Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.2008, Qupperneq 62

Ujiji
Kigoma
T
anganíkavatn
föstudagur 13. júní 200862 Helgarblað DV
a
k
g
-i
m
a
g
es
/s
c
a
n
p
ix
Árið 1871 hélt blaðamaðurinn Henry Morton Stanley til Afríku
til að finna trúboðann David Livingstone. Fundur þeirra
markar eitt frægasta augnablikið í sögu landkönnunar hvíta
mannsins í Afríku. eftir Rasmus Kjærbye Petersen
Þann 17. febrúar 1869 gekk Henry
Morton Stanley inn í svítu Gordons
Bennett á Grand hótelinu í París. Ben-
nett, sem var ritstjóri dagblaðsins New
York Herald, fól Stanley sérlega spenn-
andi verkefni: ,,Finndu Livingstone!“
Þótt Stanley væri blaðamaður en ekki
landkönnuður tók hann verkefninu
tveim höndum.
David Livingstone fór upphaflega til
Afríku sem trúboði en smátt og smátt
varð hann þekktari sem landkönnuður.
Hann leitaði svars við hinni ævafornu
spurningu um upptök Nílar og frásagnir
hans frá Afríku nutu mikilla vinsælda.
Leit Stanleys að Livingstone var
að verulegu leyti tilbúningur blaðsins
New York Herald. Trúboðinn var nefni-
lega alls ekki týndur. Það var alls ekk-
ert leyndarmál að hann hafði bækistöð
sína í Újiji við Tanganíkavatn. Þangað
sendi breski ræðismaðurinn í Zanzib-
ar á hverju ári birgðir til hans. En ekki
hafði heyrst frá Livingstone í nokkurn
tíma og því veltu ýmsir fyrir sér hvar
hann væri niðurkominn eða hvort hann
væri yfirleitt enn á lífi.
Eftir ýmsar tafir steig Stanley á land í
Bagamójó sem er á strönd Afríku, and-
spænis Zanzibar. Þaðan sendi hann
fjórar birgðalestir af stað inn í landið og
þann 21. mars lagði hann sjálfur af stað
í fararbroddi fimmtu lestarinnar.
Sjúkdómar og stríð
Í byrjun var stemmningin í hópnum
góð en með tímanum fóru hitabeltis-
sjúkdómar að plaga leiðangursmenn.
Afrísku burðarmennirnir og varð-
mennirnir gerðust óánægðir en mest
vesin fylgdi samt tveimur hvítum félög-
um Stanleys, þeim Farquhar og Shaw.
Þeir reyndust alls ekki til ferðarinn-
ar fallnir. Andrúmsloftið gerðist svo
spennuþrungið að einu sinni var skot-
um hleypt af.
Stanley slóst í för með tveimur versl-
unarlestum arabískra kaupmanna. Í
júnílok náði hann til verslunarbæjar-
ins Únjanjembe þar sem honum var
vel tekið af arabískum íbúum. Skömmu
síðar brutust út bardagar milli Arab-
anna og manna höfðingjans Mirambo.
Stanley ákvað að taka þátt í bardögum
en það fór illa. Hann slapp naumlega
lifandi og þegar hann hélt áfram ferð
sinni tók hann á sig stóran krók í suð-
urátt til að þurfa ekki að fara um land-
svæði Mirambos.
Livingstone fundinn!
Ekki var allt búið enn. Stanley varð
meðal annars að bæla niður uppreisn
í liði sínu. En þann 10. nóvember 1871
náði hann loks til Újiji. Þegar þangað kom
frétti hann að Livingstone væri staddur
í bænum. Tvær síðustu birgðalestir til
,,Leit Stanleys að Livingstone var að verulegu leyti til-
búningur blaðsins New York Herald.“
Henry Morton Stanley hittir
landkönnuðinn David Livings-
tone í újiji. mynd frá 1872.
Dokt r Livingstone,
vænti ég?