Skessuhorn - 10.09.2008, Side 4

4 MIÐVIKUDAGUR 10. SEPTEMBER
Kirkjubraut 54­56 ­ Akranesi Sími: 433 5500
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á
þriðjudögum. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega.
Skilafrestur smáauglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.200 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 1.450 krónur með vsk. á mánuði. Elli­ og örorkulífeyrisþegar
greiða kr. 1.250. Verð í lausasölu er 400 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9­16 ALLA VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. ­ 433 5500 skessuhorn@skessuhorn.is
Framkv.stj. Magnús Magnúss. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Ritstjóri: Sigrún Ósk Kristjánsdóttir 862 1310 sigrun@skessuhorn.is
Blaðamenn:
Magnús Magnússon magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson th@skessuhorn.is
Sigrún Ósk Kristjánsdóttir sigrun@skessuhorn.is
Augl. og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson augl@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun:
Ísafoldarprentsmiðja
Mæð ur ljóss ins
og launa bar átt an
Ef mig mis minn ir ekki var það orð ið „ljós móð ir“ sem bar sig ur úr být­
um í feg urð ar sam keppni ís lenskra orða. Um rædd keppni vakti þó nokkra
at hygli á síð asta ári. Sam keppn in var hörð, en tæp lega 90 orð voru til nefnd.
Ljós móð ir hafði þó for ystu frá upp hafi til enda. Orð ið „kær leik ur“ kom fast
á hæla sig ur veg ar ans og hafn aði í öðru sæti. „Dala læða“ hreppti brons ið en
hund ruð at kvæða skildu á milli þess ara þriggja efstu orða og orða á borð við
„and vari“, „djúp“ og „frið ur“ sem lentu í næstu sæt um á eft ir.
Anna Ó lafs dótt ir Björns son, sem stóð fyr ir sam keppn inni, sagð ist að
henni lok inni telja að val kjós enda hefði ráð ist af hljóm feg urð og hrynj­
andi orð anna. Því er ekki að neita að orð ið ljós móð ir er ein stak lega fal­
legt á all an hátt. Þó held ég að merk ing orðs ins hafi ekki síð ur haft á hrif í
þessu til felli.
Verk fall ljós mæðra hef ur lík lega far ið fram hjá fæst um. Samn inga fund ur
stend ur enn yfir þeg ar þessi orð eru skrif uð en boð að hef ur ver ið til verk­
falls á fimmtu dag og föstu dag ef samn ing ar nást ekki. Ef til kem ur verð ur
það ann að verk fall ið í röð inni.
Ljós mæð ur vinna afar mik il vægt starf. Um það ef ast eng inn svo ég viti
til. Þess vegna öf unda ég ekki þá sem sitja í samn inga nefnd rík is ins. Það er
alltaf snú ið að vera bara með eina köku sem þarf að skipta sam visku sam­
lega upp í sneið ar og deila út til allra þeirra er sitja við borð ið. Mennt un og
á byrgð í starfi hafa gjarn an ver ið lyk il orð þeg ar kem ur að því að á kvarða
hverj ir skuli fá stærstu sneið arn ar. Ein hvern veg inn virð ast þessi stærð ar­
hlut föll þó vilja skekkj ast þeg ar kem ur að kvenna stétt um.
Það er ekki svo langt síð an að ég gerði nokk uð ít ar lega rann sókn á launa­
mun kynj anna. Þar kom ým is legt afar for vitni legt í ljós. Til dæm is að lækn­
ar víða er lend is báru höf uð og herð ar yfir ótal stétt ir í laun um ­ þar til kon­
um fór að fjölga í þeirra röð um. Þá voru of ur laun lækna úr sög unni. Dæm­
in eru fleiri, hver sem á stæð an fyr ir þessu er. Að finna rót vand ans væri
vafa lít ið efni í marg ar og víð tæk ari rann sókn ir. Það breyt ir því ekki að regl­
an virð ist vera þessi: Kon ur inn ­ krón ur út.
Lík lega eru fáar stétt ir jafn þétt skip að ar kon um og stétt ljós mæðra. Bók­
staf lega allt við starf ið er kven legt. Allt frá dag leg um við fangs efn um að
starfs heit inu sjálfu. Sam kvæmt heima síðu stofn un ar Árna Magn ús son ar í
ís lensk um fræð um er upp runi orðs ins „ljós móð ir“ um deild ur. Þar kem ur
þó einnig fram að fleiri orð í sömu merk ingu megi finna í söfn um Orða­
bók ar inn ar og öðr um heim ild um. Þar komi fram að karl ar hafi líka sinnt
því að taka á móti börn um. Um þá eru þekkt orð in „ljós fað ir“, „ ljósi“ og
„yf ir setu mað ur“. Flest dæmi um orð in eru frá 19. og 20. öld. Það er afar
sorg legt til þess að hugsa að mögu lega væri stað an önn ur ef ljós feð ur þessa
lands væru ekki svo gott sem út dauð stétt.
Það á víst tvennt fyr ir okk ur öll um að liggja ­ að fæð ast og deyja. Yf ir leitt
er lit ið á hið fyrr nefnda sem öllu gleði legri at burð og þar gegna ljós mæð­
ur lyk il hlut verki. Ég vona að ég vakni á morg un við þær frétt ir að rík ið hafi
rif ið upp vesk ið og sam þykkt að borga ljós mæðr um lands ins betri laun.
Sig rún Ósk Krist jáns dótt ir
Tek in hef ur ver ið á kvörð un um
að loka af greiðslu Spari sjóðs Akra­
ness við Still holt frá og með næstu
mán aða mót um. Við skipta vin um
úti bús ins var sent bréf í gær þess
efn is, þar sem þeir eru boðn ir vel­
komn ir til á fram hald andi við skipta
hjá Spari sjóði Mýra sýslu. „Spari­
sjóð ur Akra ness var óarð bær ein ing
í okk ar rekstri og er lok un úti bús ins
lið ur í hag ræð ingu í rekstri SPM. Á
Akra nesi kepp ir spari sjóð ur inn við
rót gró in úti bú frá öll um ís lensku
bönk un um og hef ur það ekki náð
nauð syn legri fót festu til að rétt læta
á fram hald andi rekst ur,“ seg ir Bern­
hard Þór Bern hards son spari sjóðs­
stjóri SPM í sam tali við Skessu­
horn. Úti bú ið á Akra nesi var opn­
að í árs byrj un 2006. Þar eru nú þrír
starfs menn og hafa þeir all ir feng ið
upp sagn ar bréf í kjöl far á kvörð un­
ar stjórn ar SPM. „Banka af greiðslu
úti bús ins verð ur lok að um næstu
mán aða mót en það á eft ir að koma í
ljós hvað verð ur um af greiðslu TM
sem sjóð ur inn hef ur ann ast,“ seg ir
Bern hard jafn framt.
mm
„Nú þeg ar hafa þrjú net ver­
ið gerð upp tæk það sem af er
sumri í Hrauns firði þar sem þeim
hafði hag an lega ver ið kom ið fyr­
ir í hrauni með bökk un um,“ seg ir í
frétt á vef Stanga veiði fé lags Reykja­
vík ur síð ast lið inn sunnu dag, en fé­
lag ið er leigu taki veiði rétt ar í firð­
in um. „ Síðla sum ars hef ur sést til
ó prútt inna manna við ó lög lega iðju
í Hrauns firði. Mun ur inn á þess um
mönn um og öðr um veiði mönn­
um sem vatn ið stunda er sá að þeir
leggja net með bökk un um og jafn­
vel hef ur sést til manna við á drátt­
ar veiði við botn fjarð ar ins þar sem
hrygn ing ar stöðv ar lax fiska er að
finna.“
Þá seg ir í lok frétt ar inn ar á vef
SVFR: „Virð ist sem lít ill hóp­
ur manna af Snæ fells nesi fari
fram með þess um hætti og stundi
sjálftöku í firð in um í formi neta­
veiði og hundsi öll lög og regl ur,
svo og rétt þeirra sem veiði rétt inn
leigja.“
mm
Afli úr mörg um helstu lax veiðiám
lands ins er nú far inn að nálg ast met
og sums stað ar hafa þau þeg ar fall­
ið. Þannig seg ir á vef Lands sam­
bands veiði fé laga í síð ustu viku að
Ytri Rangá haldi á fram sig ur göngu
sinni. Í vik unni áður hafi veiðst
þar yfir 1.900 lax ar, sem er meira
en nem ur með al veiði alls sum ars­
ins í Norð urá síð ustu 10 árin. Ytri
Rangá hafði þannig 3. sept em ber
síð ast lið inn sleg ið fyrri afla met sitt
um 2.777 laxa. Fjór ar aðr ar lax­
veiði ár, all ar hér á Vest ur landi, voru
á sama tíma þeg ar komn ar fram úr
fyrri veiði met um en í flest um þeirra
er eft ir nokk urra vikna veiði. Þetta
eru Norð urá sem hafði bætt sig um
21 lax frá fyrra meti, Langá á Mýr­
um sem var með 130 laxa aukn­
ingu, Haf fjarð ará sem hafði hækk­
að sig um heila 507 laxa og að lok­
um Flóka í Borg ar firði sem kom in
er 22 laxa yfir fyrra metár.
En for svars menn LV hafa vað­
ið fyr ir neð an sig eins og all ir góð­
ir lax veiði menn. „Að vísu má segja
að nýju töl urn ar um veið ina séu
ekki al veg sam bæri leg ar við löngu
sett met, vegna þess að nú er orð ið
mjög al gengt að menn sleppi veidd­
um laxi lif andi í ána aft ur. Því verð­
ur að gera ráð fyr ir að nú sé eitt­
hvað af bók uð um laxi tví veitt,“ seg­
ir á vef síðu LV.
„Lax veið in í sum ar hef ur ver­
ið af bragðs góð,“ sagði Óð inn Sig­
þórs son for mað ur Land sam bands
veiði fé laga í sam tali við RÚV um
helg ina. Hann reikn ar með að hátt
í sex tíu þús und lax ar verði veidd ir í
sum ar. „Sum ar ið 2005 héldu menn
að topp in um væri náð en þá veidd­
ust um 55 þús und lax ar í land inu.“
Óð inn spá ir því að veið in fari yfir
60 þús und laxa áður en tíma bil inu
lýk ur nú í sum ar. Hann seg ir eng an
vafa leika á því að það séu fyrst og
fremst sjáv ar skil yrði sem valdi því
að svo góð ar göng ur séu að skila
sér í árn ar.
mm
Spari sjóðn um á Akra nesi
verð ur lok að
Lík lega hef ur þeim fé lög um í SVFR ekki kom ið til hug ar að sum ar veið in ætti eft ir að verða svo góð sem raun ber vitni. Hér er
Mar inó Mar in ós son með fyrsta lax sum ars ins úr Norð urá þann 5. júní en með hon um á mynd inni er Guð mund ur Stef án Mar í-
as son. Ljósm. hög.
Sum ar veið in stefn ir í að fara
yfir 60 þús und laxa
Hrauns fjörð ur á Snæ fells nesi. Ljósm.
Mats Wibe Lund.
Saka heima menn um veiði­
þjófn að í Hrauns firði
Leiðarinn