Skessuhorn - 04.11.2009, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 4. NÓVEMBER
-Sólskálar-
-Stofnað 1984-
Smiðsbúð 10, 210 Garðabæ
Sími: 554 4300
www.solskalar.is
Þjónustuauglýsingar
Símar: Viðar 894 4556
og Magnús 891 9458
Múrverk
flísalögn
Nýlagnir – breytingar
– viðhald

Kristján Baldvinsson pípulagningameistari
Elmar B. Einarsson pípulagninga- og vélvirkjameistari
Öll almenn
raflagnavinna
Hörður S: 895 1563
Steinar S: 863 6430
Bjarni S: 898 7687
Breyttur lífsstíll
Drekktu í þig orku daglega.
Næringardrykkir frá Herbalife eru
úrvals kostir
Fáðu sendan frían prufupakka. Sesselja
Sími: 659-5819
E-mail: birtad@simnet.is
Ég sá í síð asta tölu­
blaði Skessu horns að
Dala menn eru farn ir
að líta í norð ur í sam­
ein ing ar mál um sveit ar fé laga. Áður
horfðu þeir suð ur í Borg ar fjörð. Ég
velti því fyr ir mér hvort vest ur sé
ekki til í Döl um, þrátt fyr ir að flest sé
í vest ur á Vest ur landi og norð ur varla
til. Ég hef nokkrum sinn um á þess­
um vett vangi vak ið at hygli á þeirri
hug mynd, að sveit ar fé lög in kring­
um Breiða fjörð sam ein ist í eitt sveit­
ar fé lag. Þar á ég við sveit ar fé lög­
in á Snæ fells nesi auk Kol beins staða­
hrepps, Dala byggð ar og Reyk hóla­
hrepps. Ég hef líka reynt að vekja at­
hygli á veg arbót um á Skóg ar strönd
og um Hey dal. Varla hef ur nokk ur
ann ar tek ið und ir þess ar hug mynd­
ir, nema Stranda mað ur inn Skúli Al­
ex and ers son.
Þó þarf ekki að fara nema öld aft ur
í tím ann til þess tíma, þeg ar byggð­
irn ar kring um Breiða fjörð voru
sam tengd svæði at vinnu lega, sögu­
lega og fé lags lega. Þeg ar fé lög tóku
að mynd ast svo sem bún að ar fé lög,
kaup fé lög, kven fé lög og ung menna­
fé lög, náðu sam tök þeirra oft ast yfir
allt þetta svæði. Þeg ar eitt allra fyrsta
átt haga fé lag ið á Ís landi var stofn að
­ Breið firð inga fé lag ið, voru fé lag­
ar þess úr Döl um, af Snæ fells nesi, úr
Aust ur­Barða stranda sýslu, auk fólks
frá Breiða fjarð ar eyj um. Það voru svo
erf ið ar lands sam göng ur og sein ar og
oft mis lagð ar sam göngu bæt ur, sem
splundr uðu þess um byggð um og
sam starfi þeirra og hver fór sína leið.
En hverj ir eru kost irn ir í dag við
sam ein ingu kring um Breiða fjörð­
inn? Allt er enn á sín um stað ­ fjöll og
dal ir, eyj ar og strend ur. Eyj arn ar til­
heyra nú mörg um sveit ar fé lög um og
Breiða fjörð ur inn er stjórn sýslu lega
sem hálf mun að ar laust svæði. Hverj­
ir berj ast fyr ir ör ugg um sigl ing um
yfir Breiða fjörð inn? Það er sundr að­
ur hóp ur í dag. Í sam göng um á landi
virð ast að eins vera tvær átt ir ­ suð­
ur og norð ur og að al lega suð ur. Fáir
huga að kost un um við aust ur ­ vest­
ur teng ingu með góð um veg um yfir
Lax ár dals heiði og Hey dal.
Með góð um sam göng um milli
þétt býl iskjarn anna á norð an verðu
Snæ fells nesi, hafa mynd ast for send ur
fyr ir öfl ug um þjón ustu­ og neyslu­
kjarna. Þarna stend ur út gerð og fisk­
vinnsla traust um fót um. Dal irn ir eru
kjarni land bún að ar ins og til hlið ar
öfl ug ar sveit ir eins og Kol beins staða­
hrepp ur. Hann er núna að súpa seið­
ið af skulda súp unni í Borg ar byggð
og miss ir lík lega fljót lega skól ann í
Laug ar gerði. Gras ið sunn an Hít ará
var ekki eins grænt og menn héldu.
Gríð ar leg ir sam eig in leg ir hags­
mun ir liggja í ferða mennsku og þar
geta Breiða fjörð ur og Breiða fjarð ar­
eyj ar leik ið stórt hlut verk. Vist væn
stefna sveit ar fé lag anna á Snæ fells nesi
vís ar hér veg inn. Dala menn eiga ekki
bara að hugsa um ferða menn ina, sem
koma til og frá Vest fjörð um, held­
ur líka ná um ferð af Norð ur landi
og Snæ fells nesi. Þess ar þrjár at­
vinnu stoð ir ­ sjáv ar út veg ur, land­
bún að ur og ferða mennska, mynda
trausta und ir stöðu fyr ir eitt sveit­
ar fé lag. Með brú yfir Álfta fjörð
og góð um vegi um Skóg ar strönd,
er Búð ar dal ur kom inn í góða ná­
lægð við bæ ina á Snæ fells nesi. Öll
upp bygg ing kring um Breiða fjörð
gagn ast svo Reyk hóla hreppi.
Það hef ur löng um þótt ó kost ur
að sjá ekki fram fyr ir tærn ar á sér.
Því mið ur er um ræða um sam ein­
ingu sveit ar fé laga oft ast mörk uð
af þröng sýni og sér hags mun um.
Sam ein ing í stærri ein ing ar blas­
ir þó við. Öðru vísi ráða þau ekki
við þjón ustu hlut verk sitt s.s. vænt­
an lega yf ir töku á mál um aldr aðra
og fatl aðra svo dæmu séu nefnd.
Og það má ekki gleyma sög unni
og rót um hvers og eins. Allt frá
land námi þró uð ust sam skipt in og
stjórn sýsl an í hreppa, sýsl ur, kjör­
dæmi og marg þætt fé laga net.
Þeg ar Vest ur land var gert að
einu kjör dæmi árið 1959, tókst það
að mörgu leyti vel. Ef Vest lend­
ing ar hafa ekki burði til að skipta
Vest ur landi í fá en öfl ug sveit ar fé­
lög, eiga þeir að fara að hug mynd­
um Aust firð inga og sam ein ast í
eitt sveit ar fé lag. Sím inn, net ið og
stór bætt ar sam göng ur gera það
í raun létt verk. Fyr ir um 1000
árum skipt ust þau Guð rún Ó svíf­
urs dótt ir og Snorri goði á hí býl­
um sín um. Snorri flutti að Tungu
í Döl um og Guð rún að Helga­
felli á Snæ fells nesi. Allt gekk það
snurðu laust fyr ir sig. Er ekki kom­
inn tími til að Dala menn og Snæ­
fell ing ar rugli aft ur sam an reit­
um sín um og bjóði ná grönn un um
með?
Reyn ir Ingi bjarts son,
á huga mað ur ,,að vest an
fyr ir sunn an“.
Net fang: reyniring@internet.is
Ís lenska þjóð­
in þarf á end ur hæf­
ingu að halda. Við
höf um ver ið nið ur­
lægð. Pólítíkus ar, eft ir lits að il ar og
at vinnu rek end ur of mátu mögu leika
Ís lands í sam keppni þjóð anna. Við
lét um blekkj ast af hroka og mis­
kunn ar leysi. Hætt um að velta okk­
ur upp úr ís lenska hrun inu, áður
undr inu. Þjóð in er úr vinda og þarf
að skipta um gír, sækja fram og rifja
upp allt það já kvæða sem ein kenn ir
land og þjóð.
Þjóð in er ein stór fjöl skylda
þar sem hver og einn er með sinn
rekstr ar­og efna hags reikn ing. Al­
þingi er eins kon ar í gildi for eldr­
anna, sem horft er til með von í
brjósti um að sátt ná ist á heim il inu
og ör yggi barns ins sé tryggt. Ó mál­
efna leg um ræða, ofsa feng ið rifr ildi,
hróp, frammíköll, niðr andi setn­
ing ar, fúk yrði, enda laus um ræða
um for tíð ina, sök ina og smán ar lega
lít il um ræða um tæki fær in og end­
ur hæf ingu þjóð ar inn ar fram kall a
kvíða, ör ygg is leysi og van líð an sem
er ekki góð upp skrift að and legri
upp bygg ingu fjöl skyld unn ar.
Eitt meg in hlut verk ráða manna
lands ins er að há marka vellíð an
þjóð ar inn ar. Þeg ar þjóð ar skút an
sigl ir í lífs ins ólgu sjó er það synd og
skömm að stjórn ar sinn ar og stjórn­
ar and staða skuli ekki hafa kom ist að
sam komu lagi um sigl inga stefn una.
All ir flokk ar áttu að axla á byrgð og
taka bein an þátt í Ices ave mál inu.
Þá hefðu all ir ver ið upp lýst ir frá
fyrstu hendi um samn ings mögu­
leik ana hverju sinni. Að auki áttu
all ir flokk ar þings ins að koma að
fjár laga gerð og móta fjár laga stefn­
una mið að við ríkj andi á stand. Það
þarf nýja hugs un.
Að gát skal höfð í nær veru sál ar.
Um ræð an á Al þingi á að sam eina
og styrkja ís lenska þjóð ekki sundra
henni og blekkja. Um ræð an á ekki
að hafa þau á hrif að ota hags muna­
að il um sam an í ill víg ar deil ur sam­
an ber ræðu fé lags mála ráð herra á
þingi ASÍ ný ver ið. Um ræð an á að
vera hvetj andi og upp byggj andi til
að auð velda á kvörð un ar töku um
allt þjóð fé lag ið.
Verk efni Al þing is, rík is stjórn ar­
inn ar, fjöl skyldna og fyr ir tækja hafa
sjald an eða aldrei ver ið flókn ari og
um fangs meiri en nú. Vanda mál in/
verk efn in eru ekki bara fjár hags­
legs eðl is. Þjóð in er mjög ó sátt.
Hún þarf á and legri hvatn ingu og
and legri þjálf un að halda til þess að
flýta fyr ir end ur reisn Ís lands.
Ég hvet því Al þingi og rík is stjórn­
ina til að hefja mark vissa and lega
og lík am lega end ur hæf ingu þjóð­
ar inn ar. Form legt tákn rænt upp­
haf verk efn is ins yrði er Al þingi og
rík is stjórn sett ust sam an t.d. á nám­
skeið sem kennt er í EHÍ er kall­
ast „Lausn a mið uð nálg un í lífi og
starfi“. Þar sem sjón ar horn ið eða
á hersl an er á lausn ina en ekki vand­
ann, lausn a tals í stað vanda mála tals.
Nám skeið ið fari fram á þing fundi í
beinni lýs ingu í sjón varpi sem hluti
af gagn sæi og hvatn ingu þings ins til
þjóð ar inn ar. Nám skeið ið var mér
hvatn ing og góð lexía á lausn a mið­
aðri leið í gegn um líf ið.
Sam ein að Al þingi og rík is stjórn
sam þykki fjár mögn un um end ur­
hæf ingu þjóð ar inn ar þar sem ríki,
sveit ar fé lög og fyr ir tæki eru hvött
til að boða til fund ar með í bú­
um lands ins. Fund ar efn ið yrði:
„Hvern ig get um við auk ið vellíð­
an þjóð ar inn ar?“ Þessi hóp vinna/
um ræða yrði okk ur öll um holl og
myndi hvetja okk ur til dáða. Sam­
ein að Al þingi og rík is stjórn hvetji
þjóð ina til að taka þátt í al mennu
fé lags starfi m.a. til að styrkja sam­
heldni þjóð ar inn ar. Sam ein að Al­
þingi og rík is stjórn komi reglu lega
fram með hnit mið að ar upp lýs ing ar
til al menn ings með mark viss um og
læsi leg um hætti um stöðu og horf­
ur Ís lands til leið bein ing ar fyr ir
íbúa og hags muna að ila.
Að lok um
Ís lensk út rás á og átti rétt á sér
en ekki á þann hátt sem við höf­
um reynslu af. Hætt um að tala um
að út rás á er lenda mark aði sé nei­
kvæð, ger um orð ið út rás aft ur að
ein hverju já kvæðu í huga fólks. Við
höf um nóg fram að færa tengt auð­
lind um okk ar, reynslu, mennt un og
lífs ins gæð um. Hrun ið varð okk ur
dýrt en einnig dýr mætt. Við get um
eign fært reynsl una og miðl að henni
til kom andi kyn slóða jafnt heima
og er lend is sem víti til varn að ar. Á
einni nóttu var þjóð inni kippt nið­
ur á jörð ina og verð mæta mat okk­
ar breytt ist til hins betra að mínu
mati.
Við erum skuldug þjóð, en við
meg um ekki gef ast upp á því að
skapa hér þjóð sem er sátt við líf­
ið og til ver una. Gleðj umst yfir
hverju já kvæðu spori í átt að auk­
inni vellíð an og sjálfs trausti þjóð­
ar inn ar. Æfum okk ur að hugsa já­
kvætt. Við get um aldrei tap að á því,
þrátt fyr ir erf ið ar að stæð ur hvers
og eins.
Stefn um að því að vera fyr ir­
mynd ar þjóð og end ur heimt um
virð ingu og sjálfs traust okk ar með
ein föld um lausn um sem kosta ekk­
ert, með breyttu upp byggj andi hug­
ar fari. Far sæl á kvarð ana taka okk ar
allra á end an um skil ar sér svo aft­
ur í já kvæð um for merkj um rekst­
ar­ og efna hags reikn ings Ís lands hf.
Ráða menn, fáið þjóð ina til að svara
spurn ing unni: Hvern ing get um við
auk ið vellíð an okk ar?
Ég treysti í bú um lands ins til að
koma með raun hæf ar lausn ir til
leið bein ing ar fyr ir sig og ráða menn
þjóð ar inn ar.
Stur laug ur Stur laugs son,
við skipta fræð ing ur og for mað ur
Í þrótta banda lags Akra ness.
sturlaugur.sturlaugsson@gmail.com
Pennagrein
Pennagrein
Lúin þjóð í landi tæki fær anna - sækj um nú fram
Hvers vegna ekki sveit ar fé lag ið Breiða fjörð ur?