Morgunblaðið - 19.03.2015, Blaðsíða 12

12 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. MARS 2015SJÓNARHÓLL
Hjá okkur fáið þið allar rekstravörur fyrir kjötvinnsluna á einum stað
Suðurhrauni 4210 Garðabæ | Furuvellir 3 600 Akureyri | Sími 575 800 | samhentir.is
Heildarlausnir
fyrir kjötvinnslur
IÐNAÐARVÉLAR ◆ KRYDD
UMBÚÐIR ◆ FATNAÐUR
PÖKKUNARVÉLAR ◆ HNÍFAR
HANDVERKFÆRI
Hafið samband
575 8000
við tökum vel á móti ykkur
Sprotafyrirtæki er hugtak sem notað hefur veriðyfir nýstofnuð og ung fyrirtæki sem venjulegaeru sprottin upp úr rannsókna- eða þróun-
arverkefnum einstaklinga, hópa eða fyrirtækja sem eru
á því stigi að þróa viðskiptahugmynd og rannsaka
markaðinn fyrir hana. Ívilnanir geta skipt miklu fyrir
slík fyrirtæki fyrstu árin á meðan þau eru að komast af
stað og vinna sig í átt að því að fara að skila hagnaði og
þar með skatttekjum fyrir þjóðfélagið síðar meir. Það
getur reynst dýrmætt að skipuleggja verkefni fram í
tímann þannig að fyrirtækið geti átt þess kost að njóta
góðs af ívilnunum sem í boði eru. Í skattamálum, líkt og
mörgu öðru, gildir hið forn-
kveðna að í upphafi skyldi
endinn skoða.
Í gildi eru lög um stuðning
við nýsköpunarfyrirtæki nr.
152/2009 sem sprotafyrirtæki
eiga kosta á að nýta sér að
vissum skilyrðum uppfylltum.
Stuðningurinn er fólginn í frá-
drætti frá álögðum tekju-
skatti. Ef tekjuskattur er
lægri en frádrátturinn, eða ef
ekki lagður tekjuskattur á sprotafyrirtækið vegna
skattalegs taps, er frádrátturinn greiddur til félagsins.
Frádráttur er því ekki lýsandi heiti þar sem komið get-
ur til útgreiðslu úr ríkissjóði. Frádrátturinn miðast við
20% af útlögðum kostnaði vegna nýsköpunarverkefnis
sem hefur fengið staðfestingu Rannsóknarmiðstöðvar
Íslands (Rannís), þó að hámarki 100 m.kr. á ári (20
m.kr. ívilnun) eða 150 m.kr.(30 m.kr. ívilnun) ef um að-
keypta rannsóknar- eða þróunarvinnu er að ræða. Njóti
verkefnið annarra styrkja frá opinberum aðilum getur
það leitt til lækkunar á ívilnun eftir ákvæðum laganna
um hámark opinbers stuðnings.
Sprotafyrirtæki þarf að vera á félagaformi sem vísað
er til í lögunum, t.d. einkahlutafélag, til að skattívilnun
komi til greina. Strax við stofnun sprotafyrirtækis er
því mikilvægt að velja rétt félagaform. Til að verkefni
geti hlotið staðfestingu Rannís þarf það að teljast rann-
sóknar- eða þróunarverkefni samkvæmt lögunum og að
verkefnið sé hugmynd að virðisaukandi vöru eða þjón-
ustu. Nú í mars var gefin út reglugerð nr. 247/2015 sem
breytti gildandi reglugerð um stuðning við nýsköp-
unarfyrirtæki nr. 758/2011. Í reglugerðinni eru rann-
sóknir og þróun skilgreind ítarlegar auk þess sem til-
tekið er hvaða starfsemi telst ekki til þróunar heldur
hluti af almennum rekstri sem er til bóta.
Sprotafyrirtæki þurfa sjálf að verja a.m.k. 1 milljón
króna til rannsókna og þróunar á 12 mánaða tímabili og
starfsmenn eiga að hafa hlotið þjálfun, menntun eða
búa yfir reynslu á því sviði sem hugmynd að virðisauk-
andi vöru eða þjónustu byggist á, til að verkefni fái
staðfestingu. Það stóð til að hækka
lágmarkið í 5 milljónir króna en
hætt var við það sem verður að telj-
ast jákvætt enda nýtist skattíviln-
unin sérstaklega litlum félögum.
Rétt er að hafa í huga að fyr-
irtæki í fjárhagsvanda og félög sem
ríkið á endurkröfurétt á vegna ólög-
mætrar ríkisaðstoðar eiga þess ekki
kost að fá staðfestingu verkefna hjá
Rannís. Í reglugerðinni er skil-
greint hvenær fyrirtæki telst eiga í
fjárhagsvanda. Þar kemur m.a. fram að félag með tak-
markaðri ábyrgð, s.s. einkahlutafélag, telst félag í fjár-
hagsvanda ef bókfært eigið fé þess fer undir ákveðið
viðmið. Skilyrði um eigið fé eru nokkuð stíf en þó hjálp-
ar til að lítil og meðalstór fyrirtæki (færri en 250 starfs-
menn) eru undanþegin þessu viðmiði í þrjú ár frá upp-
hafi starfseminnar. Það má velta því fyrir sér hvort það
sé of skammur tími, sérstaklega fyrir lítil sprotafyr-
irtæki sem geta þurft lengri tíma til að byggja upp eig-
ið fé sitt.
Rétt er að geta þess að öll fyrirtæki, ný sem gömul,
stór sem lítil, sem vinna að verkefnum sem rúmast inn-
an ramma laganna geta sótt um framangreinda skatt-
ívilnun, ekki bara sprotafyrirtæki. Umsóknarfrestur til
Rannís er til 1. október ár hvert (var áður 1. sept-
ember) en umsókn um árlega framlengingu staðfest-
ingar vegna framhaldsverkefnis þarf að skila fyrir 1.
apríl ár hvert.
ENDURSKOÐUN
Ása Kristín Óskarsdóttir,
hdl. og sérfræðingur á skatta- og
lögfræðisviði KPMG
Skattívilnanir fyrir
sprotafyrirtæki
”
Ef tekjuskattur er lægri
en frádrátturinn, eða ef
ekki er lagður tekju-
skattur á sprotafyrir-
tækið vegna skattalegs
taps, er frádrátturinn
greiddur til félagsins.
Öll viðskipti byggjast á sam-spili fyrirtækja við um-hverfið. Í sinni einföldustu
mynd snýst það samspil um við-
skiptasambandið. Fyrirtæki býður
vöru, viðskiptavinur kaupir vöru. Í
hinum raunverulega heimi er þetta
samspil fyrirtækja við umhverfi sitt
hins vegar yfirleitt flóknara og
stjórnendur þurfa að taka mið af
margþættum sjónarmiðum ólíkra
hagaðila (e. stakeholders).
Það eru ekki einungis við-
skiptavinir sem eiga það til að hafa
skoðanir á rekstri og vörum fyr-
irtækja. Fyrirtæki eru ekki eylönd
sem að starfa í samfélagslegu tóma-
rúmi. Rekstur þeirra hefur áhrif á
umhverfið með margvíslegum hætti,
allt eftir því hvert eðli starfseminnar
er. Þau eru sjálf viðskiptavinir birgja
og aðfangakeðjan getur verið flókin.
Sum fyrirtæki menga, hvort sem er
með loftmengun, hljóðmengun eða
sjónmengun. Önnur nýta takmark-
aðar auðlindir. Einstaka fyrirtæki
ögra jafnvel viðteknum gildum sam-
félagsins með starfsemi sinni. Og svo
framvegis.
Lengi vel var litið svo á að ábyrgð
fyrirtækis sneri fyrst og síðast að
hluthöfum. Að skila þeim arði. Smám
saman hefur hins vegar aukin
áhersla verið lögð á að fyrirtæki verði
að horfa til víðtækari hagsmuna í
rekstri sínum. Þessum tveimur nálg-
Að tengja sig
við umhverfið
STEFNUMÓTUN
Steingrímur Sigurgeirsson
ráðgjafi hjá Capacent
VEFSÍÐAN
Tölvurnar eru framtíðin og þeir sem
vilja stefna hátt í atvinnulífinu þurfa
helst að kunna í það minnsta und-
irstöðuatriði forritunar, rétt eins og
þeir verða að kunna
að setja upp skjöl í
Word eða töflur í
Excel.
En að læra að for-
rita er hægara sagt
en gert. Fyrir þá
sem hafa enga forrit-
unarþekkingu er
kóðinn óskiljanlegar
híróglífur og engin
leið að skilja hvað
gerir hvað. Ekki
hafa allir tímann til
að fara í kvöldskóla og að olbonga
sig í gegnum þykkar kennslubækur
á eigin spýtur er ekki fyrir alla.
Vefurinn Codecademy.com er
góður staður til að byrja. Þar er búið
að smíða afbragðsgott kennsluforrit
sem leiðir notandann í gegnum und-
irstöðuatriði forritunar á þægilegan
og næstum ávanabindandi hátt.
Það er allt annað að læra að kóða
þegar framsetningin er svona vönd-
uð, og í hæfilega smáum skrefum
stækkar Codecademy þekking-
arforðann. Til að örva verðlauna-
stöðvar heilans fá notendur við-
urkenningar fyrir að ná ákveðnum
þröskuldum í námsefninu og getur
jafnvel verið erfitt að hætta þegar á
annað borð er byrjað að læra.
Er óvitlaust að kíkja á Codeaca-
demy.com þegar laus stund gefst, og
byrja að leysa verkefnin. Menn
verða ekki óstöðvandi forrit-
unarsnillingar með þessu námsefni
en fá mjög fína grunnþekkingu og
vita í það minnsta hvað snýr upp og
hvað niður þegar kemur að helstu
forritunarmálum. ai@mbl.is
Nú eiga allir að geta
lært að forrita