Skessuhorn - 01.06.2011, Side 42

42 MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ
Á bökk um Hvít ár í Borg ar firði
kúra nokk ur hús, hvert með sínu
heiti, sem eitt sinn áttu það sam­
eig in legt að tiheyra garð yrkju býli.
Öll voru þau byggð úr landi Brú­
ar reykja og val inn stað ur þarna
vegna heita vatns ins sem nóg er
af á svæð inu. Í dag eru gróð ur hús­
in not uð í ann að en enn er merk­
inu hald ið á lofti þótt á ann an hátt
sé. Á Lauf skál um býr Sindri Arn­
fjörð á samt eig in konu sinni Ásu
Er lings dótt ur. Í ríf lega tutt ugu ár
hef ur hann rek ið eig in garða þjón­
ustu, plant að trjám, lagt stíga og
skipu lagt garða en starfs tím inn í
garða þjón ustu er orð inn rúm lega
30 ár. Það var ást in sem dró hann
í Borg ar fjörð inn á sín um tíma árið
1986 og það an hef ur hann ekki
far ið síð an. Nú hyll ir und ir breyt­
ing ar hjá Sindra sem unn ið hef ur
fyr ir Vest lend inga í lang an tíma.
Árið 2007 fékk hann stað fest ingu
á grun sín um að hann væri með
sjúk dóm sem hef ur orð ið þess
vald andi að nú er svo kom ið að
hann verð ur að hætta að vinna alla
erf ið is vinnu. Sindri seg ir frá mót­
un lands og lífs í op in skáu og ein­
lægu við tali.
Nafn ið blasti
við all an tím an
Sindri Arn fjörð Sig ur garð ars­
son er al inn upp á höf uð borg ar­
svæð inu með ræt ur úr móð ur­
legg í Dali en föð ur legg úr Arn­
ar firði. Fað ir inn vildi við halda
tengsl um við sína sveit og skírði
því börn in Arn fjörð vegna upp­
runans. Ein hvern veg inn varð það
svo að yngsti son ur inn, Sindri, hóf
snemma að vinna við mót un garða
þótt löng un in hafi stað ið til að læra
vegg hleðsl ur þá komst hann fljótt
að því að lík ams bygg ing in hent aði
ekki til þeirra verka, en Sindri er
lang ur og grann vax inn. Í Borg ar­
fjörð inn kom hann árið 1986 og
hóf störf hjá Kára Að al steins syni á
Lauf skál um við lóða gerð og hellu­
lögn. Árið 1990 á kveð ur Kári að
hætta þeirri starf semi og Sindri
tek ur við. Það eru því 21 ár í vor
síð an hann hóf rekst ur fyr ir tæk­
is síns sem var reynd ar nafn laust
um tíma. Það var mág kona hans
sem benti á að föð ur nafn ið hent­
aði afar vel í fyr ir tæk is nafn í svona
starf semi, Sig ur­Garð ar hef ur fyr­
ir tæk ið heit ið síð an.
Mátti ekki vera
að því að fara í nám
Sindri hef ur þjón að öllu Vest ur­
landi bæði í hönn un garða og að
leggja hell ur og steina, sem kannski
hef ur ver ið hans að als merki. Víða
þar sem hellu lagn ir ber á góma
kem ur nafn Sindra upp á sama tíma.
En margt hef ur breyst á þeim tutt­
ugu árum sem lið in eru síð an fyr­
ir tæk ið Sig ur­Garð ar hóf starf semi
sína. „Ég ætl aði alltaf að fara að
læra garð yrkju eða eitt hvað tengt
henni,“ seg ir Sindri þeg ar talið
berst að starfstitl in um hans. „Það
hefði hins veg ar þýtt að ég hefði
orð ið að fara úr hér að inu og þá ekki
get að sinnt verk efn um og við skipta­
vin um á með an þannig að með leyfi
Kára, sem ég byrj aði að vinna hjá,
fékk ég starfs tit il inn garð yrkju­
mað ur og hef hald ið hon um síð an.
Þetta er í raun eins og starfs tit ill inn
bóndi. Það seg ir ekki margt en samt
allt. Eina próf ið sem ég er með eru
vinnu véla rétt indi. Það hef ur reynd­
ar oft kom ið sér vel,“ seg ir Sindri og
bros ir.
Í upp hafi skyldi
end inn skoða
Sindri legg ur á herslu á að fólk sjái
heild ar mynd ina fyr ir sér áður en
ráð ist er í að planta eða vinna garð.
„Það er margt sem huga þarf að
þeg ar land er mót að. Smekk ur fólks
er mis jafn. Sum ir vilja há tré, aðr ir
lægri og jafn vel runna. En gera þarf
ráð fyr ir í öll um til fell um að plant an
vex, hækk ar og breikk ar. Það er sem
dæmi allt of al gengt að fólk planti
trjám, nærri hús um eða raf lín­
um sem verða, ef allt geng ur eft ir,
of há vax in fyr ir um hverfi sitt. Það
þarf að velja stað sem hent ar stærð­
inni. Spyrja þarf hvað viltu að tréð
ger i fyr ir þig, hverju við plönt um og
hvar. Tal að er um að gera þurfi ráð
fyr ir að full vax ið greni tré þurfi um
sex metra rými og aspir fjóra metra.
Ann ars þarf að fella tré og all ir
verða leið ir. Reynd ar eru Ís lend ing­
ar oft að fella vit laus tré, ef svo má
að orði kom ast. Birki og reyni tré
eru sem dæmi mik ið mun skamm­
líf ari en lerki og greni. Í mínu um­
hverfi eru fimmt án stór tré sem þarf
að fella því þau trufla raf lín urn ar.
Rarik hafði þá stefnu að færa raf lín­
ur í jörð fyr ir tré og ég vildi gjarn an
að það gilti enn. Hér gild ir sem oft
áður, í upp hafi skyldi end inn skoða.
Hvern ig mun svæð ið líta út eft ir tíu
eða tutt ugu ár? Kannski er það þess
vegna sem fólk vill fá stór tré strax.
En oft er það ekk ert betra. Tréð er
lengi að mynda rót, fá góða festu
þannig að minna tré er oft orð­
ið stærra en hið stóra þeg ar upp er
stað ið. En marg ir mega ekki vera að
því að bíða og skilja svo ekk ert í því
af hverju ekk ert ger ist.“
Erfitt að koma á papp ír
Þeg ar talið berst að garða skipu­
lagi seg ir Sindri að þar hafi margt
breyst. „Fólk bað mig oft um að
skipu leggja fyr ir sig garða sem í
sjálfu sér var ekk ert mál og víða hef
ég unn ið og mót að garða eft ir eig­
in hönn un. En verra var að koma
hug mynd un um á papp ír. Ég sá út­
kom una fyr ir mér eft ir að hafa tek­
ið stað inn út ef svo má að orði kom­
ast og gat riss að á blað en munn leg
út skýr ing varð að duga. En í dag er
fólk meira far ið að láta teikna fyr­
ir sig lóð ir. Þar ligg ur mik il breyt­
ing.“
Áður en eitr að er
Með breyttu tíð ar fari, lengri
sumr um og hærri hita, hef ur bæði
flóra og fána breyst. Nýj ar gerð­
ir skor dýra eru mætt ar sem ekk ert
virð ast ætla að hopa og gróð ur sem
mann fólk lang ar ekki að hafa mik ið
af, hef ur dreifst. Einnig er stað reynd
að beit ar mynst ur bú fjár er ann að en
var og halda því ekki ó æski leg um
plönt um leng ur í skefj um. Sindri
seg ist ekki hafa gef ið sig út fyr ir að
eitra í nærri tíu ár þótt hann eigi sér
nokk ur gælu verk efni á því sviði. „Ég
hef ver ið að eitra fyr ir njóla á stað
þar sem hann var alls ráð andi áður
og hafði kæft ann an gróð ur. Það
hef ur gef ið góða raun. Hins veg ar
á mað ur að hugsa áður en massíf­
um eit ur efn um er beitt. Við erum
sem dæmi að eyði leggja mat ar kistu
fugl anna með því að eitra of mik ið.
Ég get al veg skil ið eig and ann sem
kem ur að runn an um sín um sköll­
ótt um eft ir árás maðka eða ann arra
kvik inda að hann vilji bara taka eit­
ur brús ann og ráð ast á kvik ind in en
þetta er ekki al veg svona ein falt þótt
suma ó væru sé ekki hægt að kom ast
fyr ir öðru vísi en að nota eit ur. Líf­
keðj an get ur öll beð ið tjón af og það
er líf alls stað ar. Það er því spurn ing
um að reyna að vera meira vak andi,
grípa fyrr inn í og nota um hverf­
is vænni að ferð ir. Græn sápu blanda
ger ir heil mik ið gagn og eins sauð
mamma mín alltaf rabbb ara blöð í
vatni. Lét þau kólna í vatn inu, tók
þau síð an úr og not aði seyð ið til að
bægja ó værunni frá. Mörg af þess­
um kvik ind um loka sig reynd ar af
yfir dag inn þannig að oft get ur ver­
ið ár ang urs rík ara að úða á þau að
kvöldi eða nóttu.“
Land ið að láni
Sindri ber mikla virð ingu fyr ir
nátt úr unni og land inu sem við fáum
að láni, eins og hann orð ar það.
„Ég vil biðja fólk að hugsa vel um
um hverfi sitt og nátt úr una. Það er
nefni lega spurn ing hvort við séum
bara ekki nógu dug leg að nota þær
plönt ur sjálf sem við vilj um eyða.
All ar plönt ur gera gagn og mik ið
af okk ar versta ill gresi hef ur mik inn
lækn ing ar mátt. Við erum bara ekki
nógu góð í að not færa okk ur það
sem nátt úr an býð ur upp á. Kannski
eru það holl ustu plönt urn ar sem við
úðum eitr inu á. Njóla blöð eru ágæt
í sal at og margt má nota úr hvönn­
inni sem dreif ir sér um holt og móa.
Eins vil ég benda fólki á að ganga
vel um og koma því sem við erum
hætt að nota á þann stað sem það
á að vera, t.d. í end ur vinnslu. Ekki
setja ruslið bara á bak við hús eða
láta það liggja á víða vangi. Marg ir
mættu hugsa sinn gang þarna. Enn
er því mið ur þannig á nokkrum
stöð um að fram hlið in er bara fín.“
Líf ið er eins og hellu lögn, það er lagð ur einn steinn í einu
Rætt við Sindra Arn fjörð garð yrkju mann á Lauf skál um
Sindri Arn fjörð býr á Lauf skál um, rek ur fyr ir tæk ið Sig ur­ Garða en er einnig margt ann að til lista langt. Hér er hann inni í bíl
sem hann er að inn rétta.
Sindri hef ur um æv ina lagt að minnsta kosti fjóra hekt ara af hell um. Hér er
hann að bæta ögn við.
Það er svo margt hægt að gera í dag þeg ar kem ur að mót un lands og lóða. Hér er stétt sem garða þjón ust­
an Sig ur­Garð ar lagði. Síð an var möl sett í kring og þöku lagt með lyng þök um þannig að allt virð ist eins og
nátt úr an sjálf hafi skap að þetta, sem sagt glæsi leg út koma.