Málfregnir - 01.11.1992, Síða 19

Bjarnason, Tómas Helgason og Tómas
Zoéga. Af hálfu Orðanefndar læknafé-
laganna unnu með þeim ritstjóri íðorða-
safnsins og læknarnir Guðjón S. Jóhann-
esson og Örn Bjarnason.
Arangur þessa samstarfs verður birtur
innan tíðar þegar tekist hefir að fjár-
magna útgáfuna. Þar verða þau orð sem
lagt er til að komi til álita við þýðinguna.
Er kallað eftir að aðrir geri betur, og er
mikilvægt að allir orðhagir menn leggist
á eitt vegna þess að íðorð er ekki „komið
til skila, fyrr en það situr hnókið og
heimalegt í alþýðlegri ræðu og hefur á
sér sem allra minnst gestasnið. íslenzkun
fræðiorða er ekki í þágu meira eða
minna málbrjálaðra sérfræðinga og á
allra sízt fyrst og fremst að falla í þeirra
smekk“ [13].
Ný verkefni
Verið er að leggja drög að íðorðasafni í
meinafræði, ónæmisfræði og augnsjúk-
dómafræðum. Sú vinna auðveldast nú
við það að nýverið varð tiltækt forrit
fyrir íðorðaskráningu sem hægt er að
nota í einkatölvum.
Haustið 1988 hófst kerfisbundin end-
urskoðun fimmtu útgáfu alþjóðlegu líf-
færaheitanna, Nomina Anatomica (NA)
[14], og nýsmíði heita fyrir aðra útgáfu
alþjóðlegra heita úr vefjafræði, Nomina
Histologica (NH) [14], og fósturfræði,
Nomina Embryologica (NE) [14], sem
samþykkt var í Mexíkóborg 1980. Frá
miðju ári 1989 hefir verið unnið út frá
sjöttu útgáfu NA og þriðju útgáfu NE og
NH [15], sem samþykktar voru í Lundún-
um 1985. Áætlað er að síðustu yfirferð
ljúki á þessu ári, og gætu orðasöfnin þá
komið út á árinu 1993. Vinnan hefir skil-
að fjölda orðstofna og orða, sem fara
beint og sjálfkrafa inn í orðabankann.
Þetta leiðir aftur til þess að endurskoða
þarf þau heiti sem rekast á.
Síðan er fram undan endurskoðun
orðaforðans alls, og hefir verið áætlað að
hún geti tekið allt að áratug og að þeim
tíma liðnum væri fyrst hægt að huga að
heildarútgáfu íðorðasafnsins með íslensk-
enskum og ensk-íslenskum hluta. Þó
væri hægt að hraða því verki verulega ef
tekst sú ætlan að unnið verði að mörgum
íðorðasöfnum sérgreina læknisfræðinnar
samtímis.
Samstarf við læknadeild
Lengi hefir verið á dagskrá að ráðast í ný
íðorðaverkefni, svo sem á sviði augn-
lækninga, barnalækninga, geðlækninga,
geislalækninga, geislagreiningar, hand-
lækninga (t.d. lýtalækninga og tauga-
skurðlækninga), háls-, nef- og eyrna-
lækninga, húðsjúkdómalækninga, kven-
lækninga, lyflækninga (sem taka m.a. til
hjartasjúkdóma, lungnasjúkdóma, melt-
ingarsjúkdóma, ofnæmissjúkdóma og
ónæmisfræði), lækningarannsókna,
meinafræði, sýklafræði, taugalækninga
og þvagfæralækninga, svo að nokkur
dæmi séu nefnd.
Til þess að árangur náist þurfa að
koma til nýir starfshópar í líkingu við
þann sem þegar er til innan geðlækning-
anna. Það var því gleðiefni að Einar B.
Pálsson prófessor hratt af stað umræðu
um tilhögun íðorðagerðar í Háskóla
íslands. Háskólaráð fjallaði um málið og
ályktaði um það síðastliðið haust í sam-
ræmi við tillögur Einars, eins og skýrt
hefir verið frá í Málfregnum (4. árg. 2.
tbl.). Ályktanir háskólaráðs eru á þessa
leið:
A. Háskólaráð beinir þeim eindregnu til-
mælum til allra háskóladeilda að þær vinni
skipulega að því að til verði íslenskt íðorða-
safn á kennslusviði deildarinnar. Líta skal á
vinnu við íðorðagerð sem sjálfsagðan þátt í
fræðastarfi kennara og sérfræðinga í Háskóla
íslands.
B. Háskólaráð mælir með eftirfarandi vinnu-
19