Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.2013, Blaðsíða 27

Viðtal 27Helgarblað 31. maí–2. júní 2013
Frosti Sigurjónsson „Flestir
gera sér ekki grein fyrir því
hversu gríðarlega mikil tækifæri
liggja í tengslum við forritun og
hugbúnaðartækni.“
Framsókn ekki aðdáandi álvera
n Frosti Sigurjónsson hefur gert það gott í hugbúnaðargeiranum n „Sérstaklega áhugasamur um rekstur smáfyrirtækja“
E
itt af fyrstu störfum Frosta
í hugbúnaðar- og upplýs-
ingatæknigeiranum var for-
ritunarvinna fyrir Kaup-
þing í kringum 1985. Hann
hafi þá séð um forritun við að koma
upp tölvukerfum fyrir fyrirtækið í
sumarvinnu. Pétur H. Blöndal, var
einn af stofnendum Kaupþings
árið 1982 og var framkvæmdastjóri
og eigandi. Hann settist á þing árið
1995 eftir að hafa selt fyrirtækið.
„Ég vann með Pétri Blöndal
hjá Kaupþingi. Að mínu mati er
hann gríðarlega snjall maður.
Þegar Kaupþing var að byrja með
um 20 starfsmenn var hann fram-
kvæmdastjóri og réði mig í vinnu
sem forritara. Á þeim tíma forrit-
aði ég öll hugbúnaðarkerfi Kaup-
þings. Allt frá stimpilklukkum upp
í fjárvörslukerfi. Ég var eini forrit-
arinn og við Pétur unnum þessa
vinnu saman. Þetta gerði ég með-
fram námi mínu í viðskiptafræði,“
segir Frosti.
Hann segir að Pétur hafi lag á
því að sjá hlutina frá öðru sjónar-
horni sem öðrum sé oft hulið. Hafi
frjóa hugsun og sé með sjálfstæða
sýn á hlutina. Hins vegar hafi ekki
allir meðtekið hans hugsun. Þá
hafi hann einnig verið duglegur
að fjárfesta í sprotafyrirtækjum.
„Það verður gaman að vinna með
honum aftur núna inn á Alþingi,“
segir Frosti. n
fest í mörgum sprotafyrirtækjum í
einu. Þá getur tekið allt að 10–15
ár að losa fjárfestinguna. Svokall-
að þolinmótt fjármagn en fáir hafa
slíkan tíma,“ segir hann.
Eitt af því sem Frosti leggur til er
að koma upp hlutabréfamarkaði á
Íslandi sem alfarið einbeiti sér að
nýsköpunarfyrirtækjum. Hann
telur ekki endilega rétt að ríkið sé
að koma of mikið að fjárfestingum
í sprotafyrirtækjum. Vissulega sé
gott að ríkið styðji við rannsókn-
ir og þróun á sumum sviðum sem
taki langan tíma að þróa. Annað
gildi um fyrirtæki eins og í upplýs-
ingageiranum sem geta mjög fljót-
lega verið búin að þróa sínar vörur
til þess að koma þeim á mark-
að. Má þar nefna fyrirtæki eins og
Clara og Meniga.
„Miklu betra er að einkaaðilar
sem meti áhættuna, taki hana. Það
er svo mikil hætta á að fólk á vegum
hins opinbera sem fjárfestir með
fjármunum sem koma í formi skatt-
tekna hafi ekki sömu tilfinningu
þar sem það eru ekki þeirra eigin
fjármunir. Ef einkaaðilar eru ekki
tilbúnir að fjárfesta þá á ríkið ekki
heldur að gera það,“ segir hann.
Nýsköpunarsjóður atvinnulífs-
ins (NSA) hefur fjárfest í mörg-
um sprotafyrirtækjum á undan-
förnum árum. Má þar nefna að
NSA fer með rúman tíu prósenta
hlut í Dohop og fjórðungshlut í
Gogoyoko. Þá fjárfesti NSA í Clara
árið 2012 en sprotafyrirtækið var
selt fyrir rúman milljarð króna
fyrir um mánuði síðan til banda-
ríska hugbúnaðarfyrirtækisins Jive
Software. Frosti segir það erfiðast
fyrir sprotafyrirtæki að fá inn fjár-
magn á fyrstu stigum starfsemi
sinnar. Þannig fjárfesti Nýsköp-
unarsjóður atvinnulífsins ekki í
sprotafyrirtækjum fyrr en þau eru
kominn yfir erfiðasta hjallann.
Lífeyrissjóðir ættu að fjárfesta
Þá vill Frosti einnig sjá íslenska líf-
eyrissjóði taka þátt í fjárfestingum
í sprotafyrirtækjum. „Þeir fjárfesta
núna helst í félögum eins og Hög-
um, VÍS, Icelandair og slíkum fyrir-
tækjum. Þeim eru miklar takmark-
anir settar varðandi fjárfestingar
í sprotafyrirtækjum samkvæmt
lögum. Þeir fjárfesta fyrir um 10–
13 milljarða króna í hverjum ein-
asta mánuði. Gott væri ef eitthvað
af þeim fjármunum færu í upp-
byggingu sprotafyrirtækja. Þau
stækka auk þess yfirleitt marg-
falt meira en þau fyrirtæki sem
nú eru á hlutabréfamarkaði. Það
myndi líka stuðla að því að sprota-
fyrirtækin fari ekki úr landi líkt og
gerðist með Clara nú nýlega,“ seg-
ir hann. Á næsta kjörtímabili vill
Frosti beita sér fyrir því að breyta
lagaumhverfi lífeyrissjóðanna
þannig að þeim verði gert heim-
ilt að fjárfesta í sprotafyrirtækjum.
Þeirra hlutverk sé að hámarka virði
þeirra fjármuna sem launafólk
leggi í þá. Það sé einnig hagstætt
fyrir atvinnulífið að stuðla að fjöl-
breyttu atvinnulífi með fjölgun
sprotafyrirtækja.
Framsókn ekki aðdáandi álvera
Framsóknarflokkurinn hefur
lengi þótt hliðhollur starfsemi ál-
fyrirtækja hérlendis. Skemmst
er að minnast uppbyggingar
Kárahnjúkavirkjunar. Þegar Frosti
er spurður að því hvort hann sé
ekki í vitlausum stjórnmálaflokki
vegna mikillar áherslu hans á upp-
byggingu sprotafyrirtækja segir
hann það alls ekki rétt. „Fram-
sóknarflokkurinn er sérstaklega
áhugasamur um rekstur smáfyrir-
tækja. Það er ekki neinn sérstakur
áhugi innan flokksins á álverum.
Þvert á móti er vilji fyrir því að efla
græna stóriðju, til dæmis á sviði
matvælaframleiðslu. Ef staðan er
þannig að álfyrirtæki eru tilbúin
að borga hæsta verðið fyrir afnot af
orku þá ætti auðvitað ekki að hafna
þeim,“ segir Frosti. Það sé þó hans
skoðun að líklega sé komið nóg
af álfyrirtækjum á Íslandi og telur
að það sé afstaða meirihluta Ís-
lendinga. Best sé að dreifa áhætt-
unni með því að selja sem flestum
orku í mismunandi geirum til þess
að takmarka áhættuna á því að
ef sem dæmi niðursveifla komi á
álmörkuðum myndi slíkt ekki hafa
eins mikil áhrif ef fleiri aðilar en ál-
fyrirtæki fjárfesti í orku á Íslandi.
Ungt fólk læri tölvugreinar
Frosti segir að það sé gríðarlega
mikil eftirspurn í dag eftir fólki
með menntun í forritun og hug-
búnaðartækni. Ef ungt fólk viti
ekki hvað það vilji læra sé þetta
sá geiri sem eigi eftir að vaxa hvað
hraðast á næstu árum. Þetta séu
vel launuð störf sem oft á tíðum sé
hægt að vinna í sveigjanlegu um-
hverfi. Þannig segist hann vita um
fólk sem búi úti í sveit og sé þar
með lítinn búskap. Samfara því
starfi það við hugbúnaðarþróun
heima frá sér fyrir mjög há laun.
Tæknin í dag bjóði því upp á ansi
margt. Reykjavík sé ekki endilega
miðdepill alheimsins.
„Það hefur ekki nægilega mikið
verið gert í því að auka áhuga ungs
fólks á þessum fögum. Flestir
gera sér ekki grein fyrir því hversu
gríðarlega mikil tækifæri liggja í
tengslum við forritun og hugbún-
aðartækni. Þetta eru líka mjög
skapandi störf,“
Að mati Frosta er það þó ekki
endilega heppilegt ef íslensk
stjórnvöld fara að segja ungu fólki
í hvaða nám það eigi að fara. Þó
sé brýnt að reyna að gera meira af
því að vekja áhuga ungs fólks á for-
ritun og hugbúnaðartækni. Einnig
sé mikilvægt að menntakerfið fylgi
þörfum atvinnulífsins hverju sinni
sem oft þróist hratt. Það sé þó yfir-
leitt erfitt að vita fyrirfram hvað sé
best til næsta áratugar eða lengra
fram í tímann.
Einnig sé mikilvægt að sinna
þörfum lítilla fyrirtækja ekki síður
en stórfyrirtækja. Það hafi sýnt sig
eftir bankahrunið að þegar mikið
af starfsfólki úr gömlu bönkunum
fór í það að stofna sín eigin sprota-
fyrirtæki hafi það aukið fjölbreytni
atvinnulífsins til muna. Yfirleitt sé
ekki gott að setja öll eggin í sömu
körfuna en þróunin var á góðri leið
með það þegar bankarnir soguðu
til sín fólk úr hugbúnaðar- og upp-
lýsingatæknigeiranum á árunum
2004 til 2008.
Vantar meiri upplýsingatækni
Varðandi menntakerfið segir hann
að miðað við nútímatækni eigi að
gera miklu meira af því að nýta sér
hana varðandi kennslu. Þannig sé
til dæmis hægt að fá bestu kennar-
anna á hverju sviði til þess að flytja
fyrirlestra sem síðar eru sendir til
nemenda á stafrænu formi. Þetta
ætti jafnvel að vera hægt að gera
fyrir nemendur í grunnskóla. Oft
sé vandamálið að kennarar séu
ekki nógu góðir að koma efninu
til skila. Skólar eigi því að nýta sér
betur nútímatækni til þess að þróa
kennsluaðferðir.
Þá vanti einnig að fá fólk úr at-
vinnulífinu til að koma meira inn
í háskólana til þess að segja frá
reynslu sinni. Þetta sé vissulega
að einhverju leyti gert á Íslandi
en mun meira megi gera af því.
Þannig segist hann sjálfur sjaldan
vera beðinn um að halda fyrir-
lestra innan háskólanna. Þegar
hann hafi verið í MBA-námi við
London Business School á árun-
um 1989 til 1991 hafi mikið af fólki
úr atvinnulífinu komið og haldið
fyrirlestra fyrir nemendur. Þetta
þurfi að efla. n
F
rosti segist hafa verið hepp-
inn sem fjárfestir í gegn-
um tíðina. „Ef þú skilur ekki
hlutina þá skaltu ekki fjár-
festa í þeim. Þá geturðu ekki
lagt mat á það sem fyrirtækið er að
gera. Fjárfestar eiga að setja pen-
inga sína í það sem þeir skilja. Varð-
andi nýsköpun þá verða fjárfestar
að kafa ofan í viðskiptahugmyndir
og áætlanir slíkra fyrirtækja.
Ég hef sjálfur alltaf fjárfest í ein-
hverju þar sem ég get lagt eitthvað
til málanna með fólki varðandi ný-
sköpun. Kem ekki bara með fjár-
magn heldur reyni líka að hjálpa
til varðandi hugmyndavinnu og
rekstraráætlanir. Maður fer í fjár-
festingar í nýsköpunarfyrirtækjum
til þess að hamast og verður að hafa
botnlausan áhuga á viðfangsefninu.
Mín reynsla er sú að öðruvísi gangi
þetta ekki upp. Einu skiptin sem ég
hef tapað peningum er þegar ég hef
fjárfest í einhverju sem ég skil ekki.“
Stofnandi Dohop
Frosti stofnaði Dohop árið 2004
og starfaði sem framkvæmdastjóri
fyrir tækisins til ársins 2010. Frá
þeim tíma hefur hann verið
stjórnar formaður. Hann gefur
lítið fyrir vangaveltur um verð-
mæti Dohop í dag. Fullyrt hefur
verið við DV að ferðaleitarvefur-
inn sé hundruð milljóna króna
virði en Frosti fer með þriðjungs-
hlut í fyrirtækinu. Í samtali við DV
gefur hann þó lítið fyrir það, að-
spurður um hvort hann gæti sest
í helgan stein ef hann myndi selja
hlut sinn í Dohop. „Maður veit ekki
hvort maður verður ríkur eða ekki
fyrr en maður hefur selt hlut sinn,“
segir hann. Þá geti ýmislegt breyst
snögglega og því sé ómögulegt að
segja til um það hvers virði Dohop
sé. Þá fer Frosti einnig með lítinn
hlut í CCP og Datamarket.
Og þó að hann gæti sest í helgan
stein hafi hann þó lítinn áhuga
á slíku. „Ég prófaði það. Settist í
helgan stein í Frakklandi í um fimm
ár. Eftir nokkur ár fannst mér þetta
vera orðið skelfilegt. Fór að hringja
í vini mína og bað þá um að benda
mér á fyrirtæki sem ættu í vand-
ræðum þar sem ég gæti mögu-
lega farið inn í rekstur þeirra,“ segir
Frosti hlæjandi. n
Gríðarlegur
vöxtur Dohop
Byrjaði að forrita
með Pétri H. Blöndal