hann bend ir á að fólk geri sér oft
ekki grein fyr ir hve stórt hlut verk
ferða þjón ust an leiki í hverju sam­
fé lagi, ekki einu sinni sveit ar stjórn­
ar menn. Ferða þjón usta sé oft tek in
út úr sem eitt hvað af mark að en hún
komi inn á öll svið sam fé lags ins.
„Mér finnst alltaf gott dæm ið um
bak ar ann í Ó lafs vík, sem tók það
upp hjá sér að skrá alla ó kunn uga,
sem komu í bak arí ið. Nið ur stað an
varð sú að 15% veltunn ar yfir sum­
ar mán uð ina var frá að komu fólki.
Þetta var bara í bak arí inu. Svona
dæmi er ör ugg lega hægt að finna í
öðr um við skipt um og jafn vel mun
hærra hlut fall,“ seg ir Óli. „Margs
kon ar fyr ir tæki sem eru með þjón­
ustu fyr ir heima menn allt árið þurfa
oft að lifa á und an rennu meiripart
árs ins, en svo koma ferða menn og
það er rjóm inn sem þarf til að fyr ir­
tæk ið geti þrif ist.“
Við mót ið skipt ir miklu
Óli Jón seg ir oft til hneig ingu
til að flokka ferða menn of grimmt
nið ur. „Menn tala um þenn an bak­
poka lýð, sem skilji ekk ert eft ir sig.
Við þurf um að átta okk ur á því að
oft er það ungt mennta fólk, sem
er að finna ó dýr ustu leið ina til að
kynn ast öðr um þjóð um og skoða
lönd. Þetta fólk kem ur svo aft ur
þeg ar það hef ur kom ist í áln ir ef
það á góð ar minn ing ar og vel hef­
ur ver ið tek ið á móti því. Við kom­
um alltaf inn á við mót ið gagn vart
ferða mönn un um. Hing að koma 13
skemmti ferða skip í sum ar. Það fólk
er kannski ekki að eyða mikl um
pen ing um þessa dags stund sem það
stopp ar. Ef vel er tek ið á móti því
fer það héð an með góð ar minn ing­
ar, sem það seg ir gjarn an frá. Það
get ur skil að sér hing að með öðr um
ferða mönn um.“
Rík ið hafði
fyrst einka rétt
Sem fyrr seg ir er Óli rík ur af
reynslu eft ir öll þessi ár tengd
ferða þjón ustu þá ekki síst vegna
þess hve mörgu fólki hann hef­
ur kynnst. Hann seg ir margt hafa
breyst á þess ari hálfu öld. „Ferða­
skrif stofa rík is ins var með einka­
rétt á mót töku er lendra ferða­
manna þeg ar ég var að byrja í þessu
og þá þótti gott ef ferða manna tím­
inn náði ein um og hálf um mán uði.
Nú er ferða manna tím inn far inn að
teygj ast yfir allt árið, sér stak lega á
Suð­Vest ur landi.“ Hann tel ur að
Snæ fells nes ið eigi að geta náð til
sín hluta af stuttu ferð un um, svona
Gull foss­Geys is rúnt um. Þannig sé
hægt að lengja ferða manna tím ann,
sem sé allra hag ur. „Það þarf mikla
þol in mæði í ferða þjón ustu. Þeg­
ar eitt hvað nýtt er sett fram tek ur
það 3­5 ár að skapa því nafn. Þann
tíma skil ar þetta nán ast engu en
þessi fyrstu ár eru mjög mik il væg til
kynn ing ar og þá ríð ur á að við mót­
ið gagn vart ferða mönn um sé gott,
eins og ég hef áður sagt þá skipt ir
það öllu. Hér er mik il lausa um ferð
og við verð um að nýta okk ur það.“
Fyrsti ferða mála ­
fulltrúinn
Þeg ar Óli hafði rek ið skíða skál­
ann í Hvera döl um í 10 ár lá leið
fjöl skyld unn ar til Akra ness, þar
sem þau ráku Hót el Akra nes næstu
sex árin. Auk hót el rekst urs ins var
skemmt ana hald stór lið ur í rekstr­
in um; dans leik ir og hvers kon ar
mann fagn að ir. Eft ir hót el rekst ur­
inn á Akra nesi hætti Óli bein um af­
skipt um af ferða þjón ustu í bili en
fór svo sem skóla bryti að Laug um
í Sæl ings dal og rak þar síð an sum­
ar hót el í fimm ár en gerð ist síð­
an ferða mála full trúi á Vest ur landi
með að set ur í Borg ar nesi. „ Þetta
var braut ryðj anda starf. Ég var fyrsti
ferða mála full trúi heils lands hluta í
fullu starfi og var því að móta starf
sem tek ið hef ur ver ið upp í öll um
lands hlut um síð an. Reynd ar var
ég um tíma með Suð ur land ið líka
og skipti vinnu vik unni jafnt á milli
Suð ur­ og Vest ur lands.“
Óli tók svo smá hlið ar spor
frá Vest ur landi þeg ar hann var í
Reykja vík í átta ár og rak þar með al
ann ars gisti heim ili og gisti skála. Að
því loknu var kom ið að Vest ur landi
aft ur og nú var það Reyk holt, en
þar ráku þau Óli og Stein unn heils­
árs hót el eft ir að skóla haldi lauk á
staðn um. Nú er það Grund ar fjörð­
ur sem er vett vang ur þeirra hjóna.
Þar eru þau ekki með hót el rekst­
ur og ætl uðu sér ekki að starfa að
ferða mennsku, en eins og Óli hef ur
sagt: Þang að leit ar hann alltaf aft ur
og þótt Stein unn reki kaffi hús ið þá
er hann með putt ana í því líka og
á staðn um er rek in upp lýs inga mið­
stöð sem kem ur mörg um til góða.
Nam hót el fræði í Sviss
„Ég er að mestu sjálf mennt að­
ur kokk ur,“ seg ir Óli en hann fór
þó árið 1969 í hálft ár til Sviss að
kynna sér hót el rekst ur. Á þess um
árum þóttu Sviss lend ing ar fremst­
ir í þeim efn um. „ Þetta var kall að
nám og var á veg um Evr ópu ráðs­
ins en Sviss ar arn ir voru nú fyrst
og fremst að ná sér í ó dýrt vinnu­
afl með þessu. Þarna var ungt fólk
af ýms um þjóð ern um til dæm is
frá Spáni og Ítal íu. Ég lærði mik­
ið á þessu og kom að öll um svið um
hót el rekst urs ins. Við vor um lát in
vinna á öll um deild um þarna. Síð­
an er það bara skóli lífs ins í þessu
og sú reynsla sem ég hef afl að mér,
sem kem ur mér til góða. Ég er bú­
inn að taka alla flór una í ferða þjón­
ust unni.“
Ferða þjón ust an lað ar til sín fleiri
úr fjöl skyldu Óla. Son ur hans;
Óli Jón er í heim sókn í Grund ar­
firði þeg ar blaða mað ur Skessu­
horns staldr aði þar við. Hann rek ur
nú hót el á Hvols velli eft ir að hafa
starf að í 13 ár við ferða þjón ustu í
Nor egi. Hann seg ist alltaf leita í
þetta aft ur. Reyndi sjó mennsk una
í mörg ár en ferða þjón ust an tog ar
alltaf í. Hann sam sinn ir því að þetta
sé lífs stíll.

Marg feld is á hrif
eru mik il
Óli seg ir ung linga lands mót
UMFÍ í Grund ar firði á næsta
ári vera spenn andi verk efni. „Ég
kynnt ist vel und ir bún ingi fyr­
ir svona mót fyr ir 33 árum síð­
an. Ég vann að und ir bún ingi fyr ir
lands mót ung menna fé lag anna, sem
hald ið var á Akra nesi 1975. Það
var gíf ur leg lyfti stöng fyr ir margt
í bæn um, ekki síst varð það til að
ýta við fram kvæmd um hjá bæj ar fé­
lag inu. Til dæm is var lögð á hersla
á að klára í þrótta hús ið við Vest­
ur götu og all ar hug mynd ir um að
taka að eins hálf an sal inn í notk un
voru lagð ar til hlið ar. Svona mót
hafa mik ið að segja fyr ir hvert bæj­
ar fé lag og at vinnu grein arn ar njóta
góðs af. Þetta vinn ur allt hvert með
öðru,“ seg ir Óli og hann rifj ar upp
enn eitt dæm ið um marg feld is á­
hrif frá því fyrsta vín búð in á Vest­
ur landi var opn uð á Akra nesi. „Það
varð til þess að sum ar bú staða fólk ið
í Borg ar firð in um gerði sín inn kaup
þar á þeim tíma frek ar en í Borg ar­
nesi eða Reykja vík. Fólk kom með
Akra borg inni á föstu dags síð degi og
til að sleppa við biðrað ir í vín búð­
un um í Reykja vík gerði það inn­
kaup in á veig un um á Akra nesi. Ein­
ars búð og Skaga ver nutu svo góðs
af vegna þess að mat ar inn kaup in
voru gerð í leið inni. Þetta er á gæt is
dæmi um hvern ig marg feld is á hrif­
in eru þótt þetta til tekna dæmi eigi
ekki við leng ur eft ir að all ir þétt býl­
is stað ir eign uð ust vín búð ir.“
Mest fyr ir fisk inn
full unn inn á diski
„Þó svo að mér finn ist hlut irn­
ir oft ganga hægt fyr ir sig og skiln­
ing ur ráða manna á ferða þjón ust­
unni vera lít ill hef ur margt breyst.
Þeg ar ég var að tala við sveit ar­
stjórn ar menn og al þing is menn fyrr
á árum þá fannst mér oft votta fyr­
ir vor kunn hjá þeim þótt þeir væru
svo kurt eis ir að segja ekki neitt, en
við skul um átta okk ur á því að við
fáum aldrei hærra verð fyr ir fisk inn,
kjöt ið og fleira en þeg ar búið er að
fram reiða það fyr ir ferða mann inn
af heima fólki og hann er bú inn að
stað greiða vör una.“
Hvert fram hald ið verð ur hjá þeim
hjón um nú eft ir fjög ur ár í Grund­
ar firði er ekki gott að segja. Þó er
ljóst að í haust ligg ur leið in aft ur í
mötu neyt ið við Fjöl brauta skól ann.
Kaffi hús ið Emil er reynslu verk­
efni. Eins og svo oft áður er Óli
Jón Óla son að ryðja braut ina, prófa
eitt hvað nýtt og byggja grunn, sem
aðr ir taka svo við. Það hef ur ver ið
hlut verk hans í ferða þjón ust unni í
hálfa öld.
hb
Það er lífs stíll að starfa við ferða þjón ustu
-seg ir Óli Jón Óla son eft ir hálfr ar ald ar störf í grein inni
Óli Jón Óla son og Stein unn Hans dótt ir fram an við Kaffi Emil í Grund ar firði.