Skessuhorn - 02.07.2008, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ
Í Bæ í Bæj ar sveit hef ur ver ið rek­
ið verk stæði síð an árið 1957, eða í
rúm lega hálfa öld. Það er því með
lang líf ari verk stæð um á Vest ur­
landi. Upp haf lega var bú véla verk­
stæði rek ið í Bæ af Bún að ar fé lagi
Ís lands, eða frá 1957 ­ 1969 en þá
tók Sím on Að al steins son verk­
stæð ið á leigu og rak það til 1980
þeg ar Véla bær hf. var stofn að ur.
Starfs menn fyr ir tæk is ins eru fimm
í dag, fjór ir við gerða menn og ein
skrif stofu mann eskja. Blaða mað ur
Skessu horns leit við hjá þeim fé lög­
um í Bæ fyr ir skömmu og for vitn­
að ist lít il lega um þenn an þrautseiga
verk stæð is rekst ur sem stað ið hef ur
af sér all ar hrær ing ar í hér að inu á
með an flest önn ur verk stæði hafa
átt erfitt upp drátt ar.
Björn Björns son varð fyr ir svör­
um á kaffi stofu starfs manna í Véla­
bæ. Hann hef ur starf að þar með hlé­
um allt frá ár inu 1989 og er flest um
hnút um kunn ug ur. Guð rún Ó lafs­
dótt ir á skrif stof unni hef ur starf­
að þar í um fimmt án ár og var hún
Birni inn an hand ar í stuttu spjalli. Í
starfs aldri kom ast þau tvö þó ekki
með tærn ar þar sem Þor steinn Júl­
í us son í Lauga bæ hef ur hæl ana, því
hann hef ur ver ið í Véla bæ sl. 38 ár.
„Hann er bú inn að vera hérna síð­
an hann fór að geta labb að,“ seg ir
Björn. Að auki starfa hjá fyr ir tæk­
inu þeir Júl í us Sig ur bjarts son og
Ás geir Ingv ars son, á samt hund in­
um Gáf uð um, sér leg um með hjálp­
ara Steina.
Björn baðst af sök un ar á
flugnager inu á kaffi stof unni en
sagði að lík lega hefði orð ið ein hver
stökk breyt ing í flugna stofn in um
í Bæj ar sveit og þær all ar hreiðr að
um sig á kaffi stof unni í Véla bæ. Því
var flugna spað inn á lofti þeg ar við­
talið fór fram, ann að hvort í hönd­
um Bjössa eða Guð rún ar.
Af hug sjón frem ur en
gróða sjón ar miði
Véla bær er hluta fé lag og eru
hlut haf ar 94. Björn seg ir að hlut­
haf arn ir séu „nokkr ir stór ir en enn­
þá fleiri litl ir.“ Verk stæð ið þjón­
ar að al lega bænd um í hér að inu og
nú er vit an lega há anna tími enda
hey skap ur í há marki. Þeg ar þannig
hátt ar ríð ur á að hægt sé að gera
við brotn ar hey tætl ur eða laskað­
ar hey pökk un ar vél ar með eng um
fyr ir vara. Dag inn áður en við talið
átti sér stað hafði blaða manni ver ið
vís að frá til spjalls, vegna anna. Þó
tókst að inna eft ir því hvern ig stæði
á því að Véla bær héld ist í rekstri á
með an verk stæði í Borg ar nesi og
ná grenni hafa gef ið upp önd ina
hvert á fæt ur öðr u á und an förn um
árum. „Já, þú veist það nú vel væni
að þetta fyr ir tæki er rek ið af hug­
sjón frek ar en ein hverj um gróða­
hug mynd um,“ sagði Björn. Þar vís­
ar hann til þess sam taka mátt ar sem
sam fé lag ið hef ur sýnt því að verk­
stæð ið hald ist í rekstri og þjón ust­
an verði á fram til stað ar.
Lag aði hnjálið inn
með an karl inn beið
Dag inn eft ir þeg ar við sett umst
nið ur á kaffi stof unni og börð umst
við flug urn ar, sagði Björn að sér­
staða verk stæð is ins liggi nátt úru­
lega í því að Véla bær geri við allt
sem fólk biðji þá um að laga. „Við
ger um við land bún að ar tæki og
bíla jöfn um hönd um, erum með
dekkja þjón ustu auk þess sem við
ger um við allt frá hjól böru dekkj­
um, sláttu vél um, upp í jarð ýt ur.“
Björn seg ist meira að segja hafa
gert við gervi fót einu sinni. „Það er
nú senni lega það skrítn asta sem ég
hef gert við í gegn um tíð ina. Karl­
inn kom hérna inn og sat á stól úti
á golfi á með an ég lag aði hnjálið­
inn á gervi fæt in um. Þetta var að
vísu fyr ir löngu síð an og gervi fæt ur
frum stæð ir mið að við það hvern ig
þeir eru í dag.“ Hann seg ist í dag
láta Öss ur hf. al far ið um gervi lima­
smíði og við gerða þjón ustu og held­
ur á fram á al var legri nót um: „Sam­
keppn in hef ur nátt úru lega kom ið
og far ið hérna á svæð inu og skrít ið
að ekki hafi ver ið verk stæði í Borg­
ar nesi á tíma bili sem stóð hátt í þrjú
og hálft ár þar til eitt nýtt opn aði á
síð asta ári. Ef púst ið datt und an hjá
ein hverj um á þessu tíma bili þá varð
bara að láta það dangla eða koma
með bíl inn hérna uppí sveit eða fara
út á Akra nes.“
Björn seg ir rekst ur Véla bæj ar
hafa ver ið mis jafn lega mik inn um
sig í gegn um tíð ina, en þeg ar mest
var hafi 12 manns ver ið í vinnu, en
það hafi ver ið „í hita veitu æv in týr­
inu,“ eins og hann nefn ir það, þeg­
ar ver ið var að leggja heita veitu
HAB. Þá hafi þeir ver ið að sinna
við haldi á tækj um sem not uð voru
við lagn ingu veit unn ar auk þess að
vera í stál smíði fyr ir veit una.
Erfitt að fá fólk
Und an far in ár hef ur starfs manna­
hald ver ið nokk uð stöðugt eða um
fimm manns. Björn seg ir þó að það
sé orð ið stór mál að fá ein hvern til
þess að vinna við þessa grein. Hann
seg ist hafa ver ið að leita eft ir starfs­
fólki í nokkurn tíma. Nú í vor hafi
t.d. ekki einn ein asti strák ur kom­
ið og beð ið um vinnu í Véla bæ fyr­
ir sum ar ið, sem sé mjög ó venju legt.
Björn tel ur eins og marg ir aðr ir að
verk námi sé ekki gert nógu hátt
und ir höfði í mennta kerf inu, eða
þjóð fé lag inu al mennt. Hann tel­
ur einnig að verk nám ið sjálft megi
bæta. Hann seg ist hafa kynnst því
t.d. í Nor egi að verk nám ið sé brot­
ið meira nið ur, menn geti sér hæft
sig í drátta véla við gerð um eða bif­
hjóla við gerð um o.s.fv. Hann seg ist
þó ekki vita hvort slíkt gangi hér á
landi vegna fá menn is ins.
Fljót legra að fá vara­
hluti frá Dan mörku
En hvað hef ur helst breyst í bif­
reiða við gerð um?
„ Manni finnst stund um eins og
að lán fyr ir nýj um bíl séu auð fengn­
ari en að fá lán til að borga 100 þús­
und kall fyr ir við gerð á bíl,“ seg ir
Björn en tel ur þó að þetta sé að eins
að breyt ast. „Það kem ur nú fyr ir
líka að ég stoppa af við gerð ir ef ég
sé fram á að eitt hvað ann að muni
bara bila um leið og ég laga upp­
haf lega vanda mál ið,“ seg ir Björn.
Það er því all ur gang ur á þessu.
Hann seg ir þó eina ein kenni leg­
ustu þró un ina vera þá að eft ir því
sem veg irn ir batni verði fyr ir tæk­
ið af skekkt ara. „Eft ir að Sæ mund­
ur hætti að keyra hér uppí sveit
þá er næsta ó mögu legt að fá bíla­
vara hluti úr Borg ar nesi. Það er t.d.
mik ið fljót legra að panta vara hluti
frá Dan mörku en frá Borg ar nesi,
svo ein kenni legt sem það kann að
hljóma. Ef við pönt um vara hluti
frá Dan mörku á mánu degi erum
við bún ir að fá þá fyr ir helgi, en
það tek ur lág mark viku að fá eitt­
hvað sent úr Borg ar nesi. Sömu leið­
is virð ist ekki vera hægt að panta
vara hluti frá Véla vali í Varma hlíð
án þess að þeir fari til Reykja vík ur
fyrst.“ Björn seg ir að það sé eins og
það sé ó mögu legt fyr ir flutn inga­
bíl stjóra nú tím ans að stoppa til að
henda vara hluta pökk um úr bíl un­
um. Lík lega sé þó ein fald lega leti
um að kenna.
Stór tæki fyr ir lít il tún
Að spurð ur um breytt an tækja­
kost bænda seg ir Björn: „Það er
búin að vera ó skap leg end ur nýj un
á tækj um hjá bænd um und an far­
in ár og menn kannski far ið offari
í fjár fest ing um. Dýr um og stór­
um tækj um er hald ið að bænd­
um en síð an bjóða tún in kannski
ekk ert uppá um ferð þeirra. Tún in
hafa sjaldn ast breyst nokk uð,“ seg ir
hann. Björn seg ir þó að drátt ar vél­
ar séu orðn ar ó trú lega full komn­
ar og ekki sé óal gengt að þær séu
tölu vert full komn ari en fólks bíll inn
á heim il inu. Hann seg ir að starfs­
menn Véla bæj ar hafi þurft að fara
á nám skeið til þess að mennta sig
í þess ari nýju tækni og á verk stæð­
inu sé tölvu grein ing ar bún að ur fyr­
ir þær vél ar sem þeir þjón usta fyr ir
Jöt unn vél ar. Auk þess þjón ar Véla­
bær land bún að ar tæki um allt Vest­
ur land. „Við för um í Dal ina og á
Snæ fells nes og það lengsta sem ég
hef far ið var á Rauða sand þar sem
ég gerði við rúllu vél,“ seg ir Björn.
Og Véla bæj ar menn eru með
Lödu þjón ustu einnig, en yfir
hurð inni inn á verk stæð ið hang­
ir ævafornt Lödu merki frá góð ær­
is tím um þeirr ar á gætu bif reiða teg­
und ar. Það er ein hver sjarmi yfir
þessu rót gróna verk stæði sem hef­
ur lif að tím ana tvenna, enda hafa
í bú ar svæð is ins þjapp að sér um það
og keypt meira hluta fé ef þurft hef­
ur til að styrkja stoð ir fyr ir tækis ins.
„ Þetta verk stæði mun lifa á fram
um ó komna tíð þótt það sé bölv að
kreppu tal í mönn um,“ svo við vitn­
um að lok um í orð ald urs for set ans,
Steina í Lauga bæ.
hög
Véla bær hef ur stað ið af sér ýms ar
hrær ing ar í hálfa öld
Gáf að ur, verk stæð is hund ur Þor steins.
Véla bær í Bæj ar sveit.
Starfs menn Véla bæj ar. Á mynd ina vant ar Ás geir Ingv ars son.
Júl í us Sig ur bjarts son við vinnu sína.