Fréttablaðið - 12.01.2015, Blaðsíða 12

12. janúar 2015 MÁNUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is AÐSTOÐARFRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is
MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI:
Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Það vakti athygli að hvorki forsætisráð-
herra né forseti Íslands vöktu athygli á
stöðu Íslands gagnvart Evrópusambandinu
í nýársávörpum sínum. Það þarf þó ekki að
koma á óvart því stefna þeirra beggja í Evr-
ópumálum steytti harkalega á skeri á síðasta
ári. Mikil mótmæli almennings gerðu ríkis-
stjórnina afturreka með tillögu sína á þingi
að afturkalla aðildarumsókn Íslands að Evr-
ópusambandinu og fánýti Rússadaðurs for-
seta Íslands kom berlega í ljós í aðgerðum
Pútíns og hans kóna í Úkraínu. Málið er
hins vegar ekki dautt því á meðan við piss-
um hljóðlega í skóinn í efnahagsmálum og
gjaldeyrisaflandi nýsköpunarfyrirtækjum
blæðir út þá er mörgum stórum spurningum
um efnahagslega stöðu Íslands í sífellt sam-
þættari heimi ósvarað. Það má því á marg-
an hátt segja að við séum í auga stormsins
varðandi stöðu Íslands í umheiminum.
Í málefnasamningi ríkisstjórnarinnar í
utanríkismálum bergmálar frá Bessastöð-
um einhvers konar sérvalshugarfar þar sem
styrkja eigi tengsl við alla aðra en þá sem
við höfum átt mest og best tengsl við hingað
til, þ.e. Bandaríkin og Evrópu. Utanríkisráð-
herra má þó eiga að hann hefur lært mikið
þau tæpu tvö ár sem hann hefur setið í emb-
ætti. Hann hefur gert sér grein fyrir því að
þótt það sé mikilvægt að eiga góð tengsl við
sem flest ríki í heiminum þá skipta tengsl-
in við Evrópu og Bandaríkin enn lang-
mestu máli. Ráðherrann hefur tekið harða
afstöðu gegn útþenslustefnu Rússa gagn-
vart nágrönnum sínum í A-Evrópu og hefur
talað fyrir virkari þátttöku Íslands á vett-
vangi Evrópska efnahagssvæðisins.
Ríkisstjórnin er hins vegar í klemmu með
aðildarumsóknina að Evrópusambandinu.
Þrátt fyrir hjáróma raddir fárra einangrun-
arsinna er ljóst að mikill meirihluti almenn-
ings vill klára aðildarviðræðurnar. Einn-
ig fjölgar þeim stöðugt sem átta sig á því
að við þurfum að stækka þá efnahagslegu
köku sem þarf að vera til skiptanna hér á
landi til að skapa hér sambærileg lífskjör
og í þeim löndum sem við viljum bera okkur
saman við. En á meðan við erum með gjald-
eyrishöft og lítinn sjálfstæðan gjaldmiðil þá
drögumst við smám saman aftur úr. Ólíklegt
er að núverandi ríkisstjórn sérhagsmuna
vilji gera breytingu þar á. Við Evrópusinn-
ar þurfum því líklegast að þreyja þorrann
og góuna í einhvern tíma í viðbót þar til víð-
sýnni og alþjóðasinnaðri ríkisstjórn taki við.
Í tómarúmi utanríkismála
Innskot í Fréttablaðið skilar árangri!
MEST LESNA
DAGBLAÐ Á ÍSLANDI*
Fréttablaðið er mest lesna dagblaðið landsins
með glæsilegt forskot á keppinautana.
Meðallestur Fréttablaðsins í
aldurshópnum 25-54 ára er 73%
á höfuðborgarsvæðinu.*
Við bendum auglýsendum á að notfæra
sér forskotið þegar þeir velja dreifingarleið
fyrir fjölpóst sinn. Við dreifum sex daga
vikunnar til heimila á stærsta markaðssvæði landsins.
Kannaðu dreifileiðir og verð í síma 512 5448
eða í tölvupóstfangi fjolpostur@frettabladid.is
*P
re
nt
m
ið
la
kö
nn
un
C
ap
ac
en
t o
kt
ób
er
–d
es
em
be
r 2
01
2
–
hö
fu
ðb
or
ga
rs
væ
ði
2
5-
54
á
ra
HAFÐU FJÖLPÓSTINN ÞINN
Í FRÉTTABLAÐINU
EVRÓPUMÁL
Andrés Pétursson
formaður Evrópu-
samtakanna
➜ Þrátt fyrir hjáróma raddir fárra
einangrunarsinna er ljóst að mikill
meirihluti almennings vill klára
aðildarviðræðurnar.
H
eilbrigðiskerfið búi við sambærilegan ramma hvað
varðar fjármuni og fjölda starfsmanna og önnur Norð-
urlönd að teknu tilliti til sérstöðu Íslands hvað varðar
mannfjölda og staðhætti. Stýring innan heilbrigðis-
kerfisins þarf að vera sambærileg við það besta sem
þekkist á öðrum Norðurlöndum með markvissri klínískri stjórnun,
á grunni leiðbeininga. Þannig hljóðar annar liður yfirlýsingar
ríkisstjórnarinnar og lækna um markmið í heilbrigðisþjónustu.
Afar göfugt markmið, en
hversu raunhæft er það? Frétta-
blaðið lagðist í rannsókn og
komst að því, eftir skamma leit,
að í riti Efnahags- og framfara-
stofnunar Evrópu, Health at a
Glance: Europe 2014, eru fram-
lög ríkja í Evrópu til heilbrigðis-
mála borin saman. Þar sést að
af Norðurlöndunum ver Noregur mestu á hvern einstakling til
heilbrigðismála í evrum, en Íslendingar minnstu. Nú, erum við
algjörir eftirbátar annarra?
En munar miklu? Já. Norðmenn verja 4.610 evrum á hvern
einstakling eða tæplega 710 þúsund íslenskum krónum miðað við
gengi evrunnar í dag, Danir verja því sem samsvarar 3.528 evrum
eða rúmum 543 þúsund íslenskum krónum á hvern einstakling.
Íslendingar verja hins vegar því sem samsvarar 2.655 evrum eða
409 þúsund krónum. Að meðaltali verja Norðurlandaþjóðirnar
3.310 evrum á ári á hvern einstakling, eða sem samsvarar 510
þúsund krónum. Íslendingar þurfa því að auka framlög á hvern
einstakling um 101 þúsund krónur til þess að nálgast meðaltalið.
Það er ekkert annað.
En er þetta eitthvað mál, er hægt að bjarga þessu? Til þess að
íslensk yfirvöld verji jafn miklum peningum á einstakling og
Norðurlöndin að meðaltali vegna heilbrigðismála, þarf framlag
Íslands að hækka um 33 milljarða til að jafnast á við meðaltalið, 44
milljarða til þess að ná Danmörku og 98 milljarða til að ná Noregi.
Gott og vel, en hvers vegna ætli þrír ráðherrar hafi skrifað
undir þetta? Er eitthvert hald í svona yfirlýsingu? Samanburður-
inn er hreint ótrúlegur. Til að ná Noregi vantar andvirði nýs
sjúkrahúss með öllu. Í ljósi þessa alls á að spyrja, hvers virði er
svona yfirlýsing? Pappírsins? Það skýrist einhvern tímann. Ekki er
vanþörf á að bæta í heilbrigðiskerfið. Aðstaðan á Landspítalanum,
og víðar, er langt frá því að vera boðleg. Við Íslendingar verðum
að gera betur. Setja okkur skýr markmið. En mikils virði er að sett
markmið séu raunhæf. Annað er fráleitt. Næg verkefni bíða, verk-
efni sem þarf að leysa.
Yfirlýsingin er viðhengi við kjarasamning lækna. hana ber að
að skoða í því ljósi. Verkfallið hafði staðið alltof lengi og ef yfir-
lýsingu sem þessa þurfti til lausnar, þá var trúlegast ekkert annað
að gera. Höfum hugfast að til þess eins að ná meðaltali hinna
norrænu ríkjanna þurfum við að bæta svo miklum peningum við
til heilbrigðismála að nánast má segja að það sé pólitískur ómögu-
leiki, svo notuð séu orð fjármálaráðherrans, af öðru tilefni.
Best er að taka undir með Bubba Morthens, þegar hann söng:
„Mig langar til að trúa þér, trúa, trúa, trúa.“
Stórbrotin yfirlýsing um breytt heilbrigðiskerfi:
Mig langar til að
trúa þér, trúa, …
Sigurjón Magnús
Egilsson
sme@frettabladid.is
Skipt um skoðun
Gunnar I. Birgisson var ráðinn
bæjarstjóri Fjallabyggðar um helgina.
Ráðningin vakti athygli sér í lagi
þar sem Gunnar var harðorður um
lagningu Héðinsfjarðarganga árið
2005, sem hann sagði eina þá vitlaus-
ustu framkvæmd sem hann hefði
heyrt um. Í kvöldfréttum Stöðvar 2
á laugardag sagði Gunnar hins vegar
að á þessum tíma hefði Gunnar verið
þingmaður fyrir SV-kjördæmi
og vildi frekar fá peningana í
framkvæmdir þar. Nú segir
Gunnar að tilkoma ganganna
sé aðalástæðan fyrir uppbygg-
ingu í sveitarfélaginu.
Blessunarlega er
mönnum frjálst og
hollt að skipta um
skoðun.
Boltamót
Það hefur vakið athygli að enginn
íslenskur ráðamaður sá sér fært að
mæta á samstöðufundinn í París í
gær, þar sem þrjár milljónir manna
komu saman vegna hryðjuverka-
árásanna í síðustu viku. Hátt í
fjörutíu þjóðarleiðtogar víðs vegar
að úr heiminum mættu. Helga Vala
Helgadóttir lögfræðingur skrifar á
Facebook-síðu sína að hefðu Frakk-
arnir haft vit á að halda þar
boltamót hefði ekki skort á þátt-
töku okkar fólks. Skemmst er að
minnast mætingar mennta- og
félagsmálaráðherra okkar á
Ólympíuleikana í Rússlandi,
sem og forseta Ís-
lands, þrátt fyrir
mannréttinda-
brot Rússa gegn
samkynhneigðum.
Áttu að mæta
Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráð-
herra var meðal þeirra sem ekki sá
sér fært að mæta á minningarathöfn-
ina. Íslenski sendiherrann í Frakk-
landi mætti ekki heldur til Parísar, en
þess í stað var sendiráðunauturinn
í París fulltrúi Íslands í göngunni.
Gunnar Bragi er á leið til New York
á Rakararáðstefnu Sameinuðu
þjóðanna. Þó að vissulega sé það
meira en verðugt verkefni
til að sinna, má velta fyrir
sér hversu margir séu á
leið þangað frá Íslandi
og hvort ekki hefði verið
rétt að eyða svolitlum fjár-
munum og tíma íslenskra
ráðamanna í París um
2
8
-1
2
-2
0
1
5

0
0
:5
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
7
E
9
-8
1
B
8
1
7
E
9
-8
0
7
C
1
7
E
9
-7
F
4
0
1
7
E
9
-7
E
0
4
2
8
0
X
4
0
0
5
A

F
B
0
5
6
s
_
1
1
_
1
_
2
0
1
5
C
M
Y
K