Iðnaðarmál - 01.05.1955, Side 10
1
T ý jfl
fc., *** M* : n
J
1
{w J M'*'
h t ; fifl v-
■ " T
meginþáttur iðnaðarins voru fiskiðju-
verin eða hin svonefndu hraðfrysti-
hús. Allar vélar til þeirra voru fyrst
framan af fluttar inn fullsmíðaðar og
stundum settar upp af erlendum iðn-
aðarmönnum.
í síðustu heimsstyrjöld óx eftir-
spurn eftir frystum fiski á erlendum
markaði stórkostlega, og þurfti því að
byggja ný fiskiðjuver til þess að anna
eftirspurninni. Vegna ófriðarins var
ekki eins auðvelt og áður að afla
nauðsynlegra tækja frá erlendum
framleiðendum, og tóku því íslenzkar
vélsmiðjur smám saman að leysa úr
þeim vanda. Þessi þróun ásamt hinni
almennu iðnvæðingu, sem átt hefur
sér stað á undanförnum 20 árum,
hleypti miklum vexti í járniðnað
landsmanna, og upp risu vélsmiðjur,
búnar hinum fullkomnustu tækjum.
Vélsmiðjan Héðinn h.f. í Reykja-
vík er ein þeirra vélsmiðja, sem vaxið
hafa og dafnað með þeirri þróun,
sem nú var lýst. Hún var stofnsett 1.
nóvember 1922 af þeim Bjarna Þor-
steinssyni vélfræðingi og Markúsi
ívarssyni vélstjóra. í upphafi var
gólfflötur smiðjunnar um 60 fermetr-
slenzk
Járnsmíðar hafa verið stundaðar
hér á landi frá landnámstíð og munu
jafnframt yera ein elzta iðngrein á ís-
landi. Vélsmíði og vélaviðgerðir hefj-
ast fyrst með tilkomu vélskipa upp úr
síðustu aldamótum. Á tímabilinu frá
aldainótum og allt fram undir síðari
heimsstyrjöld voru verkefni vélsmiðja
hérlendis nær eingöngu takmörkuð
við viðgerðir og smíði varahluta í vél-
ar. Meiri hluti þessarar vinnu skapað-
ist af þörf sjávarútvegs og vinnslu
sjávarafurða. Vélakostur vélsmiðja
var þá næsta fábrotinn. Voru helztu
verkfærin eldsmiðja, einfaldir renni-
hekkir og litlar borvélar auk hand-
verkfæra. Þrátt fyrir þetta óx upp
stétt dugandi járnsmiða, sem kunnu
iðn sína vel og nýttu hin fábrotnu
verkfæri til fullnustu.
Iðjuver og vélar til vinnslu sjávar-
afurða voru af skornum skammti fyr-
ir 1930, en á tímabilinu frá 1930 til
þessa dags hafa slík iðjuver vaxið
hröðum skrefum og eru nú orðin
kjarni í iðnaði landsmanna. Einn
74
IÐNAÐARMAL