Skessuhorn - 03.04.2012, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL
Bær inn Glit stað ir í Norð ur ár dal
er þeim meg in í daln um sem þjóð­
veg ur inn er ekki. Stend ur nokk­
uð hátt í lands lag inu á svæði sem
heima menn kalla Strönd ina, sem
ligg ur á milli bæj anna Glit staða og
Skarðs hamra en þar ligg ur veg ur­
inn nið ur við Norð urá. Lit ið heim
að bæn um er snyrti mennska í fyr ir­
rúmi. Það hef ur ekk ert breyst þótt
ný kyn slóð hafi tek ið þar við bús­
for ræði. Öll um bygg ing um ætíð
ver ið vel við hald ið og því var auð­
veld ara að taka við en ella. Jörð in
hent ar vel til bú skap ar, hvort sem
búið er með kind ur eða kýr, en er
nokk uð erf ið. Þar búa nú í nýrra
í búð ar hús inu hjón in Eið ur Óla son
frá Klett stíu og Guð rún Sig ur jóns­
dótt ir frá Glit stöð um, með fjór um
börn um sín um. Þau segj ast hafa
tek ið við góðu búi frá for eldr um
Guð rún ar, þeim Sig ur jóni Valdi­
mars syni og Auði Ei ríks dótt ur og í
raun gert kleift að taka við. Fram­
hald hef ur ver ið að góðri yrk ingu
jarð ar og bygg inga og nú stend­
ur til að stækka fjós ið. Eið ur og
Guð rún buðu í bæ inn á dög un um,
ræddu fram tíð bú skap ar á Ís landi,
sveita líf ið og ýmis önn ur mál.
All ir gátu í raun
tek ið við
Yng ri hjón in á Glit stöð um eru
bæði upp al in í sveit inni. Hann er
frá Klett stíu en hún frá Glit stöð­
um. Þau kunna vel við það frjáls­
ræði sem fylg ir því að búa í sveit,
hafa gam an af bú skap og eru glögg
á nátt úr una, ekki síst hús bónd inn.
Það var svo árið 2000 að þau á kváðu
að leigja jörð, hús og bú stofn af for­
eldr um Guð rún ar, svona til að prófa
fyrst hvort þau hefðu á huga á þessu
lífs starfi. Á kvörð un var tek in og ári
síð ar keyptu þau bú stofn og vél ar
og síð an af gang inn, jörð og bygg­
ing ar, fyr ir tveim ur árum. „Það er
svo að í raun hefði hvert systk ina
minna sem var get að hugs að sér að
búa," seg ir Guð rún. „Þau hafa öll
jafn gam an af því að vera í sveit og
vinna bú störf, ekki síst syst ir mín,
en ég á tvö systk ini. Það var eig in­
lega spurn ing um hvort þeirra næði
sér í svona bónda karl," bæt ir Eið­
ur bros andi við, „lík lega hef ur þetta
leg ið þar." Þeg ar Guð rún og Eið­
ur hófu bú skap voru 150 ær í fjár­
hús un um og því hef ur ver ið hald ið
þannig en Sig ur jón frá far andi bóndi
hef ur mik ið séð um að hirða um féð
að sögn Guð rún ar. „Við erum búin
að stækka kúa hóp inn tölu vert síð­
an við tók um við. Í dag eru um 70­
80 grip ir í fjós inu. Við byrj uð um á
því að kaupa kvóta og kýr á sín um
tíma og gát um það vegna þess að
við þurft um ekki að kaupa jörð ina
með öllu í upp hafi. Það er ó met­
an legt að hafa feng ið að stöðu til að
koma und ir sig fót un um á þenn­
an hátt, fylla fjós ið fyrst. Öðru vísi
hefð um við ekk ert geta búið hér."
Eið ur tek ur und ir orð Guð rún ar
og seg ir að það hljóti að vera ó ger­
legt fyr ir ungt fólk að hefja bú skap
í dag, þurfi það að gera allt í senn,
kaupa jörð og auka við bú stofn inn í
leið inni. „All ar vél ar til land bún að­
ar eru sem dæmi mjög dýr ar enda
höf um við að eins far ið í það und an­
far ið að eiga vél ar með öðr um."
Raf virkinn og rekstr ar­
fræð ing ur inn
Áður en á kveð ið var að setj ast að
á Glit stöð um hafði Eið ur lært raf­
véla virkj un, með hlé um, eins og
hann orð ar það. „Ég var að vinna
við fag ið í ein hver tíu til fimmt án
ár. Var reynd ar bú inn að stofna eig­
ið fyr ir tæki, lík lega einu og hálfu
ári áður en við hóf um bú skap hér,
sem ég seldi síð an. Nú er aft ur
kom inn mark að ur fyr ir svona við­
gerð ir, en ég er samt hætt ur," seg ir
Eið ur og bros ir. Hann við ur kenn­
ir þó að hann hafi svo lít ið gam an af
raf virkj un og að gera við ým is legt,
kannski mest það sem skipt ir litlu
máli. Þó er vit að að þessi kunn átta
hef ur kom ið sér á gæt lega í upp­
bygg ingu bús ins.
Guð rún fór í Há skól ann á Bif röst
og lærði rekstr ar fræði, eins og það
nám hét þá. Hún ætl aði að taka öllu
ró lega, tveggja ára nám á fjór um
árum, enda börn kom in til sög unn­
ar. Brjósklos og nýr fjöl skyldu með­
lim ur ollu því hins veg ar að nám­
ið var tek ið á fimm árum og út­
skrift árið 2003. „ Þetta nám hef ur
nýst mér vel á marg an hátt," seg ir
Guð rún, „bæði hér heima og eins
í at vinnu skyni. Ég sé um bók hald­
ið fyr ir okk ur og fleiri svo ein hver
dæmi séu nefnd."
Reynt að létta
und ir bú störf in
Ungu hjón in á Glit stöð um voru
sam mála um það í upp hafi að vinna
sér til hægð ar. Eng in á stæða væri
til að verða slit upp gef in á miðj um
aldri vegna of mik ils lík am legs erf­
ið is. Það hlyti að vera hægt að búa
sér í hag inn. Fljót lega var því far­
ið að huga að ein hverju sem létta
mætti störf in. Á ár un um 2005­6
var sett upp heil fóð ur kerfi í fjós ið.
Eið ur smíð aði fest ing ar og braut ir
fyr ir kerf ið og raf magns hlut inn var
að sjálf sögðu í hönd um bónd ans,
sem teikn að hef ur ým is legt en veit
ekki hvort hann not ar það ein hvern
tím ann. „Það var svo gam an fyrsta
morg un inn sem við fór um í fjós­
ið," segja þau þeg ar tím inn er rifj­
að ur upp. „Við ýtt um bara á takka,
kerf ið fór í gang, gaf öll um kún um
og við gát um far ið að mjólka. Eng­
inn tími sem eyða þurfti í gjaf ir eða
neitt. Al veg dá sam legt."
Guð rún og Eið ur byggðu sér
nýtt í búð ar hús á jörð inni. Byrj uðu
á því að byggja sér snot urt hús úr
timbri. Við bygg ing una unnu þau
bæði en með aukn um fé lags mála­
störf um Guð rún ar hef ur Eið ur að
mestu kom ið að við bygg ing unni
sem nauð syn legt var að fara í með
stækk andi fjöl skyldu. Einnig hafa
þau sett upp bruna við vör un ar kerfi
í fjós inu, fyrsta sinn ar gerð ar á Ís­
landi og jafn framt haf ið inn flutn ing
á slík um kerf um. „Við erum tveir á
land inu í þessu," seg ir Eið ur þeg­
ar nán ar er spurt um þetta hlið ar­
starf. „Kerf ið hef ur virk að afar vel
hér á bæ, aldrei sleg ið feilpúst svo
vinn an felst von andi eink um í því
að selja og setja upp á samt smá veg­
is af við haldi. Það eru síur í kerf­
inu sem skipta þarf um einu sinni
á ári og svo þarf að skoða raf geyma
á ein hverra ára fresti. Sveita jobb
er ekki bara að mjólka kýr, eins og
manni finnst að sumt fólk haldi. En
í tengsl um við þenn an inn flutn ing
höf um við séð að á lagn ing er víða
gríð ar leg. Það er ver ið að fara illa
með okk ur neyt end ur á ýms um
svið um." Þau hjón hafa líka próf að
að láta féð bera fyrr að vor inu en
hafa fall ið frá því að nýju. Betra sé
að ein hver gróð ur nál sé kom in þeg­
ar sauð burð ur fer í full an gang. Það
létt ir á hýs ing unni. Einnig hafa þau
að eins ver ið í korn rækt en eru eig­
in lega hætt því þar sem full langt er
í alla verk taka sem geta unn ið korn­
ið fyr ir þau. Ým is legt er því próf að
til að safna reynslu í sarp inn.
Frek ari upp bygg ing
Þau eru sam mála um það að hús­
in á Glit stöð um hafi ver ið og séu í
mjög góðu standi og öllu alltaf vel
við hald ið. Elsti hluti hús anna er
frá ár inu 1929, það eru fjár hús sem
enn eru í notk un. Fjós ið er síð an
frá ár inu 1985 og var vel byggt svo
á stand ið á því er gott. Þar á nú að
fara að byggja við. „Við kaup um ein­
ing ar frá Loftorku í Borg ar nesi svo
eig in lega má segja að við séum búin
að byggja efri hæð ina," og Guð rún
held ur á fram. „Lík lega fáum við
menn eft ir páska til að byrja á neðri
hæð inni, þ.e. haug hús inu en stækk­
að verð ur um helm ing. Við erum
að lengja fjós ið og fá betri að stöðu
fyr ir geldneytin,"segir Guð rún um
þessa nýj ustu fram kvæmd á Glit­
stöð um. „Hvor hæð fyr ir sig er um
130 fer metr ar. Það get ur vel ver­
ið að mjólk ur kúm fjölgi eitt hvað í
kjöl far ið, við sjá um bara til hvern ig
fram vind an verð ur. En við verð um
að vera búin að loka hús inu áður en
kýrn ar verða sett ar út í vor svo það
verð ur handa gang ur í öskj unni."
Þeg ar þau eru spurð um fram­
tíð bú skap ar seg ir Eið ur stækk un­
ina vera nauð syn lega. „Ein hvern
veg inn verð ur mað ur að tóra. Það
þýð ir ekk ert að sitja með hend ur í
skauti, þá ger ist ekk ert. Nú bíð um
við bara eft ir að losna við Kratana
úr rík is stjórn inni. Það hef ur alltaf
ver ið ó vissa í land bún aði þeg ar þeir
eru við völd."
Fé lags störf
og auka vinna
Guð rún hef ur ver ið virk í fé lags­
mál um en einnig nýtt mennt un sína
frá Há skól an um á Bif röst til að afla
auka tekna fyr ir búið. „Ég fór að
vinna á Hvann eyri við bænda bók­
hald og rekstr ar leið bein ing ar þeg­
ar Mar ía Lín dal fór í árs leyfi. Hún
á kvað síð an að hætta end an lega svo
ég fékk starf ið. Hef reynd ar aldrei
ver ið í fullu starfi í þessu, enda varla
hægt. En svo var þetta bara of mik­
ið og ég hætti hjá Bún að ar sam tök­
un um en hef hald ið nokkrum að­
il um sem ég vinn bók hald fyr ir. "
Eið ur bæt ir við að hún hafi einnig
ver ið flutt út með al ann ars til Vest­
fjarða til að vinna þar. Guð rún sam­
sinn ir að nú hafi henni ver ið boð ið
frá End ur mennt un ar deild LBHÍ að
halda nám skeið í DK­Bú bót. „Nú
er allt í einu kom in eft ir spurn eft­
ir að læra á þetta for rit svo ég er
þeg ar búin að vera með nám skeið á
Hvann eyri og í Ön und ar firði. Fleiri
nám skeið eru í far vatn inu eins og á
Eg ils stöð um. En þetta verð ur allt
unn ið eft ir því hvaða tíma ég hef."
Guð rún hef ur einnig set ið í
stjórn um ým issa fyr ir tækja, sem
öll eru í eigu bænda. Þar á með al
eru Mjólk ur sam sal an, Auð humla,
Kaup fé lag Borg firð inga, Fóð ur­
bland an og Hollt og gott. Flest ar
þess ar stjórn un ar stöð ur eru laun­
„Sveita vinna er ekki bara að mjólka“
Segja bænd urn ir á Glit stöð um í Norð ur ár dal
Bænd urn ir á Glit stöð um í Norð ur ár dal, Eið ur Óla son og Guð rún Sig ur jóns dótt ir.
Eldri og yngri hjón in á Glit stöð um, Guð rún og Eið ur með Auði og Sig ur jóni og
bæj ar hús in í bak sýn.
Bær inn Glit stað ir í Norð ur ár dal stend ur hátt í lands lag inu á svæði sem
heima menn kalla Strönd ina.
Sig ur jón Valdi mars son, fað ir Guð rún ar
hirð ir að mestu um féð.