Morgunblaðið - 14.05.2015, Qupperneq 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. MAÍ 2015
VerðlaunahönnunfráOticon
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | Sími 568 6880
| www.heyrnartækni.is |
Framúrskarandi tækni íOticonheyrnartækjumskilar
þérbestumöguleguhljómgæðumíólíkumaðstæðum.
NýjudesignRITEtækinerueinstakleganettoghafa
hlotiðalþjóðleghönnunarverðlaun.Njóttuþessað
heyraskýrtogáreynslulaustmeðheyrnartækisem
hentarþínumpersónuleguþörfum.
Fáðu þetta heyrnartæki
lánað í 7 daga
- án skuldbindinga
Fullkomin þráðlaus tækni
Engir hnappar
Auðvelt að handleika
Vatnshelt
Bókaðutímaí fríaheyrnarmælingu
ogfáðuheyrnartækitilprufuívikutíma
Sími5686880
Stórviðrin á liðnum vetri eru lík-
legasta skýringin á auknum sand-
burði við suðurströndina, að mati
Sigurðar Sigurðarsonar, strand-
verkfræðings hjá Vegagerðinni.
„Það eru töluverðar sveiflur í veð-
urfari og þær hafa áhrif á sand-
burð, hvort sem það er sandburður
með öldum eða vindi,“ sagði Sig-
urður.
Óvenjumikið áfok af sandi varð í
vetur vestan við Óseyrarbrú og að
Þorlákshöfn, í Vogsósum og í Vík í
Mýrdal. Sveinn Runólfsson land-
græðslustjóri sagði í samtali við
Morgunblaðið sl. laugardag að
menn hefðu velt því fyrir sér hvort
þetta benti til þess að óvenjumikill
sandur hefði verið á ferðinni í
sjónum við suðurströndina.
Sigurður sagði að við Þorláks-
höfn fyki sandurinn úr fjörunni,
aðallega í austlægum og suðaust-
lægum áttum. Hvað varðar Vík í
Mýrdal benti hann á að þar væri
kominn sandfangari sem héldi í
sandinn en tilgangurinn með því er
að stöðva rof og það virkar vel á
hluta af ströndinni. Hins vegar er
þá meiri sandur sem getur fokið
og því þarf að huga að uppgræðslu
þar.
Í vetur minnkaði dýpið á
Grynnslunum, sandrifi utan við
Hornafjarðarós, um tvo metra frá
því í janúar og fram til 1. maí sl.
„Við eigum eldri mælingar sem
sýna svipað dýpi og nú er á
Grynnslunum. Skipin eru orðin
stærri og djúpristari en þau voru
og það skapast vandræði þegar
menn þurfa að komast en komast
ekki,“ sagði Sigurður.
Veðurfarið, sjólagið og sand-
burðurinn ollu því einnig að ekki
var hægt að opna Landeyjahöfn
fyrr en töluvert seinna í vor en ár-
in þar á undan. Dæla þurfti heldur
meiri sandi af rifinu utan við Land-
eyjahöfn þegar höfnin var opnuð
en áður. Auk þess var mikill sand-
ur í sjálfri höfninni. gudni@mbl.is
Óvenjumikill sandburður var í vetur vestan við Óseyrarbrú, í Vogsósum og Vík í Mýrdal
Morgunblaðið/RAX
Sandfok Mikill sandur fauk úr fjörunni við Óseyrarbrú í vetur og yfir gróið land. Sandur er víða til vandræða.
Meiri sandburður
vegna stórviðra
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Lögfræðingur í forsætisrásráðu-
neytinu segir að við skráningu þjóð-
lendna í fasteignaskrá sé notað verk-
lag sem ákveðið var í samstarfi
sveitarfélaga landsins. Það myndi
taka áratugi og kosta hundruð millj-
óna ef ganga ætti á landamerki þjóð-
lendna til að hnitsetja þau með þeim
hætti.
Hægt hefur gengið að stofna þjóð-
lendur formlega sem fasteignir og
þinglýsa. Stíflur hafa myndast í kerf-
inu af ýmsum ástæðum. Skarphéð-
inn S. Þórhallsson, landfræðingur
hjá Mannviti á Egilsstöðum, gagn-
rýnir kortin sem notuð eru til að af-
marka þjóðlendurnar og hefur hvatt
sveitarfélög til að biðja um betri
gögn.
Segir ekki miklu skeika
Sigurður Örn Guðleifsson, lög-
fræðingur í forsætisráðuneytinu og
formaður samstarfsnefndar um mál-
efni þjóðlendna, tekur fram að úr-
skurðir óbyggðarnefndar og dómar
Hæstaréttar gildi alltaf við úrvinnslu
málanna. Til stuðnings þeim séu
gerð yfirlitskort þar sem landamerk-
in eru hnitsett eftir örnefnunum í
kortagrunni Landmælinga. Ávallt sé
tekið fram að viss ónákvæmni geti
verið og það sé textinn sem gildi.
Hann segir að þar sem gengið hafi
verið á landamerkin, eins og til dæm-
is í Fljótsdalshreppi, hafi ekki skeik-
að miklu á þessum aðferðum. Sig-
urður telur ekki raunhæft að ganga á
merki allra þjóðlendna, það tæki
áratugi og kostaði hundruð milljóna.
Samkvæmt starfsreglum ráðu-
neytisins gengur stofnun þjóðlendna
þannig fyrir sig að sveitarstjórnir
þurfa fyrst að samþykkja beiðni for-
sætisráðuneytisins um stofnun þjóð-
lendu. Í framhaldinu á skipulags- og
byggingarfulltrúi að skrá eignina í
landsskrá fasteigna hjá þjóðskrá.
Þjóðskrá sendir umsóknina til sýslu-
manns sem þinglýsir úrskurði
óbyggðanefndar eða dómi Hæsta-
réttar.
Gögn hafa ekki borist
Aðeins 17 þjóðlendur hafa farið
alla leið, tæplega áttatíu eru þá í bið
hjá sveitarfélögum, þjóðskrá eða
sýslumönnum. Sigurður segist ekki
hafa skýringar á biðinni í öllum til-
vikum en vekur athygli á því að
margir komi að málinu. Ferlið sé
eins og keðja sem þurfi að hanga vel
saman.
Sjö þjóðlendur á svæði embættis
sýslumannsins á Austurlandi eru í
bið í vinnugrunni Landsskrár fast-
eigna. Lárus Bjarnason sýslumaður
vekur athygli á því að samkvæmt
lögum skuli Óbyggðanefnd hafa
frumkvæði að því að þinglýsa úr-
skurðum sem fela í sér eignarheim-
ildir. Samkvæmt upplýsingum hans
hafi ekki borist til þinglýsingar gögn
varðandi þær þjóðlendur sem eru í
biðskrá.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kerlingarfjöll Ókláruð þjóðlendumál geta hamlað uppbyggingu.
Texti úrskurða
og dóma gildir
 Of tímafrekt að hnitsetja þjóðlendur