Öldrun - 01.10.2002, Blaðsíða 17

17ÖLDRUN – 20. ÁRG. 2. TBL. 2002
starfsfólkið sem mest annaðist hana og fannst best ef
sama fólkið sinnti henni og að það væri viðhaft þetta
sama „tempó“ í umönnuninni og hún þekkti hjá sínu
starfsfólki. Einstakt samband gat því myndast á milli
gamla fólksins og þess starfsfólks sem annaðist það.
Uppspretta lífsgæða – list hins mögulega
Samskipti geta verið uppspretta lífsgæða hjá starfs-
mönnum og skjólstæðingum hjúkrunarheimila sem og
annarra heilbrigðisstofnana. Í rannsókn Sigrúnar leitar
hún í smiðju tilvistarspekinnar (Vilhjálmur Árnason,
1997) til að varpa fram líkani um hvernig samskipti
geta verið uppspretta lífsgæða á vinnustað. Líkanið
getur snúið að hvers konar samskiptum hvort sem þau
eru á milli starfsfólks innbyrðis eða á milli starfsfólks
og skjólstæðinga þess. Meðfylgjandi mynd skýrir lík-
anið þar sem teiknaðar eru þrjár mismunandi verur
eða staðir einstaklingsins í skilningi tilvistarspekinnar.
Til vinstri eru aðstæður okkar (staðvera) en til hægri
raungerðir möguleikar (handanvera), í þessu tilviki
aukin lífsgæði. Á milli þessara tveggja staða eru svo
samveran, samskipti okkar við annað fólk.
Samkvæmt líkaninu má líta á veruleika okkar sem
aðstæður okkar hverju sinni t.d. aldraður einstaklingur
á hjúkrunarheimili. Aukin lífsgæði felast síðan í því að
nýta okkur þá möguleika sem við höfum á hjúkrunar-
heimilinu t.d. til jákvæðra og gefandi samskipta við
annað heimilisfólk eða starfsmenn, þ.e. við ferðumst á
milli þessara tveggja áfangastaða, aðstæðna og lífs-
gæða, í gegnum styrkjandi og hvetjandi samskipti.
Með styrkjandi og hvetjandi samskiptum sjáum við
betur það sem okkur er mögulegt og auk þess geta
samskiptin gefið okkur aukinn kraft og kjark. Kraft til
að gefa af okkur í því krefjandi starfi sem umönnun
aldraðra er og kjark til að takast á við hrakandi heilsu
og endalok lífsins.
Samtöl og skoðanaskipti auðvelda okkur að skilja
veruleika okkar og að koma auga á möguleikana til
að njóta þeirra lífsgæða sem aðstæður okkar leyfa.
Jákvæð og uppbyggileg samskipti eru næring fyrir list
hins mögulega sem felst í því að njóta þess sem við
höfum og koma auga á tækifærin í aðstæðum okkar
hvort sem við erum starfsmenn eða heimilismenn.
Rannsókn Sigrúnar sýndi að þeir starfsmenn sem nutu
jákvæðra samskipta við stjórnendur og samstarfsmenn
leið vel í vinnunni og kunnu jafnframt að meta sam-
skipti við viðskiptavini sína. Rannsókn Ingibjargar
varpar ljósi á hversu mikil áhrif viðhorf og samskipti
starfsfólksins við hina öldruðu hafa á líðan og lífsgæði
aldraðra sem dvelja á hjúkrunarheimilum. Með starfs-
mannastefnu og stjórnunaraðferðum sem byggja á
virðingu og trausti í samskiptum má styrkja stoðir
góðra samskipta starfsmanna við skjólstæðingana sem
eru uppspretta lífsgæða fyrir alla sem hlut eiga að máli.
Heimildir
Guldvog, B. (1997). Hvordan paavirkar sykehuspersonelets arbeidsmiljö result-
atene for pasientene? Nordisk Medicine, 112, 246 - 251
Ingibjörg Hjaltadóttir (2001). Physically frail elderly residents´ perception of quality
of life in nursing homes. (meistaraprófsritgerð). Reykjavík: Háskóli Íslands,
Hjúkrunarfræðideild.
Kanter, R.M. (1979). Power failure in management circuits. Harvard Business
Review, 57 (4), 65 — 75.
Kierkegaard, S. (1848). Synspunktet for min Forfatter Virksomhed. Köbenhavn.
Latter, S. (1998). Health promotion in the acute setting: the case for empowering
nurses. Í Kendall, S. Health and Empowerment. Research and Practice.
London: Arnold.
Nutbeam, D. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International,
13 (4), 349 — 364.
Sigrún Gunnarsdóttir (2000). Líðan starfsfólks á sjúkrahúsi. (meistaraprófsrit-
gerð). Reykjavík: Háskóli Íslands, Hjúkrunarfræðideild
Vilhjálmur Árnason (1997). Broddflugur. Reykjavík: Háskólaútgáfan. Rannsóknar-
stofnun í siðfræði.
DVALARHEIMILIÐ
– ÁS –
HVERÐAGERÐI