Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.2013, Síða 13

Banaði barnungri
dóttur fyrir 56 árum
Erlent 13Mánudagur 6. maí 2013
260 þúsund létust í hungursneyð
n Hefði verið hægt að bjarga þúsundum mannslífa
T
alið er að um 260 þúsund
manns hafi látist í hungursneyð
í Afríkuríkinu Sómalíu árin
2010 til 2012. Þetta kemur fram
í skýrslu sem meðal annars var unn­
in af Matvælastofnun Sameinuðu
þjóðanna. Helmingur þeirra sem
létust, eða um 130 þúsund manns,
voru börn undir fimm ára aldri sam­
kvæmt skýrslunni. Er það mat stofn­
unarinnar að efla þurfi mannúðar­
aðstoð verulega og veita skjótari
aðstoð þegar hætta steðjar að. Miklir
þurrkar hafa geisað í Sómalíu undan­
farin misseri og þá hafa stríðandi fylk­
ingar í landinu gert ástandið erfiðara
fyrir óbreytta borgara. Árið 1992 er
talið að 220 þúsund manns hafi lát­
ist í hungursneyð í Sómalíu og virðast
hjálparstofnanir ekki hafa dregið mik­
inn lærdóm af því.
„Ég held að lærdómurinn sem
megi draga af þessu sé að hjálpar­
stofnanir og mannúðarsamtök þurfi
að bregðast skjótar við,“ segir Rudi
Van Aaken, yfirmaður deildar Mat­
vælastofnunar Sameinuðu þjóð­
anna í Sómalíu, í viðtali við breska
ríkis útvarpið, BBC. „Það, að bregð­
ast fyrst við þegar hungursneyð er
farin að hafa áhrif, er mjög ómark­
visst. Helmingur þeirra dauðsfalla
sem greint er frá í skýrslunni varð
áður en hungursneyð var opinber­
lega lýst yfir,“ segir Van Aaken. Þetta
þýðir að líklega hefði verið hægt að
bjarga tugþúsundum mannslífa með
því að bregðast við fyrr.
En það er hægara sagt en gert að
bregðast við þegar yfirvöld viður­
kenna ekki að vandamál sé til stað­
ar. Sameinuðu þjóðirnar lýstu fyrst
yfir hungursneyð í júlí 2011 í suður­
hluta landsins, í héruðunum Bakool
og Shabelle. Þá voru þau undir stjórn
íslamistasamtakanna al­Shabab sem
fullyrtu að engin hungursneyð ríkti.
Þau neituðu vestrænum hjálpar­
samtökum aðgang að héruðunum.
Að mati Sameinuðu þjóðanna var
hungursneyðinni lokið í febrúar
2012. Í frétt BBC kemur fram að
ástandið í Sómalíu hafi batnað en
betur megi ef duga skal. Í Sómalíu er
barnadauði og vannæring enn með
því mesta sem gerist í heiminum.n
D
ómstóll í Wisconsin í Banda­
ríkjunum hefur dæmt 76 ára
konu, Ruby Klakow, í 10 ára
fangelsi fyrir að verða ungri
dóttur sinni að bana. Óhætt
er að segja að réttlætið hafi sigrað að
lokum því 56 ár eru liðin frá dauða
stúlkunnar sem lést aðeins nokkurra
vikna gömul þann 1. mars árið 1957.
Málið hefur vakið nokkra athygli
vestanhafs enda var það sonur kon­
unnar, James Klakow, sem í dag er
57 ára, sem fór til lögreglunnar og
biðlaði til hennar að hún rannsakaði
andlát systur sinnar. Málið var lítið
rannsakað á sínum tíma enda hélt
Ruby því fram að hún hefði misst
dóttur sína úr fanginu og á gólfið
með þeim afleiðingum að hún lést.
Það var ekki fyrr en nú nýlega að hið
sanna kom í ljós.
Í reiðikasti
James fór á fund lögreglu árið 2009
þar sem hann sagði frá því sem raun­
verulega átti sér stað daginn örlaga­
ríka. James var aðeins 18 mánaða
þegar systir hans lést og byggði hann
frásögn sína á vitnisburði frænku
sinnar sem var á staðnum þegar
stúlkan lést. Fullyrti hún að Ruby
hefði hent stúlkunni frá sér í reiði­
kasti með fyrrgreindum afleiðing­
um. Málið var þaggað niður innan
fjölskyldunnar og liðu mörg ár þar
til frænkan sagði James frá því sem
gerðist. Þegar málið var tekið til með­
ferðar hjá dómstólum sagði James að
hann hefði ekki vitað að hann hefði
átt systur fyrr en hann varð ellefu ára,
eða þegar móðir hans sagði að það
væri honum að kenna að litla stúlkan
hefði látist. James strauk að heiman
þegar hann var þrettán ára og bjó
aldrei aftur hjá móður sinni.
Kenndi syninum um
„Ég man að mig langaði alltaf í
systur,“ sagði James við dómarann.
„En ég komst að því að ég hafði átt
systur þegar mamma kenndi mér
um að hafa drepið hana,“ bætti hann
við. Þó svo að frænka James hefði
sagt honum hvað gerðist beið hann
með að leita til lögreglu. En samvisk­
an nagaði hann og loks ákvað hann
að gera það eina rétta í stöðunni og
leita til lögreglu. Málið var krufið til
mergjar og kom meðal annars í ljós
að Ruby hafði eignast annan son árið
1964 sem lést skömmu eftir fæðingu.
Lögregla taldi sig ekki geta ályktað að
andlát hans hefði borið að með sak­
næmum hætti.
Vildi 20 ára dóm
Við yfirheyrslur hjá lögreglunni í
Sheboygan, 50 þúsunda manna
bæ í Wisconsin, viðurkenndi Ruby
að hafa kastað barni sínu frá sér í
reiðikasti. Það var svo á miðviku­
dag í síðustu viku að dómur var
kveðinn upp. Saksóknarar höfðu
farið fram á 10 ára skilorðsbund­
inn dóm en hún myndi þó afplána
45 daga bak við lás og slá. Sonur
hennar sagði fyrir dómi að hann
vildi að móðir sín yrði dæmd til 20
ára fangelsisvistar. Dómari ákvað
þó að fara sína leið og þarf Ruby
að dúsa í fangelsi næsta áratuginn
eða svo. Í umfjöllun bandarískra
fréttamiðla kemur fram að dómur­
inn hafi komið Ruby og verjanda
hennar verulega á óvart. Útskýrði
dómari þegar hann kvað upp dóm­
inn að Ruby yrði dæmd til skilorðs­
bundinnar refsingar myndi það í
raun gera lítið úr glæpnum sem
hún framdi. n
Brugðið Ruby og
verjanda hennar
var brugðið þegar
dómurinn var kveð­
inn upp. Sak sókn­
arar höfðu farið fram
á 10 ára skilorðs­
bundinn dóm.
n Dæmd í 10 ára fangelsi á dögunum n Kastaði stúlkunni frá sér í reiðikasti
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
Erfitt ástand Talið er að um 130
þúsund börn hafi látist á þriggja ára
tímabili í Sómalíu. Mynd REutERs
Sjálfsvígum
fjölgaði mikið
Sjálfsvígum fjölgaði mikið í
Bandaríkjunum í aldurshópn­
um 35 til 64 ára á árunum frá 1999
til 2010. Þetta kemur fram í töl­
um CDC, stofnunar um varnir
gegn sjúkdómum og um forvarn­
ir í Bandaríkjunum, sem birtar
voru á dögunum. Hefur sjálfsvíg­
um fjölgað um 28 prósent á þess­
um rúma áratug og varð fjölgunin
mest meðal hvítra Bandaríkja­
manna. Stofnunin rannsakaði
ekki ástæður þessarar fjölgun­
ar en í skýrslu hennar er það þó
nefnt að forvörnum hafi einkum
verið beint að yngra fólki og eftir­
launaþegum á þessum árum. Það
kunni að skýra aukna tíðni sjálfs­
víga. 38.350 manns sviptu sig lífi í
Bandaríkjunum árið 2010 og voru
sjálfsvíg tíunda algengasta dánar­
orsök þess árs.
Launahækkun
fyrir húðflúr
Fasteignasala í New York hefur
farið þá óvenjulegu leið að bjóða
starfsfólki sínu 15 prósenta launa­
hækkun ef það lætur húðflúra á sig
merki fyrirtækisins. Fasteignasalan
sem um ræðir heitir Rapid Reality
og virðist þetta tilboð hafa lagst vel
í starfsfólk. Bandarískir fjölmiðl­
ar greina frá því að hvorki fleiri né
færri en 40 starfsmenn hafi tekið
tilboðinu og látið flúra á sig merki
Rapid Reality sem er grænt og
svart að lit. „Þetta er gott tækifæri
fyrir starfsfólk til að sýna fyrirtæk­
inu tryggð,“ segir Robert Trezza
starfsmaður við CBS. Hann segir
að fyrirtækið geri vel við starfsfólk
og það sé skemmtilegt í vinnunni
alla daga. „Eiginkona mín var dá­
lítið áhyggjufull en mér fannst
þetta frábær hugmynd,“ segir ann­
ar starfsmaður, Joseph Tighe.
Adidas mokar
inn seðlum
Íþróttavöruframleiðandinn Adidas
skilaði hagnaði upp á 308 milljón­
ir evra, 46 milljarða króna, á fyrstu
þremur mánuðum þessa árs. Í til­
kynningu frá fyrirtækinu kemur
fram að neytendur hafi í auknum
mæli beint augum sínum að dýr­
ari vörum fyrirtækisins fyrstu
mánuði ársins en mánuðina þar á
undan. Jókst hagnaðurinn um 6,5
prósent frá fyrri ársfjórðungi.
Líf og fjör var með hlutabréf
Adidas í verðbréfahöllinni í Frank­
furt í Þýskalandi og hækkaði gengi
bréfa fyrirtækisins um sex prósent
eftir að afkomutölurnar voru gefn­
ar út á föstudag.
„Ég man að
mig langaði
alltaf í systur