Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.2010, Qupperneq 12

12 fréttir 15. nóvember 2010 mánudagur
í vonlausri stöðu. Ekki gat ég heldur
leitað aðstoðar hjá félagsmálastofn-
un fyrir vestan. Þar var forstöðu-
maðurinn góðkunningi hans. Hún
kom reyndar vel fram við mig á með-
an ég bjó þarna en þegar nauðgun-
armálið kom upp studdi hún hann
og mætti með honum í yfirheyrslur.“
Grimmd og miskunarleysi
Eftir nauðgunina leitaði konan til
bráðamóttökunnar. Þar var vel tek-
ið á móti henni og hún fékk bæði
stuðning og hlýju. Í kjölfarið ákvað
konan að kæra. „Það hjálpaði mér
mikið að þar tók yndislegt fólk á
móti mér. Reyndar hafa allir sem
komu að málinu komið vel fram við
mig, að lögfræðingnum hans und-
anskildum.
Fyrst var ég of hrædd til að kæra.
Ég ætlaði ekki að gera það en mað-
urinn minn sá til þess. Hann vildi
gera það og ég ákvað að láta slag
standa því ég hafði verið í ofbeldis-
sambandi áður og fannst nóg kom-
ið. Eins treysti ég því sem mér var
sagt um það hvernig hlutirnir yrðu ef
ég myndi kæra. Aldrei hvarflaði það
að mér að málið myndi snúast gegn
mér og bitna meira á mér en gerand-
anum. Ég hefði aldrei gert þetta ef
ég hefði vitað hvaða afleiðingar það
ætti eftir að hafa fyrir börnin mín,
hversu mikil grimmd er til í þjóð-
félaginu og miskunarleysi gagnvart
saklausu fólki. Börnin mín sem hafa
aldrei gert neinum neitt verða mar-
keruð af þessu fyrir lífstíð.“
Lagðist þungt á börnin
Öll börnin hafa farið illa út úr þessu,
en hvert á sinn hátt. Tvíburarnir
voru báðir mjög vel stæðir félagslega
fyrir vestan. „Núna fer annar þeirra
varla út úr húsi. Hann á enga vini af
því að hann vill það ekki. Hann vill
bara vera heima hjá mömmu. Tví-
burarnir eru báðir svo hræddir um
mig að ég má ekki hósta án þess að
þeir komi hlaupandi. Ef núverandi
sambýlismaðurinn minn hækkar
röddina þegar hann er að kalla á mig
koma þeir hlaupandi til að verja mig.
Þeir eru alltaf viðbúnir því að ein-
hver ætli í mig.“
Einn strákurinn er ellefu ára
gamall. „Hann er líka stöðugt á varð-
bergi.“ Bæði hann og níu ára gömul
systir hans hafa upplifað mikla höfn-
un. „Hún var ekki nema sex mán-
aða gömul þegar ég tók saman við
manninn. Hún þekkir ekkert annað
en að hann sé pabbi sinn. En eftir að
við skildum hefur hann ekki litið við
henni og heilsar ekki einu sinni þeg-
ar hann kemur að ná í dætur sínar.
Hún skilur þetta ekki. Bróður hennar
hefur líka þótt sárt að upplifa þessa
höfnun. Þau hafa bæði farið illa út
úr þessu öllu saman. Þau sem voru
alltaf ósköp venjuleg börn í útliti og
öðru eru nú að kljást við þyngdar-
vandamál. Þetta lagðist þungt á þau
og þau sóttu huggun í mat.“
Ráðist gegn börnunum
Konan á einnig þrjár dætur með
manninum. Sú yngsta er fjögurra
ára, miðdóttir þeirra er sex ára og
sú elsta er að verða átta ára gömul.
„Sú yngsta man ekki neitt, enda var
hún bara tveggja ára þegar við skild-
um. Sú sem er næst henni í aldri er
mjög meðvirk með föður sínum og
trúði því að hún ætti það skilið þegar
hann rassskellti hana. Hún er upp-
full af reiði. Sú elsta vill ekki fara til
hans. Hún er orðin rosalega lokuð.
Þær hafa líka upplifað mikla höfnun.
Fyrst eftir að við skildum tilkynnti
hann mér það að hann ætlaði aldrei
að tala við þessi börn aftur og gerði
það ekki lengi vel. Hann hefur tekið
þær þrisvar til sín á tveimur árum.
Enn þann dag í dag hringir hann
aldrei í þær því að hann segist ekki
hafa efni á því. Þetta hefur reynst
þeim mjög erfitt.
Sama hvað fólki finnst um mig er
ljótt að ráðast að börnunum. Með
því að nafngreina mig í þessum um-
mælum er verið að ráðast að þeim.
Þau hafa þurft að ganga í gegnum
nóg. Á sinni stuttu ævi hafa þau
þurft að þola meira en flestir þurfa
að þola á sinni lífstíð.“
Svívirðilegar ávirðingar
Hún segir ummælin ekki bara meið-
andi heldur líka röng. „Ég get ekki
skilið hvernig málið hefði átt að
komast í gegnum allt kerfið ef það
væri ekki rétt. Heldur þetta fólk að
það séu hálvitar í Hæstarétti?
Þarna er fullt af kjaftæði. Það er
til dæmis spurt hvernig hægt sé að
vippa 100 kílóa konu yfir bekk í WV-
rúgbrauði. Maðurinn er 110 kíló en
ég er 50 kíló og 158 sentímetrar á
hæð. Þar að auki var þetta ekki rúg-
brauð heldur Toyota Hiace og það
var ekki bekkur í bílnum heldur tvö
sæti. Það er líka spurt að því af hverju
það hafi ekki séð á mér. Það stórsá á
mér. Ég var með ljóta áverka. Eins er
því haldið fram að ég hafi veitt mér
áverkana sjálf en ég var með áverka
sem voru þannig staðsettir að ég
hefði ekki getað gert það.
Eins er því haldið fram að ég sé
klikkuð. Ég hef aldrei verið í óreglu
og er ekki klikkaðri en svo að ég hef
fullt forræði yfir öllum mínum börn-
um. Einhver hlyti að hafa tekið eftir
því ef ég væri óhæf. Þetta er svívirði-
legt.
Þá er verið að reyna að snúa
nauðgunarmálinu upp á forræðis-
deilu. Mér er spurn, ef maður er í
forræðisdeilu er þá í lagi að koma
svona fram við mann? Það sem hann
gerði mér kemur forræðisdeilu ekk-
ert við.“
Dró kæruna til baka
Forræðisdeilan hafði reyndar áhrif
á málið þegar maðurinn bauð kon-
unni fullt forræði yfir börnunum
gegn því skilyrði að hún myndi
draga kæruna til baka. „Ég gerði það
fyrir börnin. Ég hefði gert allt til þess
að fá forræðið yfir börnunum mín-
um. Þetta var hans krafa þegar hann
féllst á að veita mér skilnað. Eftir að
hann hafði skrifað undir skilnaðar-
pappírana á skrifstofu sýslumanns
lét ég hann fá bréf sem ég hafði
skrifað honum til varnar. Hann ætl-
aði að leggja bréfið fyrir Hæstarétt
en gat síðan ekkert notað það.
En þótt ég hafi ætlað að draga
kæruna til baka var málið talið það
alvarlegt að lögreglan ákvað að
ljúka rannsókn málsins og ríkissak-
sóknari gaf út ákæru. Völdin voru
tekin af mér. Ég sagði lögreglunni
líka hreint út af hverju ég ætlaði að
draga kæruna til baka. Eins og ég
sagði honum þá myndi ég aldrei
ljúga fyrir hann. En honum tókst
að kúga mig til þess að gera þetta
og hefur notað það gegn mér. Hann
hefur notað allt sem hann getur
gegn mér.“
Móðir mín er saklaus
Þegar dómur féll í Hæstarétti hélt
konan að málinu væri loksins lokið.
„En svo var ég að komast að því að
það var bara hálfleikur. Þegar ég las
það sem sagt var um mig var úr mér
allur vindur. Fyrst hélt ég að ég hefði
ekki kraft í meira en ég hef nú geng-
ið í gegnum annað eins og get þetta
líka. Ég er fílefld í dag og er að skoða
rétt minn með aðstoð lögfræðings.
Ég mun ekki gefa þetta eftir. En ég
finn til með svona fólki sem hefur
ekkert annað að gera en að velta sér
upp úr óförum annarra. Þetta fólk
getur ekki verið hamingjusamt.“
Sem betur fer stendur fjölskyld-
an með henni. Þorri hennar býr þó
enn í bæjarfélaginu þar sem nauðg-
unin átti sér stað. „Fjölskyldan mín
hefur þurft að þola margt og sitja
undir alls kyns áróðri. Þótt ég hafi
komist burt situr fjölskyldan mín
eftir með skítinn. Sumt af því sem
við fengum að heyra er eitthvað
sem ég gæti ekki hugsað mér að
endurtaka. Það er komið nóg. Full-
orðin móðir mín hefur ekki einu
sinni fengið að vera í friði. Hún er
orðin 75 ára gömul og fær að heyra
þetta allt saman, bæði alls kyns við-
bjóð um mig og eins óhróður sem
borinn er út um hana. Hvað sem
sagt er um mig þá er það ekki henni
að kenna. Hún er saklaus. Á tímabili
leið henni svo illa að hún vildi ekki
fara út úr húsi. Henni var ekki líft.
Svona er hreinlega hægt að ganga
frá fólki, kæfa það með kjaftagangi.
Og ég get ekki einu sinni heimsótt
hana því kjaftagangurinn hefur
smitast út í allt bæjarfélagið þannig
að ég get aldrei snúið aftur.“
Eftir sakfellingu Héraðsdóms tók
ung kona sig til og safnaði undir-
skriftum manninum til stuðnings. Af
2.429 íbúum í bænum skrifuðu 113
undir stuðningsyfirlýsingu sem birt
var í bæjarblaðinu undir fyrirsögn-
inni Trúum og treystum því að rétt-
lætið sigri að lokum þar sem sagði
meðal annars: „mæður eiga líka
syni“.
Blaðið lá frammi á vinnustöðvum
og verslunum í nær allri sýslunni.
Þegar listinn var skoðaður kom í ljós
að umtalsverð fjölskyldutengsl voru
á milli margra smáhópa á listanum.
Heilu fjölskyldurnar skrifuðu undir
listann, sem tengdust með ýmsum
hætti, bæði í gegnum atvinnu- og
ættartengsl.
Hnífsstunga í bakið
Hæstiréttur staðfesti dóm héraðs-
dóm og hækkaði miskabætur til
stúlkunnar þar sem „framangreint
brot hefur valdið henni óvenjumikilli
félagslegri röskun.“ Í kjölfarið skrif-
uðu foreldrar stúlkunnar opið bréf
til bæjarbúa sem birtist í sama blaði
og stuðningsyfirlýsingin. Sögðu þau
að á listanum væru nöfn frændfólks
þeirra, fyrrverandi vinnuveitanda,
kaupmannsins á horninu og vinnu-
félaga. Listinn hefði verið eins og
hnífsstunga í bakið á þeim. Búið væri
að eyðileggja mannorð dóttur þeirra.
Stúlkan sagði engum frá því sem
gerst hafði nema bestu vinkonu
sinni. Engu að síður fréttu bæjar-
búar af málinu og fljótlega varð hún
vör við umtal um sig. „Mér brá. Ég
bjóst ekki við því að mér yrði ekki
trúað. Eftir þetta vissi ég ekki hvern-
ig ég átti að treysta,“ sagði hún í við-
tali við Ísafold árið 2007. Þar sagði
hún einnig að líklega hefðu bæjar-
búar átt auðveldara með að takast
á við það að hún væri lygari en að
hann væri nauðgari. Hann hefði líka
talað opinskátt um málið á meðan
hún þagði.
Listinn jafn slæmur og
nauðgunin
Hún flúði bæjarfélagið og fór í
framhaldsskóla í Reykjavík en kom
heim um hátíðirnar. Á áramóta-
balli lenti hún í miður skemmti-
legri uppákomu þegar stúlka
sendi henni illt augnaráð og sagði
„oj“ þegar hún gekk framhjá. And-
rúmsloftið í bænum var þannig að
hún ákvað að fara ekki aftur heim.
Á átján ára afmæli sínu frétti
hún fyrst af listanum þegar prest-
urinn í bænum hringdi í hana.
„Listinn var alveg jafn slæmur og
nauðgunin sjálf,“ sagði hún. „Líð-
an mín versnaði um helming. Ekki
síst þegar blöðin fóru í málið. Ég
brotnaði alveg saman. Mamma og
pabbi uðru reið en ég varð mátt-
laus.“
Sagður öndvegissála
Ítarlega var fjallað um málið í DV
á sínum tíma. Leitað var svara hjá
nokkrum Húsvíkingum sem settu
nafn sitt á listann og eins var rætt
við konuna sem var hvatamað-
ur að honum. Svörin voru á ýmsa
vegu og meðal annars þessi:
„Strákurinn hefði eins geta
kært nauðgun sjálfur ef hann hefði
orðið á undan.“
„Þetta var vörn hjá stelpunni
vegna þess að kærasti hennar kom
þarna að.“
„Þegar búið er að kæra nauðg-
un þá ráða menn ekkert við það.
Málið bara æðir áfram í kerfinu.“
„Það vissu allir að málið var
ekki svona. Það urðu allir brjálaðir
þegar dómurinn kom og fólk for-
dæmdi stelpuna almennt í bæn-
um.“
„Almennt viðhorf í bænum er
að málið hafi ekki verið svona.“
„Það litla sem ég vissi af þess-
um strák var að hann gerði ekki
svona, þetta var bara eitthvað á
milli unglinga.“
„Ég þekki strákinn sem er ekki
þannig. Hún hefur aftur á móti
sýnt takta í þá veru.“
„Ég vissi auðvitað ekkert meira
en mér var sagt. Þessi drengur var
starfsmaður hjá mér og ég þekki
hann mjög vel. Þetta er þvílík önd-
vegissála.“
„Við sem skrifuðum undir vit-
um að hann nauðgaði ekki stelp-
unni. Ég þekki hann og ég veit upp
á hár að hann myndi aldrei gera
neitt þessu líkt."
„Ekki í dómarasæti“
Konan sem stóð fyrir undirskrifta-
söfnuninni sagði að dómurinn
hefði verið áfall. „Við vildum að
hann sæi að hann ætti stuðning
margra í þessu máli og gæti gengið
hér um göturnar og borið höfuðið
hátt. Ég tel að það hafi tekist.“
Hún sagði að ekki hafi verið
gengið í hús heldur haft samband
við þá sem líklegir væru til að
styðja málsstaðinn. Síðan hefðu
margir haft samband og óskað eft-
ir því að komast á listann. Eftir að
listinn var birtur komu víst fleiri
að máli við hana og aðra til þess
að lýsa stuðningi sínum við mann-
inn. Samkvæmt konunni sagði
fólk að það hefði viljað vera á list-
anum ef það hefði haft færi á því.
Þá sagði hún að fjölskylda manns-
ins hefði vitað af fyrirhugaðri birt-
ingu og verið samþykk henni.
Að lokum endurtók hún það að
listanum hafi fyrst og fremst verið
ætlað að veita manninum stuðn-
ing. „Við vorum ekki að setja okkur
í dómarasæti og sættum okkur við
niðurstöðu Hæstaréttar og erum
ánægð yfir því að hann skuli ekki
þurfa að fara í fangelsi. Við vild-
um ekki að þetta yrði fjölmiðla-
matur og ætluðumst aldrei til þess
að þetta beindist með einhverjum
hætti gegn fórnarlambinu.“
Þetta er ekki í fyrsta skipti sem kona hefur þurft að flýja bæj-
arfélagið sitt eftir nauðgun. Fyrir tíu árum risu bæjarbúar á
Húsavík upp gegn ungri stúlku sem var nauðgað.
Vildu að hann gæti
borið höfuðið hátt
Þá er verið að
reyna að snúa
nauðgunarmálinu upp
á forræðisdeilu. Mér er
spurn, ef maður er í for-
ræðisdeilu er þá í lagi
að koma svona fram við
mann?
Hrökklaðist frá Húsavík Fyrir tíu árum skrifuðu 113 Húsvíkingar undir stuðnings-
yfirlýsingu með dæmdum nauðgara. Stúlkan hrökklaðist frá bænum. Bæjarbúar gáfu
ýmsar skýringar á framferði sínu og töldu ótrúlegt að stákurinn hefði gert þetta.
Óttast að fá aldrei frið Konan er
sjö barna móðir og segir að öll börnin
þurfi að kljást við erfiðar afleiðingar
vegna málsins, en hvert á sinn hátt.
MynD SiGtRyGGuR ARi