Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 01.01.1967, Page 7

Inngangur.
Introduction.
A. Söfnun og úrvinnsla gagna.
Collection and processing of data
Þetta hagskýrsluhefti er framhald af ritinu „Reikningar sveitarfélaga og
stofnana þeirra 1952“, sem Hagstofan gaf út sem handrit 1959.
Töflur þær um fjárhag sveitarfélaga, sem birtar eru í töfluhluta þessa heftis,
eru byggðar á reikningum sveitarfélaganna, sem látnir hafa verið í té á eyðublöð-
um Hagstofunnar til þeirra nota. Um langt skeið voru reikningseyðublöðin tvö,
annað fyrir kaupstaði og hitt fyrir hreppa, en árið 1952 gaf Hagstofan út nýtt
reikningseyðublað í stað hinna, sem voru orðin úrelt, og var það þannig úr garði
gert, að það átti að henta bæði kaupstöðum og hreppum. Var það síðan notað um
11 ára skeið og voru aðeins gerðar á því smávægilegar breytingar við endurprentun.
Frá og með árinu 1963 var enn tekið í notkun nýtt reikningseyðublað, sem Hag-
stofan gaf út í samráði við félagsmálaráðuneytið.
Reikningseyðublöð þau, er notuð voru 1952—62, voru miðuð við það, að árs-
reikningar væru færðir með sjóðsreikningsfyrirkomulagi. í tekjuhlið var fyrsta
færslan ,,sjóður“ í ársbyrjun, og síðan voru færðar til tekna allar innborganir árs-
ins, hvort sem þær voru rekstrartekjur eða eignabreytingar. Á hinu nýja eyðublaði
eru aftur á móti rekstrarreikningur og eignabreytingareikningur aðskildir, og verður
þá fjárhagsleg afkoma sveitarfélagsins skýrari. Hið nýja reikningseyðublað er að
ýmsu öðru leyti frábrugðið hinu eldra, en út í það skal ekki farið hér, þar eð nýja
formið kom ekki til framkvæmda fyrr en með reikningsárinu 1963.
Flestir hreppar landsins liafa notað eyðublöð Hagstofunnar til eigin reiknings-
skila, og hefur því eintak það, sem hún hefur fengið af reikningum hvers hrepps,
verið afrit af reikningunum, eins og þeir hafa verið lagðir fram af sveitarstjórn.
Þótt ekki sé vitað með vissu, live marga hreppa hér er um að ræða, er sennilegt, að
langflest hin minni og miðlungsstóru sveitarfélög hafi haft þennan liátt á. Hins vegar
hafa eyðublöðin lítið verið notuð á þennan hátt af bæjarfélögum, og ekki af nærri
öllum stærri hreppum, enda hefur ekki verið til þess ætlazt. Hafa kaupstaðirnir
yfirleitt gefið út reikninga sína prentaða eða fjölritaða, og er form ársreikninga þeirra
sitt með hverjum hætti.
Hagstofan hefur unnið árlega úr reikningum sveitarfélaga og haft niður-
stöður tiltækar til afnota, en hins vegar hafa þær hingað til ekki verið gefnar út,
nema fyrir eitt ár, 1952. Fyrirhugað var að gefa út slíkar skýrslur með nokkurra
ára millibUi, en af því hefur ekki getað orðið —ýmissa hluta vegna — þar til nú. Það