Skessuhorn - 01.06.2011, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ
Sjómannadagurinn
„ Þetta út gerð ar fyr ir tæki hef ur
ver ið fjöl skyldu fyr ir tæki síð an 1955
en stofn end ur voru bún ir að gera út
síð an 1949. Í mörg ár voru gerð ir út
tveir bát ar, bæði Hrönn og Svein­
björn Jak obs son. Nafn ið á fyr ir tæk­
inu; Dverg ur, er lík lega til kom ið
vegna lít il læt is stofn end anna,“ seg­
ir Eg ill Þrá ins son skip stjóri á drag­
nót ar bátn um Svein birni Jak obs­
syni SH þeg ar tal að er við hann um
borð í bátn um við bryggju í Ó lafs­
vík. Hann er líka eig andi að út gerð­
inni enda son ur ann ars stofn and ans.
„ Gamli Svein björn Jak obs son, sem
er 120 tonna tré bát ur og er núna
hvala skoð un ar bát ur á Húsa vík.“
Byrj aði á sjó eft ir
ferm ingu
Eg ill byrj aði á sjó fljót lega eft­
ir ferm ingu. „Ég var fyrst á Hrönn
SH. Við vor um á dragnót, svo var
far ið á net og svo aft ur á línu og net,
eins og seg ir í text an um. Þenn an
bát keypt um við fyr ir fimm árum.
Þá hét hann Sæ björg og var frá
Hólma vík. Þetta er góð ur bát ur og
það var ný bú ið að taka hann all an í
gegn þeg ar við feng um hann. All­
ar í búð ir voru nýj ar, allt í stýr is húsi
og það hafði allt ver ið gert nýtt og
bát ur inn nán ast ber stríp að ur fyr­
ir. Strák arn ir á Hólma vík sem áttu
hann sáu fram á að þurfa að úr elda
marga báta vegna reglna sem þá
voru og tóku þann kost inn að láta
taka allt ofan af þess um og end ur­
byggja hann eins og nýj an bát.“
Vél stjóra nám ið var það fyrsta
sem Eg ill lagði fyr ir sig í fram­
halds námi. Hann fór í Vél skóla Ís­
lands einn vet ur og tók þar fyrsta
stig ið sem gaf 500 hest afla rétt­
indi. Árið 1970 fór hann svo í Stýri­
manna skól ann og lauk hon um með
full um skip stjórn ar rétt ind um. Síð­
an var hann vél stjóri, stýri mað ur
og skip stjóri. Hann stend ur á sex­
tugu í dag. „Ég ætla að vera á fram
á sjó, svo fram ar lega sem við fáum
frið til að veiða fyr ir stjórn völd um.
Þetta er þannig núna að við róum
bara tvo daga í viku, á mánu dög um
og þriðju dög um. Afl inn er svona
15­20 tonn í róðri enda er nóg af
fiski, sem ekki má sækja. Stjórn un­
in á þessu er að setja allt til and skot­
ans. Kvóta kerf ið er að vísu ekk ert
nýtt. Við í þess ari út gerð erum eng­
ir sæ greif ar og feng um eng an kvóta
gef ins. Það er ver ið að búa til nýja
stétt sæ greifa með því að út hluta
6.000 tonn um í þess ar strand veið ar.
Mér líst illa á þetta. Þarna er ver­
ið að taka af því sem við ætt um að
fá til að bæta upp skerð ingu síð ustu
ára og af henda það öðr um, helst
virð ist það vera til þeirra sem hafa
ver ið að selja sig út úr kvóta kerf­
inu. Það eru ekki ung lings strák ar,
sem eru að byrja með þessu strand­
veiði kerfi, þeir fá enga pen inga til
að kaupa bát,“ seg ir Eg ill og hon­
um er mik ið niðri fyr ir þeg ar þessi
mál eru rædd.
Vill láta sæ greifa veiða
það sem við eig um
„ Þetta kerfi ger ir það að verk um
að við get um skipt á veiði heim ild­
um við aðra út gerð ar menn. Við átt­
um til dæm is rækju kvóta, sem var
tek in af okk ur með einu hand taki,
þetta kall að ist út hafs rækju kvóti og
við höfð um get að skipt hon um út
fyr ir ann að, út gerð ar menn irn ir
hér á nes inu og höfð um gert það í
gegn um tíð ina. Svo þeg ar kem ur að
aukn ingu þorskskvót ans, sem búið
er að skerða hjá okk ur und an far in
ár, þá vill Jón sjáv ar út vegs ráð herra
láta ein hverja aðra veiða hann, sæ­
greif ana sem selt hafa frá sér kvót­
ann. Við höf um ver ið að veiða um
600­700 tonn á ári með því að leigja
smá veg is til okk ar en kost ur inn við
að vera með dragnót er að við fáum
bland að an afla en ef við vær um á
net um fengj um við bara þorsk.“
Fimm manna á höfn er á Svein­
birni Jak obs syni og Eg ill seg ir að
sjötta mann in um yrði bætt við ef
ein hver aukn ing kvóta kæmi. Afl­
inn fer all ur á mark að og er unn­
inn víða en hann seg ir að sér sýn­
ist að megn ið af afl an um sé unn inn
á Snæ fells nesi. Tak mörk un veiði­
heim ilda ger ir það að verk um að
sjó sókn in er ekki í lík ingu við það
sem var áður. „Við erum eins og
kenn ar arn ir áður fyrr. Erum í fríi
júní, júlí og á gúst, fáum gott jóla frí
og páska frí. Þetta er ekki sjó sókn í
lík ingu við það sem var í gamla daga
þeg ar við rer um alla daga og menn
voru í stakkn um frá fyrsta jan ú ar
og fram að ell efta maí þeg ar ver tíð
lauk.“ Afl inn sem Svein björn Jak­
obs son kem ur með er mjög bland­
að ur. „ Þetta er þorsk ur, ýsa, koli,
sól koli og ým is legt ann að.
Smá bát arn ir í dag eru
eng in leik föng
Kost ur inn við út gerð héð an að
ut an verðu Nes inu er að það er stutt
á mið in héð an. Þess vegna hef­
ur þessi báta út gerð hald ið velli hér
en dal að víða ann ars stað ar. Þessi
ver tíð ar bát ar, svoköll uðu, af þess­
ari stærð, svona hund rað tonna og
yfir eru ekki til víða á land inu leng­
ur. Héð an frá Ó lafs vík eru sex bát ar
af þess ari stærð gerð ir út en stefn an
virð ist vera sú að koma öll um yfir
á ein hver smá horn, þar sem ekki
er neitt til neins. Ann ars eru þess­
ir smá bát ar eng in leik föng leng ur.
Þeir eru með fleiri hund ruð hest­
afla vél ar og þar geta ó lærð ir bara
sett í gang. Hér um borð þurf um
við lærða vél stjóra til að sjá um allt
og það í góðu lagi. Nú sjá um við
plast báta fara í línuróð ur með á líka
mikla línu og 200 tonna bát ar fóru
með áður fyrr, fjöru tíu til fimm­
tíu bjóð. Svo eru all ir að furða sig
á því að að eins þrír til fjór ir karl­
ar séu um borð. Þetta eru bara svo
af kasta mikl ir og öfl ug ir bát ar en
rétt indi stjórn end anna virð ast ekki
þurfa að fylgja þró un inni.“
Sjó manna dag ur inn
stærri í minn ing unni
Eg ill seg ir nóg af fiski í sjón um
og öll vanda mál sjáv ar út vegs ins
snúi að stjórn völd um. Hann seg ist
taka þátt í því sem um sé að vera á
sjó mann dag inn í Ó lafs vík. „Ég fer
inn í Klif og tek svo þátt í hóp sigl­
ingu hér og sigli með þá sem vilja
koma með. Ann ars er sjó manna­
dag ur inn miklu stærri í minn ing­
unni. Kannski af því að þá var mað­
ur ung ur, laus og lið ug ur,“ seg­
ir Eg ill Þrá ins son, skip stjóri og út­
gerð ar mað ur í Ó lafs vík.
hb
Gísli Ó lafs son hef ur ver ið sjó­
mað ur mest alla sína tíð en síð ustu
árin hót el hald ari á Hót el Fram nesi
í Grund ar firði. Gísli hætti þó ekki
al veg sjó mennsku því í fyrra keypti
hann gaml an og fal leg an eik ar­
bát, Skát ann, sem sokk ið hafði við
bryggj una í slippn um á Akra nesi og
gerði hann upp. Nú heit ir bát ur inn
Láki SH og Gísli sigl ir með ferða­
menn á hon um út frá Grund ar firði.
Hann og bróð ir hans skipt ast á um
skip stjórn ina. Bát ur inn er glæsi leg­
ur og Gísli seg ir ferða menn njóta
þess að sigla.
„Við fór um nokkr ar ferð ir í
á gúst í fyrra en vor um bara of sein­
ir með hann. Við gerð um við bát­
inn í slippn um á Akra nesi og nut­
um að stoð ar Gunn ars Ring sted og
hans manna frá Dan í els slipp, sem
rek ur skipa lyft una á Akra nesi. Síð­
an kláruð um við að setja rekk verk­
in á hann hérna heima og setja í
hann all an ör ygg is bún að. Síð an
feng um við skoð un og leyfi til að
flytja ferða menn á hon um í lok júlí
í fyrra.“
Gísli seg ist vera bú inn að kynna
þess ar sigl ing ar fyr ir ferða skrif stof­
um og einnig fyr ir þeim hóp um
og ein stak ling um sem eigi bók að á
Hót el Fram nes í sum ar, sama hafi
Far fugla heim il ið í Grund ar firði
gert og síð an sé byrj að að aug lýsa
þess ar sigl ing ar sér stak lega.
„Við sigl um út að Mel rakka ey, þar
er mik il lundi og fjöl breytt fugla líf,
við sigl um um hverf is eyj una en þar
er bann að að fara í land. Síð an sigl­
um við út í sund ið, skoð um hrefn­
urn ar sem eru þar oft ast og alltaf
eitt hvað um höfr unga. Svo renn um
við oft fyr ir fisk á leið inni í land en
við erum með nokkr ar stang ir um
borð. Þeir sem far ið hafa í þess ar
ferð ir eru mjög á nægð ir með þær.“
Gísli seg ist þarna fá smá út rás fyr­
ir sjó mennsk una í sér auk þess sem
hann skreppi oft út á fjörð inn með
vin um og kunn ingj um á minni báti.
„Við Rögn vald ur vin ur minn og
ná granni skrepp um oft hérna út á
báti sem við eig um. Þá renn um við
fyr ir fisk hérna út á Kross nes hell­
unni, sem eru okk ar mið, við för um
nú ekki lengra en þarna náum við
yf ir leitt í nokkra fiska.“
Fyrsta bát inn sinn keypti Gísli
árið 1986, sá var 1,7 tonn og Gísli
var á grá sleppu á hon um og skaki
seinni part sum ars. „Árið 1988
keypt um við svo sóma bát ég og
Krist inn bróð ir minn en hann var
síð an alltaf með mér í þessu og
pabbi, Ó laf ur Gísla son, hafði líka
ver ið í þessu með mér frá upp hafi.
Svo keypt um við ann an sóma bát
1988 og vor um þá með tvo báta.
Við seld um ann an bát inn og keypt­
um stærri bát en þá komi þriðji
bróð ir inn inn í út gerð ina, Skarp­
héð inn Ó lafs son, sem á einmitt
Láka með mér núna og er að al skip­
stjór inn á hon um. Við vor um líka
með fisk verk un um tíma. Svo hætt­
um við þessu brasi 2006 og ég sneri
mér að hót el inu en þeir gera enn út
einn bát á grá sleppu og færi.“ Gísli
er með 30 tonna skip stjórna rétt­
indi, sem dug ar á Láka. Hann seg­
ist þó vera á leið inni á nám skeið til
að læra hvern ig á að stjórna fólki
um borð í bát. „Ég kann að koma
fiski ofan í lest en það er ann að mál
hvern ig á að halda fólk inu á dekk­
inu,“ seg ir Gísli Ó lafs son hót el­
stjóri og sjó mað ur í Grund ar firði.
hb
Eg ill Þrá ins son út gerð ar mað ur og skip stjóri í Ó lafs vík
Verð á sjó svo lengi sem ég hef frið til að
veiða fyr ir stjórn völd um
Á brú ar væng Svein björns Jak obs son ar.
Eg ill í skip stjóra stóln um á Svein birni Jak obs syni.
Hót el stjór inn sem þó er á fram sjó mað ur
Ferða menn ganga í land úr Láka í Grund ar fjarð ar höfn. Að þessu sinni var sviss­
neskt ferða þjón ustu fólk á ferð en að eins var hægt að fara með það í stutta ferð í
norð an bræl unni.
Gísli Ó lafs son hót el stjóri á Hót el Fram nesi.