Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.2012, Blaðsíða 6

Hátt í 100 manns
í glæpaHópum
6 Fréttir 12. mars 2012 Mánudagur
Launaskrið eftir hrun
n Laun á almennum vinnumarkaði hafa hækkað talsvert eftir hrun
L
aun starfsmanna í fjármálageir-
anum hækkuðu um tíu prósent
árið 2011 en á sama tíma hækk-
uðu laun starfsmanna í bygg-
ingarstarfsemi og mannvirkjagerð um
4,7 prósent. Þetta kemur fram í tölum
sem Hagstofa Íslands birti síðastliðinn
föstudag um vísitölu launa.
Á árinu 2011 hækkuðu reglu-
leg laun að meðaltali um 6,7 pró-
sent frá árinu á undan og samkvæmt
vef Greiningar Íslandsbanka er um
að ræða mestu hækkun á einu ári frá
2008. „Ekki er hægt að segja annað
en að um dágóða launahækkun sé að
ræða og þá sérstaklega í ljósi þess að
ástandið á vinnumarkaði er enn afar
erfitt, þrátt fyrir að hafa batnað frá fyrra
ári. Sem kunnugt er þá má rekja þessa
hækkun að stórum hluta til þeirra
kjarasamningsbundnu hækkana sem
áttu sér stað um mitt árið,“ segir í um-
fjöllun um málið á vef bankans. Laun
á almennum vinnumarkaði hækkuðu
mun meira en laun opinberra starfs-
manna, eða 7,6 prósent á móti 4,4 pró-
sentum. Hafa ber í huga að verðbólga
hefur verið talsverð að undanförnu
sem étur launahækkanirnar upp.
Í tölum Hagstofunnar má einnig sjá
þróunina á síðasta fjórðungi árs 2011.
Þar nam hækkunin á milli ára, það er
frá fjórða ársfjórðungi 2011 frá sama
tíma árið 2010, 8,7 prósent. „Svo hröð
árshækkun hefur ekki orðið á launa-
vísitölunni síðan á þriðja ársfjórðungi
árið 2008,“ segir Greining Íslands-
banka um hækkunina.
Laun starfsfólks í byggingarstarf-
semi og mannvirkjagerð hafa hækkað
um 8,4 prósent frá hrunárinu 2008. Á
sama tímabili hafa laun starfsmanna
í samgöngum og flutningum hækk-
að um 20,7 prósent og laun hjá starfs-
mönnum í iðnaði hafa hækkað um
18,7 prósent. Laun starfsfólks í fjár-
málaþjónustu hafa á sama tíma hækk-
að um ríflega 15 prósent, en að jafnaði
hafa laun á almennum vinnumarkaði
hækkað um tæplega 17 prósent frá
árinu 2008.
Launin hækka Laun árið 2011 hækkuðu að
meðaltali um 6,7 prósent frá 2010.
L
ega Íslands er meðal þess sem
laðar glæpahópa að glæpsam-
legri starfsemi hér á landi. Þetta
sagði Karl Steinar Valsson, að-
stoðaryfirlögregluþjónn hjá
lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, í
erindi á fundi um skipulagða glæpa-
starfsemi sem haldinn var síðastliðinn
fimmtudag.
Hvítþvo vöru í gegnum Ísland
Karl sagði jafnframt að flest brot sem
vörðuðu skipulagða glæpastarfsemi
fælu í sér fjármunabrot samhliða öðr-
um brotum. Litið hefði verið til Íslands
meðal annars vegna þess veika eftir-
lits á fjármálasviði sem var hér á landi
fyrir hrun. „Fyrir hrun var talað um að
eftirlitsþáttur á fjármálasviðinu væri
mjög lítill og það væri mjög auðvelt
að koma peningum í umferð. Núna er
talað um að það sé mjög skynsamlegt
að kaupa fasteignir á Íslandi og auð-
velt að láta peningana vinna fyrir sig
í ýmsum veitingarekstri. Þetta er það
sem þessir hópar tala um í dag.“
Gjaldeyrishöft hafa ekki veruleg
áhrif á starfsemi þessara hópa, að
sögn Karls og segir hann brotahópa
hafa fundið leiðir til að koma fjármun-
um á þá staði sem þarf þó það kosti þá
örlítið meira núna en áður.
Afurðir frá Íslandi hafa hingað til
ekki kallað á mikla athygli frá yfirvöld-
um erlendis. Þannig hefur verið hægt
að nota Ísland sem leið til að koma
vörum á milli heimsálfanna og í raun
„hvítþvo“ vöruna um leið. „Við höfum
nokkur dæmi um það að Ísland hefur
komið inn í atburðarás af þessu tagi,“
sagði Karl Steinar.
Gagnger endur-
skoðun nauðsynleg
Til þess að lögreglan geti rannsak-
að og stemmt stigu við skipulagðri
glæpastarfsemi hér á landi segir Karl
Steinar að nauðsynlegt sé að taka til
gagngerrar endurskoðunar það skipu-
lag sem lögreglan býr við í dag – skipu-
lag sem hann segir vera barn síns
tíma. Verkefnin sem lögreglan standi
frammi fyrir í dag séu margþættari
og flóknari og kalli á umfangsmeiri
vinnu. Þá séu allt aðrar kröfur gerðar
til allra rannsókna. Eftir standi að sýn
lögreglunnar til menntunar, þjálfun-
ar og sérhæfingar hafi ekki fengið þá
sanngjörnu athygli sem hún þyrfti.
Mikil fjölgun hefur átt sér stað að
undanförnu á hópum sem tengjast
skipulagðri glæpastarfsemi og svo-
kölluðum undirhópum sem Karl
Steinar segir að séu gjarnan notaðir til
að framkvæma sjálfa brotastarfsem-
ina. Hópar eins og Hells Angels leggi
mikla áherslu á að vera flokkaðir sem
almennir velhjólahópar. Það er þó
ekki sú sýn sem lögreglan hér á landi
og erlendis hafi. „Staðreyndin er sú að
mjög margir aðilar sem tilheyra þess-
um vélhjólagengjum hafa ekki meiri
áhuga á vélhjólum en svo að þeir hafa
hvorki réttindi né eiga hjól. Þannig að
tilgangurinn með því að tilheyra vél-
hjólagengi er ekki skýr.“
„Reynum að redda okkur“
Lögreglan flokkar ellefu hópa í dag
sem svokölluð MC-gengi eða vél-
hjólagengi, með 89 meðlimum. Þau
eru starfrækt á höfuðborgarsvæð-
inu og Akureyri, en mikill áhugi sé á
meðal einhverra gengja á að setja upp
sams konar hóp á Egilsstöðum.
Vopnasöfnun brotahópa er orð-
ið mikið vandamál segir Karl Steinar
og það er eitthvað sem lögreglan hafi
ekki staðið frammi fyrir áður. Nýlega
var lagt hald á stórt vopnasafn sem
fannst á heimili í tengslum við að-
gerð gegn Outlaws- samtökunum, en
tveir menn sem tilheyra Outlaws voru
ákærðir fyrir skotárás í Höfðahverfi í
lok síðasta árs.
Umhverfi brotastarfsemi á Ís-
landi hefur tekið miklum breytingum
á stuttum tíma en lögreglan er enn
í gamla tímanum þar sem lagaum-
hverfi og fjárskortur gerir henni erfitt
fyrir að halda í við breytta umhverfi.
„Við erum í vandræðum vegna
þess að tæknimálum fleygir fram hjá
brotamönnum en við erum ekki að
gefa því gaum með sama hætti og aðr-
ir. Þess vegna tel ég þörf á því að fara í
þessa heildrænu skoðun þar sem allt
ferlið er skoðað. Lögregluviðbrögð,
rannsóknir, saksóknir, dómskerfið,
og síðast en ekki síst fangelsisþáttur-
inn. Ég tel að miklu leyti séum við að
gera tilraunir með að láta skipulagða
brotastarfsemi passa inn í skipulag
lögreglunnar. Ég tel það ekki kunna
góðri lukku að stýra.“
Karl Steinar telur að lögreglan ráði
við hluta af þessu vandamáli, en betur
má ef duga skal. „Við erum á vegferð á
gömlu og frekar þreyttu farartæki. Við
fáum ekki að kaupa nýtt dekk undir
vagninn en við reynum áfram að
redda okkur.“
n Ísland notað til að hvítþvo vörur n Hraðar breytingar í undirheimum
Hanna Ólafsdóttir
blaðamaður skrifar hanna@dv.is
„Staðreyndin er sú
að mjög margir að-
ilar sem tilheyra þessum
vélhjólagengjum hafa
ekki meiri áhuga á vélhjól-
um en það að þeir hafa
hvorki réttindi né hjól.
Vopnasafn Hluti af ólöglegum og/eða
óskráðum vopnum sem lögreglan á höfuð-
borgarsvæðinu hefur gert upptæk á síðusti
misserum.
Margir meðlimir
Lögreglan flokkar
ellefu hópa í dag sem
svokölluð MC-gengi
eða vélhjólagengi, með
89 meðlimum. Karl
Steinar Valsson er hér
til hægri. Mynd SiGtRyGGuR ARi
Steingrímur
í Færeyjum
Steingrímur J. Sigfússon, sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðherra,
átti á föstudag fund í Þórshöfn í
Færeyjum með Jacob Vestergaard,
sjávarútvegsráðherra Færeyja.
Ráðherrarnir ræddu ásamt
embættismönnum um gagn-
kvæmar veiðiheimildir og deili-
stofna. Engar stórar breytingar
voru gerðar á núverandi samn-
ingum  milli þjóðanna fyrir utan
að heimildir Færeyinga til veiða á
lúðu voru felldar úr gildi en þær
hafa verið bannaðar tímabundið
innan íslenskrar fiskveiðilögsögu.
Að auki verður ekki lengur um
að ræða gagnkvæmar heimildir til
veiða á túnfiski. 
Margir treysta
lögreglunni
Lögreglan virðist njóta mikils
trausts hjá almenningi samkvæmt
nýjasta Þjóðarpúlsi Gallup. Spurt
var um traust til fimmtán stofn-
ana samfélagsins en 83 prósent
aðspurðra sögðust treysta lög-
reglunni. Er þetta besta útkoman
sem lögreglan hefur fengið frá því
að Gallup hóf að kanna traust til
stofnana fyrir allmörgum árum.
„Traust almennings til lögregl-
unnar hefur raunar aldrei verið
meira en undanfarin ár og mælist
um 80 prósent. Niðurstaðan í ár
er enn betri og það er lögreglunni
vitaskuld mikið gleðiefni,“ segir í
tilkynningu sem lögreglan sendi
frá sér.
Flestir bera traust til Land-
helgisgæslunnar, eða 90 prósent.
Lögreglan kemur svo í öðru sæti.
Í næstu sætum á eftir koma há-
skólinn, heilbrigðiskerfið og emb-
ætti sérstaks saksóknara. Í neðsta
sætinu er bankakerfið og rétt þar
á undan Alþingi og Fjármálaeftir-
litið.