Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.2013, Síða 22

Sandkorn
S
igmundur Davíð Gunnlaugs­
son, formaður Framsóknar­
flokksins, fer illa af stað sem
leiðtogi nýrrar ríkisstjórnar.
Flokkur hans, sem vann stór­
kostlegan kosningasigur, lætur sér
nægja að vera með fjóra ráðherra á
móti fimm ráðherrum Sjálfstæðis­
flokksins. Ofan á það bætist að
einungis ein kona er í ráðherraliði Sig­
mundar. Vægi kvenna er 25 prósent
sem er þvert á þá stemningu sem er í
samfélaginu um að jafna hlut karla og
kvenna í stjórnum. Forsætisráðherra
landsins sýnir með þessu andlit karl­
rembunnar. Hrútarnir ganga fyrir.
Einn af stærstu sigurvegurum
Framsóknarflokksins í síðustu kosn­
ingum er Vigdís Hauksdóttir sem
hefur margfaldað fylgi flokksins í
Reykjavíkurkjördæmi suður. Í þessu
kjördæmi er sigurinn næststærstur á
landsvísu. Aðeins Eygló Harðardóttir
í Suðvesturkjördæmi gerði betur. Og í
því samhengi er áhugavert að minnsti
kosningasigurinn var í Norðaustur­
kjördæmi þar sem formaðurinn var í
framboði. Tveir stærstu sigrarnir eru
konum að þakka en síðan birtist ráð­
herralisti karlanna.
Þegar ráðherralisti Framsóknar­
flokksins var kynntur á flokksstjórnar­
fundi gaf formaðurinn til kynna að
fimm ráðherraembætti væru í hendi.
Það reyndist vera hálfsannleikur þar
sem umhverfisráðuneytið var með
snautlegum hætti svipt ráðherra og
fellt undir annað ráðuneyti. Það eitt
sýnir fyrirlitningu á mikilvægasta
málaflokki þjóðarinnar þegar til fram­
tíðar er litið. Það blasir þó nokkuð
við að undirliggjandi ástæða þess að
Framsóknarflokkurinn gengur haltur
inn í stjórnarsamstarfið er plott til að
Vigdís yrði ekki ráðherra. Fjórir karlar
á móti einni konu var of gróft hlut­
fall til að karlremburnar í Framsókn
treystu sér til að verja yfirganginn. Það
er því svo að sjá sem fórnað hafi verið
ráðherra til að úthýsa þingmanninum
sem átti sinn hlut í stórsigri flokksins.
Vigdís Hauksdóttir hefur fengið
yfir sig hroða frá nafnleysingjum. Ekki
er fráleitt að ætla að skipuleg árás á
æru hennar eigi rætur í Framsóknar­
flokknum sjálfum. Nettröll hafa gengið
ljósum logum án þess að þeir sem þar
stýra málflutningi kannist við afkvæm­
ið. Þessu hefur verið lýst sem einelti
gagnvart Vigdísi. Þetta er rangt. Hroði
frá einstökum nettröllum getur ekki
talist einelti nema það sé skipulagt af
stærri hópi. Aðförin innan flokks að
Vigdísi ber aftur á móti keim af því
ómanneskjulega athæfi sem einelti er.
Tröllin í pólitísku lífi Vigdísar eru í for­
ystusveit Framsóknarflokksins.
Það skiptir engu hvað mönnum
finnst um Vigdísi Hauksdóttur al­
mennt sem stjórnmálamann eða
einstakling. Hún er vissulega um­
deild líkt og formaður flokksins og
hefur verið í sviðsljósinu þess vegna.
Aðalatriðið er að hún vann stórsig­
ur og var kosin í tvígang af stórum
hópi fólks til að gegna þingmennsku.
Með sigrinum var búin til fótfesta
fyrir Framsóknarflokkinn í Reykja­
vík. Hún á að uppskera innan flokks
í samræmi við það. Og Framsóknar­
flokkurinn þarf að sýna konum lág­
marksvirðingu og hefja þær til áhrifa
eftir því sem efni standa til. Í tilfelli
Vigdísar þarf ekki annað en að af­
henda henni þau áhrif sem hún verð­
skuldar ef litið er til árangurs.
Sigmundi mótmælt
n Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson forsætisráðherra
á ekki sjö dagana sæla nú
þegar náttúruverndarfólk
er komið upp á kant við
hann. Hátt í annað þúsund
manns mættu við Stjórnar­
ráðið til að mótmæla orð­
um Sigmundar um fjölda­
póst þeirra sem gerðu
athugasemdir við um­
hverfismat. Það þótti ekki
stórmannlegt af Sigmundi
að sinna ekki mótmælend­
um en láta aðstoðarmann
sinn fara til dyra.
Ráð útrásarvíkings
n Einn helsti sérfræðingur
Íslendinga hvað varðar snjó­
hengjur og gjaldeyrisvanda
virðist vera Róbert Wess-
mann sem
er á með­
al þekktustu
útrásarvík­
inga Íslands.
Róbert hélt
erindi á ráð­
stefnu Eyj­
unnar á dögunum og vakti
talsverða athygli. Þar var líka
Sigmundur Davíð Gunnlaugs-
son sem hlustaði gaumgæfi­
lega á boðskapinn.
Gegn olíuvinnslu
n Vaxandi efasemdir eru
við fyrirhugaða olíuleit Ís­
lendinga og brambolt á
Drekasvæðinu. Meðal
þeirra sem
nú leggjast
gegn þess­
um áform­
um er Ari
Trausti Guð-
mundsson,
jarðfræðing­
ur og fyrrverandi forseta­
frambjóðandi. „Við eigum
að sýna þann dug og það
þor að láta þetta kyrrt liggja,“
hefur Mogginn eftir Ara
Trausta sem vill að Ísland
verði fyrirmynd á heimsvísu.
Eineltissamfélag
n Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
fyrrverandi utanríkisráð­
herra, hefur í gegnum tíðina
þótt tannhvöss og óvægin
í orðum. Á meðal minnis­
stæðustu
orða hruns­
ins féllu er
hún gaf mót­
mælendum í
Háskólabíói
langt nef.
„Þið eruð
ekki þjóðin,“ sagði hún með
miklum þunga en hrökklað­
ist síðar af valdastóli og loks
alla leið til Kabul. Nú hefur
hún lýst íslensku samfé­
lagi sem „eineltissamfélagi“
vegna þess að þingmennirn­
ir Jón Bjarnason og Vigdís
Hauksdóttir hafi orðið fyrir
aðkasti á netinu. Þau eru
ekki spöruð stóru orðin.
Hundelta þessa fáu
sem hingað koma
Vigdís og tröllin„Tveir stærstu
sigrarnir eru
konum að þakka
Þ
að er erfitt að skilja að nokkur
maður geti hugsað sér að beita
annað fólk ofbeldi, hvað þá
fólkið sem stendur viðkomandi
næst; maka eða börn. Heimilisofbeldi
er samt blákaldur veruleiki sem litar líf
fjölmargra fjölskyldna og veldur marg­
víslegum skaða. Heimilisofbeldi hefur
ýmsar birtingarmyndir en felur alltaf
í sér kúgun, yfirgang og valdbeitingu,
hvort sem það er líkamlegt eða andlegt
eða hvort tveggja.
Ég hef áður skrifað um heimilis­
ofbeldi og hvernig samfélagið verður að
beita öllum ráðum til að fyrirbyggja að
ofbeldi fái þrifist innan veggja heimil­
anna. Heimilin eiga að vera börnum og
fullorðnum öruggt skjól og griðastað­
ur. Því er það óásættanlegt þegar þetta
snýst upp í andhverfu sína og ofbeldinu
er beitt inni á heimilum í skjóli friðhelgi
einkalífsins. Heimilisofbeldi er ekki
einkamál, heldur samfélagslegt mein
sem við verðum að útrýma.
Umfangsmikið vandamál
Árið 2006 samþykkti þáverandi ríkis­
stjórn áætlun um aðgerðir vegna of­
beldis gegn konum í nánum sam­
böndum. Á grundvelli hennar hafa
verið gerðar rannsóknir sem gefa
skýra mynd af umfangi vandans og
veita upplýsingar sem mikilvægt er
að nýta vel. Ein þeirra leiddi í ljós að
um 21% kvenna á aldrinum 18–20 ára
hafði einhvern tíma verið beitt ofbeldi
í nánu sambandi frá 16 ára aldri. Um
20% höfðu verið beitt líkamlegu of­
beldi og 6% kynferðislegu ofbeldi.
Nýbirt könnun sem Félagsvísinda­
stofnun Háskóla Íslands vann fyrir
velferðarráðuneytið veitir upplýsingar
um aðstæður fatlaðra kvenna. Þar var
rætt við þrettán fatlaðar konur sem
allar höfðu einhvern tíma verið beitt­
ar ofbeldi af fólki sem stóð þeim nærri
og þær áttu að geta treyst. Margar er­
lendar rannsóknir hafa sýnt að hættan
á því að konur séu beittar ofbeldi eykst
verulega ef þær búa við fötlun. Þetta
verður að hafa hugfast í öllu tilliti og
meðal annars við skipulag þjónustu
við fatlað fólk og eftirlit með henni.
Við getum gert betur
Nýlega birtist umfjöllun um breytt
verklag lögreglunnar á Suðurnesjum
þegar tilkynnt er um heimilisofbeldi. Í
stuttu máli felast breytingarnar í því að
málum er fylgt betur eftir, áhersla lögð
á samvinnu félagsþjónustu og lög­
reglu, kapp lagt á að afla sem mestra
upplýsinga um málsatvik strax í upp­
hafi og síðast en ekki síst fara lögreglu­
maður og starfsmaður félagsþjón­
ustu í heimsókn á heimilið þar sem
ofbeldinu var beitt innan viku frá því
að lögregla var fyrst kölluð til. Breytt
verklag hefur skilað sér í fleiri tilkynn­
ingum og mun fleiri mál fara til ákæru­
valdsins. Af þeim sjö málum á landinu
öllu þar sem lögð hefur verið fram
krafa um nálgunarbann eða brottvís­
anir á þessu ári eru fimm á Suðurnesj­
um. Tölurnar tala sínu máli.
Það er athyglisvert að breytt verklag
geti haft þau áhrif sem að framan er
lýst. Það bendir til þess að úrræði sem
þegar eru fyrir hendi séu ekki nýtt og
að við getum gert betur. Við verðum að
beita til fulls öllum þeim heimildum
og úrræðum sem lög leyfa og stofnanir
samfélagsins hafa yfir að ráða. Samfé­
lagið má ekki samþykkja ofbeldi með
þögn og aðgerðaleysi.
Stjórnvöld munu vinna áfram að
þessu verkefni í sérstakri nefnd um
aðgerðaáætlun stjórnvalda gegn kyn­
bundnu ofbeldi árin 2011–2015. Að­
gerðaáætlunin frá árinu 2006 hefur átt
stóran þátt í því að draga vandann upp
á yfirborðið en hún hefur einnig leitt í
ljós að margt þarf að gera og margt að
bæta. Heilbrigðiskerfið, félagsþjónusta
og barnavernd, lögreglan og dómskerf­
ið gegna þýðingarmiklu hlutverki í
þessum efnum. Þarna á milli þarf að
vera traust samstarf, rík ábyrgð og síð­
ast en ekki síst fullur skilningur á því
hve mikið er í húfi.
Heimilisofbeldi er ekki einkamál
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Fréttastjóri menningar: Símon
Birgisson (simonb@dv.is) Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjónarmaður helgarblaðs og innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og
vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
22 31. maí–2. júní 2013 Helgarblað
Leiðari
Reynir Traustason
rt@dv.is
Allt í
viðbjóði
Aðkoman var ófögur þegar Halla Björg Albertsdóttir kom heim til sín á mánudaginn. – DV Stefán Ólafsson prófessor undrast meðferðina á 27 Króötum sem fá ekki hæli. – Eyjan
„Samfélagið má ekki
samþykkja ofbeldi
með þögn og aðgerðaleysi.
Kjallari
Eygló Harðardóttir
félags- og húsnæðismálaráðherra