Hagskýrslur um iðnað - 01.01.1963, Síða 20

18*
Iðnaðarskýrslur 1960
Með hráefnum er átt við efnivörur til framleiðslunnar, sem verða beinlínis
hluti af þeirri afurð, sem framleidd er. Varahlutir o. fl., sem viðgerðarverkstæði
nota í sambandi við þá þjónustu, er þau láta í té, er talið með hráefnum. Hráefna-
gjöldin eru verðmæti keyptra liráefna (kaupverð vörunnar kominnar í vörugeymslu
fyrirtækisins + hirgðir liráefna 'h 1960 birgðir hráefna 31/12 1960 (birgðir metnar
á kaupverði + afskrift). Nokkur fyrirtæki hafa ekki greint sundur hráefnabirgðir
annars vegar og birgðir hálfunninna og fullunninna afurða hins vegar, og hefur þá
hvort tveggja verið fært í einu lagi sem hráefnahirgðir. í þeim tilvikum koma öll
áhrif birgðabreytingarinnar fram gjaldamegin (4. dálkur töflu VI), en ekki tekna-
megin (4. dálkur töflu V).
Gjaldahðurinn umbúðir og hjálparefni er einnig verðmæti keyptrar vöru ásamt
birgðabreytingu (+ birgðir '/x + hirgðir 31/12) að svo miklu leyti sem hún kemur
fram á skýrslum. Allmörg fyrirtæki, sem hafa lítinn umhúða- og hjálparefnakostnað,
færa engar hirgðir af slíkum vörum. Hjálparefni (orðið rekstrarefni væri sennilega
heppilegra) eru hér talin t. d. smurolía, tvistur, gas, súr, ammóníak, logsuðu- og
rafsuðuvír, ýmis hreinsunarefni o. fl. Salt og krydd o. þ. h. í fískiðnaði, niðursuðu
o. fl. er hins vegar talið með hráefnum (að svo miklu leyti sem það verður séð af
skýrslum fyrirtækjanna).
Raforka á aðeins að ná til keyptrar raforku, en ekki til eigin framleiðslu. Með
öðrum orkugjöfum er einkum átt við olíu, bensín, kol, koks og heitt vatn. Ætlazt
var til, að gjaldaliðurinn sýndi hæði innkaup á árinu 1960 og birgðabreytingu, en
mörg fyrirtæki eigufæra ekki þessa liði, svo að birgðabreytingin kemur ekki fram.
Líklcgt er, að raforka sé í sumum tilvikum oftalin á kostnað annarra orkugjafa.
Að því er varðar liðinn verzlunarvörur vísast til þess, sem þegar hefur verið
sagt í sambandi við rekstrartekjurnar.
Með viðhaldskostnaði er tahð aht efni til viðhalds fasteignum, innréttingum,
vélum, tækjum (þ. á m. flutningatækjum), skrifstofuáhöldum og öðrum eignum
fyrirtækjanna, og enn fremur öll aðkeypt viðhaldsþjónusta. Greiðslur til eigin starfs-
fólks vegna viðhaldsvinnu eru hins vegar taldar með vinnulaunum.
í gjaldabðnum aðrar keyptar vörur og skrifstofunauðsynjar og ýmis aðkeypt
þjónusta eru taldar allar keyptar vörur, sem ekki heyra undir aðra hði rekstrar-
gjalda (t. d. matvörur til kaffistofu, vinnufatnaður, skrifföng og margvíslegar óeign-
færðar skrifstofunauðsynjar), og enn fremur kostnaðarliðir eins og póstburðargjöld,
símagjöld, prentunarkostnaður, auglýsingakostnaður, greiðslur til lögfræði- og end-
urskoðunarskrifstofa, félagsgjöld til hagsmunasamtaka, o. fl.
Flutningskostnaður er aðallega keyptur akstur eða annar greiddur flutnings-
kostnaður, sem ckki er talinu með í verði keyptra vara, og enn fremur allur ferða-
kostnaður. Flutningar með eigin farartækjum eru ekki taldir með, enda eru laun
hifreiðastjóra talin í 15. dálki, bensín í 7. dálki, smurolía í 5. dálki og viðhald og
varahlutir í 9. dálki í töflu VI. Flutningskostnaður unninna fiskafurða á erlendan
markað kemur ekki fram hér, þótt um cif-sölu sé að ræða, sbr. fyrri athugasemd,
þar sem rætt er um rekstrartekjurnar.
Hætt er við, að skattar af bifreiðum séu í sumum tilvikum meðtaldir I hðnum
tryggingaiðgjöld af fasteignum, vélum, vörubirgðum o. s. frv.
Reiknuð eigin húsaleiga er ekki meðtahn í liðnum húsaleiga greidd öðrum, en
í einhverjum tilvikum mun innifalin leiga fyrir tæki o. fl. jafnframt (stöðvarleiga,
bryggjuleiga o. fl.) eða greiðsla fyrir ljós, liita og ræstingu.
í gjaldaliðnum vinnulaun á flokkunin í laun verkafólks og annars starfsfólks