Bæjarins besta - 09.09.2010, Page 8

8 FIMMTUDAGUR 9. SEPTEMBER 2010
Uppstoppaður við hliðin
birninum á Náttúrugrip
– spjallað á léttari nótunum við Ólaf Kristjánsson fyrrverandi bæjarstjóra í Bolungarvík
Mörg viðtöl bæði lengri og
skemmri hafa verið tekin gegnum
árin og áratugina við Ólaf Krist-
jánsson fyrrverandi bæjarstjóra í
Bolungarvík. Þar á meðal hefur
undirritaður tekið nokkur, hið
fyrsta fyrir nærfellt aldarfjórð-
ungi í íhaldsblaðið Vesturland.
Sammerkt með þessum viðtölum
flestum er að þar hefur pólitíkin
verið í fyrirrúmi enda kannski
skiljanlegt á þeim tíma.
Núna er Ólafur sestur í helgan
stein fyrir hálfum áratug og því
ekki óeðlilegt að slá á léttari
strengi og rifja meðal annars upp
eftirminnilegar örsögur af sam-
ferðamönnunum. Enda hefur
Ólafur vissulega jafnan verið
þekktur fyrir gamansemi og
léttleika dagfarslega. Og burtséð
frá pólitíkinni hefur það verið –
og er enn – hans líf og yndi að
spila létta tónlist með góðum fé-
lögum. Hér á eftir segir meðal
annars af því.
Nefna má, að Ólafur var löng-
um í daglegu tali kallaður Óli
málari, því að þá iðn lærði hann
ungur, og enn fyrr var hann kall-
aður Óli Böddu og þá kenndur
við móður sína eins og altítt var.
Á síðari áratugum hefur hann
yfirleitt verið kallaður einfald-
lega Óli Kitt. Og að sjálfsögðu
líka Óli bæjó á sínum tíma.
Ólafur Kristjánsson fæddist á
Ísafirði í desember 1935 og er
því hátt á 75. aldursári. Hann er
alveg hreinræktaður Norður-Ís-
firðingur, eins og hann orðar það.
„Móðir mín, Bjarnveig Jakobs-
dóttir, fæddist á Snæfjallaströnd-
inni. Langafi minn og afi hennar
var sá frægi Kolbeinn í Unaðsdal
– Kolbeinn í Dal. Jakob faðir
mömmu bjó á Skarði á Snæfjalla-
strönd. Amma mín í móðurlegg
var Símonía Sigurðardóttir. Mér
þótti svo vænt um hana að ég
vildi kvænast henni. Faðir minn,
Kristján Friðbjörnsson, fæddist
á Steinólfsstöðum í Veiðileysu-
firði í Jökulfjörðum. Afi minn,
Friðbjörn Helgason, missti ömmu
mína Ragnheiði við fæðingu
fimmta barns þeirra hjóna. Hann
varð seinna eigandi að jörðinni
Sútarabúðum í Grunnavík og
kvæntist síðar mikilli gæðakonu,
Solveigu Pálsdóttur frá Höfða í
Grunnavíkursveit. Þau eignuðust
10 syni og eru margir þeirra bú-
settir í Hnífsdal. Slóðir ætta minna
eru í rauninni Snæfjallaströndin
og Jökulfirðir.
Kristján pabbi minn lærði mál-
araiðn hjá Jóni Ólafi heitnum
sem var faðir Búbba prentara á
Ísafirði. Síðan fór hann í nám á
málaraskóla í Kaupmannahöfn
og bætti þar við sig tveimur árum.
Ég kláraði sveinspróf í málaraiðn
árið 1956 og var að mála hjá
pabba. Þegar síðan fór að þrengja
að árið 1957 og ekki mikið að
gera í þessari iðn fyrir vestan, þá
fór ég til Reykjavíkur og ætlaði
að fara að þéna þar mikla pen-
inga.“
Tónlistar-
maður á Vellinum
„Þá gerðist það að sú atvinna
brást sem mér hafði verið lofað.
Við Lillý mín vorum þá búin að
eignast frumburðinn okkar. Ég
var búinn að leigja íbúð í eitt ár
og hafði greitt fyrirfram húsa-
leigu til eins árs. Því var ekki
mikið um fjármuni til að lifa af
svo að ég þurfti að fara að leita
að annarri atvinnu. Það endaði
með því að ég hringdi í góðan
vin minn sem hafði verið á Ísa-
firði, Erich Hübner, pabba Her-
dísar Hübner kennara á Ísafirði,
og það varð til þess að ég fór að
spila á Keflavíkurflugvelli. Það
er honum að þakka að ég fór
aftur að spila þegar við áttum
ekki fyrir mat en ég hafði verið
ákveðinn í því að hætta að spila á
böllum.
Þarna kynntist ég mönnum
sem voru ýmist við nám í Tón-
listarskólanum í Reykjavík eða
tónlistarkennarar og í Sinfóní-
unni. Þeir hvöttu mig til að fara í
tónmenntakennaradeildina í Reyk-
javík. Ég gerði það og lauk þaðan
prófi 1962. Reyndar bætti ég við
mig einu ári í tónfræði og til að
kynnast blásturshljóðfærum. Hug-
ur minn stóð nú til þess að búa á
litlum stað og þá þurfti maður að
þekkja inn á sem flest hljóðfæri
eftir því sem kostur var.“
Ólafur verður þó fyrst og
fremst að teljast jazzpíanisti.
Hefði verið
kallaður Óli kommi
– Hvernig kom það til að þið
settust að í Bolungarvík?
„Það er gaman að segja frá
því, að áður en við flytjum til Bol-
ungarvíkur hafði Lúðvík Jóseps-
son alþingismaður á Neskaup-
stað [kaupstaðurinn var á sínum
tíma kallaður Litla-Moskva
vegna þess að þar réðu sósíalist-
ar lögum og lofum um áratuga-
skeið] samband við mig og vildi
fá mig til að kenna tónlist fyrir
austan. Ég hef grínast við vini
mína á Austfjörðum að ég hefði
eflaust verið kallaður Óli kommi
hefði ég farið þangað.
Taugarnar lágu hins vegar
vestur og það var fyrir atbeina
bæði Jónatans Einarssonar og
Benedikts Bjarnasonar sem ég
settist að í Víkinni. Við Bolvík-
ingar stofnuðum síðan saman
Tónlistarskólann í Bolungarvík
árið 1964 og ég var skólastjóri
hans allt til 1987 eða í 25 ár. Þá
tók ég við stöðu bæjarstjóra af
Guðmundi heitnum Kristjáns-
syni sem lést um aldur fram, af-
skaplega góður og mætur mað-
ur.“
Margvísleg
trúnaðarstörf
– Þrátt fyrir það sem sagt var í
upphafi mætti stikla á stóru varð-
andi trúnaðarstörf þín og þátttöku
í samfélagsmálum.
„Fljótlega eftir að ég kom til
Bolungarvíkur bað Jónatan mig
að fara á framboðslista hjá Sjálf-
stæðisflokknum við hreppsnefnd-
arkosningar í Hólshreppi. Það var
árið 1966. Það var svo merkilegt
að þá kom aðeins fram einn listi,
þannig að ég fór inn í hrepps-
nefndina. Síðan var það í apríl
1974 sem Bolungarvík verður
kaupstaður og þá breyttist hrepps-
nefndin náttúrlega í bæjarstjórn.
Þá var ég kosinn forseti bæjar-
stjórnar og gegndi þeirri stöðu
allt til 1987 þegar ég tók við sem
bæjarstjóri.
Ég hætti sem bæjarstjóri árið
2002 en var þá beðinn að gegna
áfram starfi framkvæmdastjóra
Heilbrigðisstofnunar Bolungar-
víkur, sem hafði fram að því verið
á borði bæjarstjórans. Þetta hafði
verið einn af fáum stöðum þar
sem ekki var sérstakur fram-
kvæmdastjóri. Þessu starfi gegndi
ég síðan þar til ég varð sjötugur
fyrir fimm árum.
Árið 1974 fór ég í stjórn Fjórð-
ungssambands Vestfirðinga og
var þar í tíu ár, þar af stjórnarfor-
maðurformaður í tvö ár. Aftur
var ég þar í stjórn 2000-2002 og
þá einnig stjórnarformaður eða
síðustu ár mín í starfi bæjarstjóra.
Eitt af lærdómsríkari og skemmti-
legri verkefnum sem ég hef feng-
ist við var þegar ég var settur í
Orkunefnd Vestfjarða árið 1975
og í framhaldi af því kosinn í
stjórn Orkubús Vestfjarða, en þar
var ég formaður í átta ár. Í stjórn
Sambands íslenskra sveitarfélaga
var ég í átta ár, í stjórn Lánasjóðs
sveitarfélaga í átta ár en tólf ár í
stjórn ráðgjafanefndar Jöfnunar-
sjóðs sveitarfélaga. Ennþá er ég
í stjórn Brunabótafélags Íslands
og hef verið það frá 1995.“
Hjónarúmið hans
Einars Guðfinnssonar
– Vitað er að þú kannt ótal létt-
ar sögur af kynnum þínum af
samferðamönnum og samskipt-
um við þá.
„Í gegnum tíðina hef ég kynnst
afskaplega mörgu skemmtilegu
fólki. Þegar leitað er eftir léttum
sögum frá mér er best að byrja á
heimaslóðum.
Ég byrja á Einari heitnum Guð-
finnssyni hér í Bolungarvík. Við
urðum snemma ágætir vinir. Ég
var að mála hérna fyrst þegar ég
kom og málaði fyrir hann bátana
og skipin.
Það var gaman að kynnast
þessum manni. Ég komst fljótt
að því að Einar var ákaflega raun-
góður maður. Hann var líka meiri
húmoristi en flestir létu sér detta
í hug og gat verið gamansamur
og hnyttinn í tilsvörum. Hann
hafði gaman af því að glettast
við menn „milli stríða“ eins og
hann orðaði það.
Ég man að ég var að mála fyrir
hann nýja húsið þegar hann flutti
úr Einarshúsi við Hafnargötu,
sem áður var hús Péturs Odds-
sonar athafnamanns. Einar flutti
í nýtt og fallegt hús uppi á Holta-
stíg. Hann átti gamalt hjónarúm
sem honum þótti mjög vænt um.
Geturðu ekki málað rúmið fyr-
ir mig, Ólafur minn, því að ég er
nú fremur nýtinn, sagði Einar.
Ég spurði á móti hvort hann ætl-
aði að bjóða henni Elísabetu
eiginkonu sinni upp á að vera
áfram í þessu gamla og þrönga
rúmi. Þá svaraði hann: Heyrðu
strákur, ef þú vissir hvað við
erum búin að eiga unaðslegar
nætur í þessu rúmi, þá myndirðu
ekki láta þér detta í hug að segja
þetta við mig. Farðu með rúmið
upp eftir og málaðu það og við
sofum áfram í því meðan ég lifi.“
Ólíkt viðhorf
til reikninga
„Einar var nokkuð aðhalds-
samur. Hann var lengi formaður
sóknarnefndar Hólssóknar í Bol-
ungarvík og var mjög samvisku-
samur og lagði metnað sinn í að
hafa öll fjármál í lagi. Það var
alveg til fyrirmyndar og hefði
slíkt betur ríkt á Íslandi á síðari
árum. Útrásarvíkingarnir svo-
kölluðu fóru öðruvísi með fé
heldur en hann.
Eitt sinn kom ég með tvo reikn-
inga til Einars. Annar var upp á
tólf þúsund krónur fyrir að mála
hurð og glugga í Hólskirkju. Hinn
var upp á sex hundruð þúsund
krónur fyrir að mála bátana hans.
Einar sagði: Heyrðu, ég ætla að
borga þér þennan reikning fyrir
bátana en hitt þarf ég að athuga
betur, ég borga ekki þessar tólf
þúsund krónur fyrr en ég er sjálf-
ur búinn að fara og skoða hvernig
til hefur tekist varðandi kirkjuna,
ég á hana ekki sjálfur. Þetta lýsti
Einari vel, því að hann hugsaði
vel um allt sem honum var trúað
fyrir.
Ef við vorum að mála þök á
fasteignum hans og einhver var
á leið upp stigann og við sáum á
hatt koma á þakbrúnina, þá viss-
um við að Einar Guðfinnsson
var að koma og fylgjast með.
Hann var vakinn og sofinn yfir
öllu sem var að gerast.“
Þorskhausar
á Barðaströnd
„Stundum hef ég sagt sögur af
fornvini mínum, Þorvaldi Garð-
ari Kristjánssyni alþingismanni
Vestfirðinga og forseta Samein-
aðs Alþingis. Ég var á sínum
tíma varaþingmaður og fékk eitt
sinn að vera hálfan mánuð á þingi