Morgunblaðið - 14.05.2015, Qupperneq 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. MAÍ 2015
Laugavegi 7, 101 Reykjavík - Sími: 551-3033
Flottir
í fötum
Frábært úrval af útskriftar
jakkafötum frá Bertoni og JAY-PI
herraskór
Oban
Tanton
Taddley
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Ofmenntun á Íslandi er 19,3% sem
er svipað og annars staðar á Norð-
urlöndum. Fólk sem er ofmenntað í
starfi virðist fá lægri laun, vera
óánægðara í starfi og hafa skipt oft-
ar um vinnu á síðustu fimm árum.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í meistara-
ritgerð Jasonar
Más Bergsteins-
sonar í mann-
auðsstjórnun við
Háskóla Íslands
sem nefnist „Of-
menntun á ís-
lenskum vinnu-
markaði: Sam-
ræmi á milli
menntunar og
starfa háskóla-
menntaðs fólks“. Þetta er í fyrsta
skipti sem ofmenntun á íslenskum
vinnumarkaði er rannsökuð.
Jason bendir á að fræðimenn séu
ekki allir sammála um skilgreiningu
á ofmenntun en notast var við þá
skilgreiningu að ofmenntun ráðist
af því hvort viðkomandi hafi öðlast
meiri menntun en krafist er af hon-
um í núverandi starfi.
Þegar heildarmyndin er skoðuð
virðist offramboð á menntuðu
starfsafli skýra ofmenntun að miklu
leyti, segir Jason.
Lögð var fyrir rannsókn sem
byggð var á hentugleikaúrtaki 739
einstaklinga sem voru með háskóla-
menntun og í launaðri vinnu á Ís-
landi. Eftir hreinsun gagna voru
þátttakendur 710, þar af 143 karlar
og 562 konur.
Þeir sem eru líklegastir til að
vera ofmenntaðir eru þeir sem eru
yngstir og ekki í sambúð. Eins eru
þeir sem búsettir eru á
höfuðborgarsvæðinu líklegri til að
vera ofmenntaðir en þeir sem búa
utan þess.
Eðli málsins samkvæmt ættu lík-
ur starfsmanna á að vera ofmennt-
aðir að aukast með meiri menntun
en þó eru ýmsar vísbendingar um
að starfsmenn með doktorspróf séu
ólíklegri en aðrir háskólamenntaðir
til að vera ofmenntaðir.
Hugvísindafólk líklegra
til að vera ofmenntað
Fleiri konur en karlar útskrifast
úr háskólanámi og í ljósi þess taldi
Jason líklegt að greina mætti mun
á ofmenntun milli kynjanna en sú
var ekki raunin.
Þeir sem hafa útskrifast af
félagsvísinda- og hugvísindasviði
eru líklegri til að vera ofmenntaðir
en þátttakendur af öðrum vís-
indasviðum. Tegund menntunar
virðist einnig tengjast ofmenntun
þar sem útskrifaðir úr raunvísinda-
greinum eru ólíklegri til að vera of-
menntaðir en útskrifaðir úr fyrr-
greindum hópi. Á sama tíma hefur
ásókn í raunvísindanám minnkað.
„Þarna sést vel samskiptaleysi
milli atvinnulífsins og skólakerf-
isins. Það þarf að upplýsa fólk um
hvernig staðan er í raun og veru,
eins að benda fólki á að bóklegt
nám er ekki endilega alltaf lausnin
og er ekki fyrir alla. Það er áber-
andi að margir sækja í sama námið
og þá verður samkeppni um störfin
og fólk fær ekki vinnu. Það þarf að
dreifa þessu betur,“ segir Jason.
Hann segir að þrátt fyrir að
þetta sé í fyrsta skipti sem of-
menntun á íslenskum vinnumarkaði
hafi verið könnuð gefi þetta góða
vísbendingu um stöðuna. Þá bendir
hann á að þar sem um tengslarann-
sókn sé að ræða spili margir þættir
inn í.
„Það væri frábært ef t.d. Hag-
stofa Íslands myndi endurtaka
þessa rannsókn og jafnvel hafa
hana inni í árlegri vinnumarkaðs-
rannsókn til að fá samanburð milli
ára,“ segir hann og bætir við: „Fólk
skynjar að það er ofmenntað og það
vill ekki vera það því það getur
ekki verið markmiðið með mennt-
uninni.“
Ofmenntað fólk
óánægðara í starfi
 Ofmenntun á Íslandi svipuð og annars staðar á Norðurlöndum
Morgunblaðið/Ómar
Háskólamenntun Vísbendingar eru um að starfsmenn með doktorspróf séu
ólíklegri en aðrir háskólamenntaðir til að vera ofmenntaðir.
Jason Már
Bergsteinsson
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Við tökum undir með þeim sem lýst
hafa áhyggjum sínum og erum að
leggja okkur fram um að ná fullri fjár-
mögnun þessa mikilvæga málaflokks,“
segir Halldór Halldórsson, formaður
Sambands íslenskra sveitarfélaga, um
hallarekstur sveitarfélaga vegna auk-
ins kostnaðar við rekstur málefna fatl-
aðra.
Fréttir hafa borist af auknum út-
gjöldum sveitarfélaga vegna málefna
fatlaðra. Á fréttavef Bæjarins besta á
Ísafirði kom til dæmis fram að mála-
flokkurinn væri kominn 30 milljónir
fram úr áætlun hjá Ísafjarðarbæ og
stefndi í 80 milljóna króna halla á
árinu. Fleiri sveitarstjórnarmenn hafa
látið í sér heyra á undanförnum miss-
erum.
Sveitarfélög vilja losna
Þegar sveitarfélögin tóku við mála-
flokknum af ríkinu 2011 var útsvar
hækkað um 1,2% og tekjuskattur
lækkaður samsvarandi. Síðar var bætt
við 0,04%.
Sveitarfélögin hafa kvartað undan
því að ríkið hafi gert auknar kröfur,
eftir að yfirfærslan var ákveðin, sem
kallað hafi á út-
gjöld umfram það
sem gert var ráð
fyrir. Í samning-
unum er ákvæði
um úttekt á fag-
legum og fjárhags-
legum þáttum yf-
irfærslunnar. Sú
vinna stendur yfir
og takast fulltrúar
ríkis og sveitarfé-
laga á um efnið. Átti henni að ljúka fyr-
ir lok apríl. Það tókst ekki en Halldór
segir stefnt að því að ljúka verkinu fyr-
ir lok maí. Enn er verið að safna saman
og vinna úr fjárhagsupplýsingum
sveitarfélaganna vegna ársins 2014.
„Þegar niðurstaða liggur fyrir för-
um við á fund fjármálaráðherra og rík-
isstjórnar til að tryggja að málaflokk-
urinn verði að fullu fjármagnaður,“
segir Halldór. Stjórn Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga hefur gefið það
út að ef ekki næst ásættanleg niður-
staða verði að horfa til þess að skila
málaflokknum aftur til ríkisins. Slíkar
raddir hafa einnig heyrst frá ein-
stökum sveitarfélögum en það gerist
ekki nema með lagabreytingu. „Við
vonum að til þess þurfi ekki að koma,“
segir Halldór.
Verði að fullu
fjármagnað
Halldór
Halldórsson
 Úttekt á rekstri málefna fatlaðra dregst
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Reykjavíkurborg hyggst verja 685
milljónum króna til stækkunar Gróf-
arhúss – Borgarbókasafns með 1.465
fermetra viðbyggingu.
Þær upplýsingar fengust hjá
Reykjavíkurborg að áhersla væri
lögð á að vinna verkið „samhliða og í
samvinnu við framkvæmdir við
Tryggvagötu 13 þannig að báðir að-
ilar njóti þeirra samlegðaráhrifa sem
slíkt færir með sér“. „Gert er ráð
fyrir að ganga frá samstarfssamn-
ingi um þá þætti og jafnvel bjóða
verkið út sameiginlega ef það er talið
fýsilegt,“ sagði í svari upplýsinga-
fulltrúa borgarinnar um stöðu máls-
ins.
Útlitið ekki verið ákveðið
Eins og fjallað var um í Morgun-
blaðinu í gær eru framkvæmdir við
sex hæða fjölbýlishús á Tryggvagötu
13 að hefjast og er mynd af húsinu
sýnd hér til hliðar. Allt að 40 íbúðir
verða í húsinu. Bruttóflatarmálið
verður 4.906 fermetrar með kjallara.
Drög að stækkun Grófarhúss –
Borgarbókasafns eru hins vegar
sýnd hér fyrir ofan og skal ítrekað að
þetta er ekki endanlegt útlit.
Stórt skarð hefur lengi verið í
Tryggvagötu á þessum reit og mun
viðbyggingin og Tryggvagata 13
fylla upp í það. Með því víkur bíla-
stæði sem var á lóðinni. „Uppi hafa
verið hugmyndir um samkeppni að
útliti húsanna, þ.e. Tryggvagötu 13
og viðbyggingar við Borgarbóka-
safnið í Grófarhúsi, en ákvörðun um
það hefur ekki verið tekin. Inn í þá
mynd gæti þá komið nýtt útlit á
Grófarhúsi,“ sagði í svarinu.
Tölvuteikning/Arkþing/Birt með leyfi borgarinnar
Tryggvagata 15 Hér eru drög að útliti viðbyggingar safnsins til vesturs.
Borgarbókasafn
stækkað í vestur
 Borgin ver 685 milljónum til verksins
Tölvuteikning/Helena Björnsdóttir
Tryggvagata 13 Hér verða íbúðir.