Morgunblaðið - 31.12.2014, Blaðsíða 50

50 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. DESEMBER 2014
Ég vil lýsa yfir ánægju minni með
bók Styrmis Gunnarssonar Í köldu
stríði. Þar lýsir höfundur linnulaus-
um deilum í herbúðum sósíalista
sem stóðu nær allan sjöunda áratug-
inn. Þau samtök sem þar komu við
sögu voru Sósíalistaflokkurinn,
Sósíalistafélag Reykjavíkur, Mál-
fundafélag jafnaðarmanna og Al-
þýðubandalagið. Einnig lýsir höf-
undur af nærfærni lífshlaupi
nokkurra skólasystkina sinna í
Laugarnesskólanum. Á síðustu öld
var býsna oft klofningur og ágrein-
ingur í samtökum sósíalista. Komm-
únistaflokkur Íslands var stofnaður
1930 og varð að Sósíalistaflokknum
1938. Allt þetta klofningsbrölt
vinstri manna endaði með stofnun
Alþýðubandalagsins 1968 og Sam-
taka frjálslyndra og vinstri manna
1974. Ekki var nú allt þar með búið
því Alþýðuflokkurinn og Alþýðu-
bandalag voru lögð niður undir lok
aldarinnar og Samfylking og Vinstri
græn stofnuð. Maður spyr sig að því:
Skyldu þessi nýjustu stjórnmála-
samtök vinstri manna eiga eftir að
klofna eins og forverarnir?
Sigurður Guðjón Haraldsson.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Í köldu stríði
Frá landsfundi Steingrímur í pontu.
Í kalda stríðinu
mynduðu austur- og
vesturveldin tvær
blokkir, Varsjár-
bandalagið og
NATO. Á milli
þeirra var járn-
tjaldið. Þá var al-
gengt að fylgismenn
blokkanna bölvuðu
hvorir öðrum og ætl-
uðu þeim heima-
byggð í herbergjum helvítis.
Menn lýstu hug sínum með orð-
um eins og „rússadindill“, „kana-
sleikja“ og „fjandans Rússarnir“,
Íslendingar völdu að tilheyra
NATO, – móti Varsjárbandalag-
inu. Nú er ljóst að það val var
rétt.
Á þessum tímum hvíldi nær all-
ur efnahagur Íslands á fisk-
veiðum, 95%-97% af gjaldeyri
þjóðarinnar komu frá fiskveiðum,
og þá eins og nú urðum við að
kaupa flest okkar aðföng fyrir
gjaldeyri. Það var því lífsnauðsyn
að Íslendingar hefðu yfirráð yfir
fiskimiðum við landið.
Árið 1950 var sett reglugerð
um 4 mílna landhelgi og breytta
grunnlínupunkta, sem lokuðu fyr-
ir firði og flóa.
Vegna gamals samnings tók
reglugerðin ekki gildi gagnvart
Bretum fyrr en árið 1951, og þá
varð fjandinn laus. Bretar settu
löndunarbann á íslenskan fisk.
Þeir vissu vel að íslenski togara-
fiskurinn, sem seldur var sem
hráefni til Bretlands, var uppi-
staðan í gjaldeyristekjum Íslend-
inga. Þeir ætluðu því að svelta
Íslendinga til hlýðni. Þeir þekktu
að varnirnar veikjast þegar
hungrið fer að bíta.
„Fjandans Rússarnir“
Löndunarbann Breta leiddi af
sér merkilegt og farsælt fyrir-
bæri. Það var samningur við
„fjandans Rússana“ um vöru-
skipti yfir járntjaldið. Við létum
þá hafa fisk og fengum í staðinn
timbur, járn, stál, olíu, togara og
bíla og margt fleira. Viðskiptin
voru í anda gömlu kaupfélaganna.
Bændur lögðu inn afurðir og tóku
út nauðsynjavörur.
Vegna fjarlægðar varð að landa
þessum fiski á Íslandi og vinna
hann þar og senda frosinn til
Rússanna. Það leiddi af sér mjög
aukna vinnu og verðmætasköpun
í landinu. Þegar Bretar afléttu
löndunarbanninu
fengu þeir aðeins
brot af þeim ísfiski
sem áður var landað.
Hitt fór í „fjandans
Rússana“ á miklu
hærra verði.
Viðskipta-vinir
Síðar urðu Rússar
helstu kaupendur ís-
lensku saltsíldarinnar
og greiddu með pen-
ingum. Þá kepptu
fleiri um að selja
þeim síld. Sumir buðu lægra
verð, allt að 10% undir samnings-
verði Íslendinga. En „fjandans
Rússarnir“ keyptu af okkur því
þeir litu á Íslendinga sem við-
skipta-vini. Sú skýring var gefin
hér heima, að Rússar eru sein-
teknir til viðskipta en tryggir
sem viðskiptavinir, því keyptu
þeir síldina af Íslendingum þó
dýrari væri.
Þess má geta, að „fjandans
Rússarnir“ voru í fremstu röð
þeirra sem buðust til, eftir hrun,
að lána okkur gjaldeyri. Þá áttum
við ekki fyrir brýnustu nauðsynj-
um og hryðjuverkalög Breta ollu
því, að engir bankar vildu
tryggja greiðslur á vöru til Ís-
lands.
Mannsbragur
Nú er svo komið að bankar
vilja ekki tryggja greiðslu á vöru
til Rússa. Hvað það varðar eiga
þeir sín sverð í annarra slíðrum.
Er ekki mannsbragur að Íslend-
ingar leiti allra leiða að auðvelda
þeim að ná vopnum sínum? T.d.
að skoða hvort fært er að fara
gömlu kaupfélagsleiðina, að taka
aftur upp vöruskipti við þá. Ég
hygg að ég sé ekki einn um að
finnast, að í þeim vanda eigi þeir
skilið alla okkar liðveislu.
Hvað sem líður alþjóðapólitík,
þá eru Rússar í hópi bestu og
tryggustu viðskipta-vina og góðra
vina Íslendinga.
„Fjandans
Rússarnir“
Eftir Birgi
Dýrfjörð
Birgir Dýrfjörð
» „Rússar eru sein-
teknir til viðskipta
en tryggir sem við-
skiptavinir, því keyptu
þeir síldina af Íslend-
ingum þó dýrari væri.“
Höf. situr í flokksstjórn
Samfylkingarinnar.
– með morgunkaffinu
Þú átt alltaf erindi til okkar
Suðurver | Mjódd | Glæsibær | Húsgagnahöllin | Smáratorg | Austurver