Dagblaðið Vísir - DV - 04.03.2013, Blaðsíða 11

12 Erlent 4. mars 2013 Mánudagur
krafturinn
Ógnvænlegur
K
raftur sprengingarinnar sem
fylgdi vígahnettinum sem
hrapaði til jarðar í Rúss-
landi í febrúar síðastliðn-
um jafngilti þrjátíu kjarn-
orkusprengingum. Sprengingin
sendi lágtíðnidrunur í gegnum
jörðina sem gaf vísindamönnum
vísbendingar um kraftinn sem fylgdi
þessum stærsta vígahnetti sem hrap-
að hefur til jarðar síðastliðin 100 ár.
Eyru manna nema ekki tíðnina
Steininn féll til jarðar skammt frá
borginni Chelyabinsk 15. febrúar
síðastliðinn en hljóðbylgjan sem
fylgdi honum var þúsundum sinn-
um lægri en lægsti C-tónninn á
píanói. Í raun geta eyru manna
ekki numið svo lága tíðni að sögn
The Comprehensive Test Ban Tr-
eaty Organization, alþjóðlegrar
stofnunar sem fylgist með kjarn-
orkutilraunum. Stofnunin sagði
hljóðbylgjuna frá steininum hafa
sést á mælum sem staðsettir eru á
Grænlandi og einnig á Suðurskauts-
landinu, sem gerir þessa hljóðbylgju
eina þá öflugustu sem um getur síð-
an mælingar hófust.
Þrjátíu kjarnorkusprengjur
Vísindamennirnir notuðu þessa
hljóðbylgju til að reikna út stærð
vígahnattarins sem féll til jarðar
en hljóðbylgjan stóð yfir í 32 sek-
úndur. Út frá þeirri staðreynd
meta vísindamenn að krafturinn
frá sprengingunni sem varð þegar
steinninn lenti á jörðinni, hafi
numið 450 til 500 kílóvoltum, sem er
ígildi þrjátíu kjarnorkusprengja. Nýj-
ustu spár vegna stærðar vígahnattar-
ins gefa til kynna að hann hafi verið
17 metrar í þvermál. Er hann talinn
hafa verið sjö þúsund tonn að þyngd
og hann hafi verið á ógnarhraða
þegar hann lenti á jörðinni en vís-
indamenn segja hann hafa ferðast
átján kílómetra á hverri sekúndu.
Sá stærsti síðan Tunguska
Margaret Campell-Brown er stjörnu-
fræðingur við háskólann í Vestur-
Ontario í Kanada en hún sagði í
samtali við bandarísku fréttastofuna
CNN fyrir helgi að þetta væri einn
stærsti vígahnöttur sem lent hefur á
jörðinni síðan álíka tilvik átti sér stað
í Tunguska-skóginum í Síberíu árið
1908. Er vígahnetti kennt um að hafa
flatt út skóglendi þar fyrir rúmri öld.
Yfirvöld í Rússlandi segja fimmtán
hundruð manns hafa slasast þegar
vígahnötturinn sprakk í grennd við
borgina en flestir þeirra sem slösuð-
ust skárust á gleri sem brotnaði við
sprenginguna.
Mánaðarannsóknir
Bill Cooke er maðurinn sem stjórnar
eftirliti með geimsteinum hjá geim-
vísindastofnun Bandaríkjanna,
NASA. Hann sagði við CNN að vís-
indamenn teldu hnöttinn eiga rætur
sínar að rekja til smástirnabeltis á
milli Mars og Júpíters. Cooke á von
á því að rannsókn vísindamanna
á þessum atburði muni standa yfir
næstu mánuðina. Fjöldi brota úr
vígahnettinum hafa fundist hingað
til en þau benda til þess að um hefð-
bundinn hnött sé að ræða sem inni-
heldur nikkel og járn. Það er hins
vegar stærðin á vígahnettinum og
krafturinn sem honum fylgdi sem
þykja mikil tíðindi. n
n Kraftur vígahnattarins í Rússlandi á við 30 kjarnorkusprengingar
Birgir Olgeirsson
blaðamaður skrifar birgir@dv.is
„Hljóðbylgjan sem
fylgdi honum var
þúsundum sinnum lægri
en lægsti C-tónninn á
píanói. Í raun geta eyru
manna ekki numið svo
lága tíðni.
Ógnarkraftur Rúss-
neskir lögreglumenn
sjást hér að störfum
við staðinn þar sem
vígahnötturinn lenti við
borgina Chelyabinsk í
Rússlandi 15. febrúar
síðastliðinn.
Dauðsföll vegna bólulyfs
n Frönsk yfirvöld tóku lyfið af markaði en þau bresku ekki
D
auði að minnsta kosti sjö
kvenna í Bretlandi á síð-
ustu þremur árum er rakinn
til notkunar þeirra á lyfinu
Dianette sem meðal annars hefur
verið notað í baráttu gegn bólum.
Þrátt fyrir þetta er lyfið enn á bresk-
um markaði. Þá hafa frönsk yfirvöld
hafið rannsókn á lyfinu eftir að fjór-
ar konur, sem allar tóku lyfið, létust.
Áttu konurnar það sameiginlegt að
hafa fengið blóðtappa.
Lyfið hefur tvíþætta verkun,
annars vegar er það notað til að
draga úr myndun unglingabóla og
hins vegar sem getnaðarvörn vegna
hormóns sem það inniheldur. Þess
vegna er það aðeins gefið konum.
Breska blaðið Daily Mail fjallaði
um málið á dögunum. Í umfjöllun
blaðsins kemur fram að bresk heil-
brigðisyfirvöld hafi ekki fundið bein
tengsl milli lyfsins og dauðsfallanna
og þar af leiðandi sé það enn á mark-
aði. Frönsk yfirvöld kusu hins vegar
að taka lyfið af markaði á meðan
rannsókn á því fer fram.
Árið 2010 lést sautján ára stúlka,
Charlotte Porter, af völdum blóð-
tappa eftir að hafa tekið lyfið. Þá lést
33 ára kona, Helen Schofield, einnig
af völdum blóðtappa. Dánardóm-
stjóri sagði eftir andlát hennar að lík-
ur bentu til þess að lyfið hefði átt þátt
í dauða hennar þó ekki væri hægt
að fullyrða það. Franskir fjölmiðlar
greindu frá því fyrir skemmstu að
hópur kvenna undirbúi nú um
stundir lögsókn á hendur framleið-
anda lyfsins, þýska fyrirtækinu Bayer,
vegna aukaverkana lyfsins. n
einar@dv.is
Möguleg tengsl Talið er að notkun lyfsins eigi þátt í dauða að minnsta kosti sjö
kvenna í Bretlandi á síðustu árum.
Mótmæli
vegna
nauðgunar
Mótmælendur í Nýju-Delí , höfuð-
borg Indlands, köstuðu grjót-
hnullungum í strætisvagna og
mölbrutu rúður um helgina á
meðan lögreglan reyndi að hafa
hemil á þeim.
Mótmælendurnir voru æfir
vegna nýs nauðgunarmáls sem
komið hefur upp þar í landi. Lög-
reglan í höfuðborginni rannsak-
ar nú nauðgun á sjö ára stúlku
í borginni. Málið hefur vakið
mikinn óhug og varð kveikjan að
mótmælum í gær.
Enginn hefur enn verið hand-
tekinn vegna málsins. Kynferðis-
árásir eru tíðar á Indlandi, en mik-
il vitundarvakning hefur orðið í
þeim málum að undanförnu.
Maðurinn sem
jörðin gleypti
finnst ekki
Björgunarsveitir í Flórída hafa
hætt leit að líki manns sem jörðin
gleypti þar í vikunni. Á fimmtu-
dagsnótt myndaðist risastór hola
undir húsi mannsins á með-
an hann svaf og féll hann niður
í hana. Samkvæmt lögreglu er
nánast ómögulegt að finna líkið á
þessum tímapunkti.
BBC greinir frá því að stór
hluti Flórída sé byggður ofan á
kalksteinshellum sem verða fyrir
vatnsveðrun og falla því saman.
Maðurinn, sem heitir Jeffrey Bush
og er 36 ára, er talinn vera látinn.
Bróðir Bush, Jeremy var í húsinu
á fimmtudagsnótt og heyrði bróð-
ur sinn öskra áður en steingólfið
í svefnherberginu gaf sig. Jeremy
hljóp inn í herbergi bróður síns og
stökk ofan í holuna til að reyna að
bjarga honum en það bar engan
árangur. Þurfti lögreglan síðan að
bjarga Jeremy upp úr holunni.
Húsið verður líklega jafnað við
jörðu en hús í nágrenninu hafa
verið tæmd. Í fyrstu var talið að
holan væri sex metra djúp og níu
metrar í þvermál en menn hafa
nú áhyggjur af því að hún sé að
stækka.
Diplómatinn
Rodman
Hinn skraut-
legi fyrrverandi
körfubolta-
maður Dennis
Rodman er ný-
kominn heim
til Bandaríkj-
anna eftir for-
dæmalausa
heimsókn til
Norður-Kóreu og hann virðist vera
með lausnina á milliríkjaspennu
þjóðanna. Barack Obama ætti að
hringja í Kim Jong-un. Rodman
segir leiðtogann unga ekki vilja
fara í stríð og að hann vilji ólmur
ræða málin við Bandaríkjaforseta.