Morgunblaðið - 19.03.2015, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. MARS 2015 11FRÉTTIR
CoreData - Stjórnarvefgátt
Stjórnarvefgáttin heldur utan um stjórnarfundi
og öll tilheyrandi fundargögn í öruggu umhverfi.
Dæmi um kosti CoreData stjórnarvefgáttar
✔ Öll fundargögn á einum stað
✔ Öflug leit í öllum gögnum stjórnarfunda
✔ Ekki þarf að senda gögn í tölvupósti eða á pappír
✔ Hægt að tengjast frá öllum tegundum spjaldtölva og snjallsíma
✔ Auðveldar samstarf stjórnarmanna víðsvegar um heiminn
✔ Yfirlit yfir ábyrgðaraðila og framgang verkefna
✔ Möguleiki á að nota rafræn skilríki til innskráningar og undirritun skjala
Hafðu samband
S. 553 1000 • azazo@azazo.is • www.azazo.is
Af síðum
Dagur heilags Patreks. Kominn tími til að
dusta rykið af fjögurra laufa smárunum,
Guinness-höttunum og öðrum þreyttum
klisjum um írska menningu. Einnig kom-
inn tími til að dást að endurkomu ann-
arrar írskrar hefðar – að láta hagkerfið
vaxa af krafti. Varla líður sú vika að ekki
séu birtar hughreystandi tölur – sterk töl-
fræði um vanskil á húsnæðislánum, sem
dæmi, eða batnandi horfur fyrir írsku
bankana að mati Moody’s. Hagfræðingar
hjá Citigroup eiga von á að landsfram-
leiðsla aukist um 3-4% á næstu árum. Á evrusvæðinu myndi það kallast
góðæri – áætlað er að hagkerfi myntsvæðisins vaxi minna en 2%. Aðal-
vísitala írska hlutabréfamarkaðarins, ISEQ, hefur hækkað um fjórðung
á sex mánuðum og staðið sig betur en sambærilegar vísitölur hjá öðrum
evrulöndum.
Allar þessar góðu fréttir eru drifnar áfram af sterkum undirstöðu-
þáttum. Útflutningur jókst um 13% á síðasta ári og hjálpaði það til að
minnka atvinnuleysi, sem svo jók á bjartsýni neytenda og hjálpaði fast-
eignamarkaðinum. Írsku bankarnir njóta góðs af batnandi tíð. Umskipti
urðu í rekstri Bank of Ireland sem skilaði hagnaði á síðasta ári, meðal
annars vegna samdráttar í virðisýrnun útlána um tvo þriðju. Sveigjan-
legur vinnumarkaður hefur líka laðað að erlenda fjárfestingu. Og allt á
þetta sér stað áður en magnbundna íhlutunin á evrusvæðinu kemst al-
mennilega á skrið.
Heill þér, keltneski fönix, sumsé. En á meðan hagvaxtartölurnar
segja spennandi sögu er Írland ekki enn búið að ná fullri heilsu. At-
vinnuleysi er mikið og mælist 10,1%. Möguleg verðhjöðnun er áhyggju-
efni. Ráðgjafarfyrirtækið Capital Economics hefur bent á að í febrúar
dróst verð á neytendavöru saman um 0,4% á ársgrundvelli. Skuldir hins
opinbera eru enn háar. Og hjá bönkunum aukast útlán hægt á meðan
enn er í bókunum mikið magn lána í vanskilum. Hjá Bank of Ireland, til
dæmis, eru heil 17% lánasafnsins í vanskilum, samkvæmt Deutsche
Bank.
Svo það er ástæða til að sýna aðgát til skemmri tíma litið. Sé litið til
meðallangs tíma er líka möguleiki á ljónum á veginum. Hvað ef írska
hagkerfið, drifið áfram af lágum vöxtum á evrusvæðinu, þenst of hratt
út? Hvað ef Bretland, stærsta viðskiptaland Íra, segir skilið við Evrópu-
sambandið? ISEQ-vísitalan, verðmetin á tuttugufaldar hagnaðarspár,
lætur þannig óvissuþætti ekki trufla sig. Og á meðan góðu fréttirnar
halda áfram að berast er það óhætt, því batinn í efnahagslífinu virðist
hvíla á styrkum stoðum. En höfum hugfast hvað gerðist síðast þeg-
ar leit út fyrir að Írland þyrfti ekki lengur að lúta þyngdaraflinu.
LEX
AFP
Ört vaxandi hagkerfi
að írskum sið
Skortur á konum á indverska vinnu-
markaðinum er „risastórt glatað
tækifæri“ fyrir hagvöxt í landinu,
var haft eftir Christine Lagarde,
framkvæmdastjóra Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins, á mánudag, við upphaf
heimsóknar hennar til Indlands og
Kína.
Christine Lagarde flutti erindi við
Lady Shri Ram kvennaháskólann í
Nýju Delhi, þar sem búrmíski
stjórnarandstöðuleiðtoginn Aung
Saan Suu Kyi lærði á sínum tíma
meðal annarra. Þar sagði Lagarde
„brýnna umbóta“ þörf til að auka at-
vinnuþátttöku kvenna.
Hún vitnaði í væntanlega skýrslu
frá AGS þar sem kemur fram að 29%
atvinnuþátttaka indverskra kvenna
er langt undir hlutfallinu hjá sam-
bærilegum nýmarkaðslöndum og
hefur farið minnkandi síðan 2005,
þvert á þróunina annars staðar.
Í útdrætti úr skýrslunni í nýjustu
úttekt AGS um Indland kemur fram
að 59% munur á atvinnuþátttöku
kynjanna þar í landi sé sá mesti í
hópi G20 ríkjanna, að Sádi Arabíu
undanskilinni.
Hagkerfið tvöfaldast á 10 árum
Lagarde lagði engu að síður
áherslu á að á heildina litið væri Ind-
land „bjartur geisli“ í alþjóða-
hagkerfinu. Hagvaxtarspár hljóða
upp á 7,2% hagvöxt á þessu fjár-
hagsári og 7,5% á því næsta – byggt
á nýjustu tölum um landsframleiðslu
– og myndi þýða að Indland verður
með meiri hagvöxt en nokkurt annað
stórríki í heimi.
Hagkerfi Indlands, sagði hún,
myndi tvöfaldast að stærð á ára-
tugnum frá 2009 til 2019 og verða
stærra en Japan og Þýskaland til
samans mælt með tilliti til kaup-
máttarjafnvægis. Þegar árið 2030
gengur í garð, með meira en milljarð
íbúa á vinnualdri, myndi Indland
búa að fjölmennasta vinnuafli heims,
stærra en Bandaríkin, evrusvæðið
og Indónesía samanlagt.
En um leið og Lagarde hrósaði að-
gerðum Narenda Modi forsætisráð-
herra til að bæta menntun stúlkna
og berjast gegn fóstureyðingum á
grundvelli kynferðis, þá þótti henni
leitt hve stórar hindranir mæta ind-
verskum konum sem vilja vinna.
Fjöldi hagfræðirannsókna, rann-
sóknir AGS þar á meðal, hafa sýnt
fram á að þegar konur taka í aukn-
um mæli þátt í atvinnulífinu þá auk-
ist hagvöxtur og velmegun, t.d. í hin-
um hratt vaxandi „tígris“-löndum
Suðuaustur-Asíu. Hefur verið áætl-
að að fjölgun kvenna á vinnumarkaði
myndi auka hagvöxt á Indlandi um
1,5-2,5% á ári.
Lagarde var beðin um álit sitt á
ásökunum þess efnis að ríkisstjórn
Modi hafi stundað mismunun gegn
fólki sem ekki er hindúatrúar. Hún
svaraði að „mín skilgreining á því að
hafa alla innanborðs nær til kvenna
og allra annara hópa. [...] Það er
þannig sem má auka líkurnar á hag-
vexti“.
Þrír alþjóðlegir áhættuþættir
Þegar talið barst yfir í viðkvæman
efnahagsbata alþjóðahagkerfisins
benti Lagarde á þrjá áhættuþætti: Í
fyrsta lagi sveiflur á fjármálamörk-
uðum vegna „ósamstilltrar pen-
ingastefnu“ hjá ríkari löndum heims,
þar sem Bandaríkin og Bretland séu
að færa vexti í eðlilegt horf á meðan
evrulöndin og Japan hafa aukið örv-
unaraðgerðir. Í annan stað er hætt-
an á kreppu og verðhjöðnunarþrýst-
ingi þegar saman fara lítill
hagvöxtur og lítil verðbólga í Evr-
ópu og Japan. Í þriðja lagi er hætta á
„þreföldu höggi“ í nýmark-
aðslöndum vegna styrkingar doll-
arsins, hærri vaxta á heimsmarkaði
og sveiflukennds fjármagns-
streymis.
„Sterkari dalur mun hafa umtals-
verð áhrif á fjármálakerfi nýmark-
aðslanda, þar á meðal á Indlandi, því
margir bankar og fyrirtæki hafa á
undanförnum fimm árum aukið lán-
tökur sínar í bandaríkjadölum,“
sagði hún án þess að ræða mál-
ið nánar.
Útilokun kvenna dregur
úr hagvexti á Indlandi
Eftir Victor Mallet í Nýju Delhi
Eftir 15 ár verður vinnuafl
á Indlandi fjölmennara en
í Bandaríkjunum, evru-
svæðinu og Indónesía
samanlagt en tækifærin
sem í því felast munu ekki
að fullu nýtast nema með
aukinni atvinnuþáttöku
kvenna, að mati Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins.
EPA
Framkvæmdastjóri AGS hefur áhyggjur af einungis 29% atvinnuþátttöku ind-
verskra kvenna sem er mun minna en hjá sambærilegum nýmarkaðslöndum.